Konspekty zajęć

Warsztat przeznaczony do poprowadzenia przed Dniem Kobiet pozwala na podjęcie z uczniami tematu płci oraz sposobu, w jaki jest ona przedstawiana i odbierana w naszej kulturze. Jego celem jest zachęcenie uczestników do spojrzenia na kobiecość jako konstrukt budowany przez konkretne gesty, zachowania, rekwizyty, język. Podejmowane z grupą działania dają pole do namysłu nad tym, w jaki sposób można rozszerzać myślenie o modelach kobiecości tak, by nie było to dla nikogo opresyjne, bolesne czy wykluczające.

Zajęcia pozwalają przeprowadzić uczniom charakterystykę bohaterów wybranej lektury, określić ich dążenia oraz zbadać relacje między postaciami. W tym celu uczniowie wyjonują formy lalkowe, a następnie umieszczają je w przestrzeni w sposób oddający strukturę relacji między postaciami. W dalszej części lekcji przy użyciu kolorowych sznurków klasa tworzy sieć powiązań konkretnych bohaterów, a za pomocą ruchu uczniowie próbują oddać charakter tych zależności.

Wariant pracy z kamerą wymaga przeznaczenia na na realizację konspektu dwóch jednostek lekcyjnych.

„Zaletą literatury jest to, że pozwala ludziom postawić się na miejscu innych” – pisał Immanuel Kant. Podczas tych zajęć uczniowie spróbują wcielić się w postaci literackie i odkryć dlaczego działają w określony sposób i dokonują konkretnych wyborów. Przyjrzą się temu, co i jak zapamiętują o bohaterach lektury po jej przeczytaniu. Scenariusz pozwala zwrócić uwagę na to, że każdy odbiorca może inaczej doświadczać danej postaci. Konspekt może być wykorzystany do omówienia dowolnej lektury lub spektaklu.

W sztuce często mamy do czynienia z podejmowaniem zjawisk o charakterze procesu. Miłość, przyjaźń, oswajanie, rozpad... - tę listę można poszerzyć o wiele innych pojęć. Ten scenariusz pozwala na pracę z wybranym pojęciem w kontekście dowolnie wybranej lektury. Uczniowie wychodzą od rozmowy dotyczącej danego pojęcia, a potem konfrontują to z omawianym tekstem. Następnie przy użyciu taśmy malarskiej szukają formy przestrzennej, która pozwala im ukazać przebieg danego procesu.

Inspiracją do napisania scenariusza były gry RPG. Nauczyciel pełni rolę mistrza gry, który pozwala wszystkim uczestnikom na twórczość, rozwinięcie wyobraźni, nakreśla ramy zadania, wprowadza w klimat powieści Tolkiena. Lekcja zmienia się w sesję, podczas której uczniowie-gracze spotykają się w jednym miejscu (realnym: szkoła, wyobrażonym: Śródziemie). Uczniowie budują karty postaci i zastanawiają się, kto tworzy Drużynę Pierścienia. Ta drobiazgowa analiza bohaterów może być także potraktowana jako forma przygotowania do pracy aktora nad rolą.

Punktem wyjścia do rozmowy o mechanizmach konfliktów zachodzących w środowisku szkolnym jest jedna scena z dramatu Mariusa von Mayenburga „Męczennicy”. Uczniowie pracują metodami teatralnymi – przyjmują role, improwizują – po to, aby postawić się na miejscu każdej ze stron sporu. Jednocześnie zajęcia pozwalają na podjęcie tematu wartości oraz zasad, a także tego skąd się bierze bunt. Dopełnieniem lekcji może być wizyta w teatrze na przedstawieniu „Męczennicy” (spektakle grane w TR Warszawa, Teatrze Dramatyczny w Wałbrzychu i Teatrze Współczesnym w Szczecinie).

Scenariusz pozwala na przyjrzenie się relacjom głównego bohatera dowolnie wybranego utworu z innymi postaciami. W trakcie zajęć uczniowie tworzą proste ruchowe charakterystyki każdej z postaci. Następnie w małych zepsołach przyglądają się układom dwójkowym, w które wchodzi centralna postać lektury i na tej podstawie tworzą własne teksty. W wariancie rozszerzonym można je wykorzystać do stworzenia mikroetiud teatralnych budujących wieloperspektywiczny portret bohatera.

Scenariusz lekcji oparty jest na fragmentach sztuki Maliny Prześlugi „Pustostan” – autorka nawiązuje w niej do „polskiej wigilijnej tradycji” oglądania amerykańskiego filmu „Kevin sam w domu”. Popkulturowy kontekst jest punktem wyjścia do opowiedzenia o relacjach rodzinnych. Poprzez wyjście od tekstu dramatu – dialogów i monologów, przyjmowanie ról, humorystyczny dystans – rozmowa o trudnej więzi, buncie i samotności okresu dojrzewania może stać się łatwiejsza. Scenariusz przeznaczony dla starszych klas szkoły podstawowej (7-8), gimnzjum oraz liceum.

Scenariusz umożliwia podjęcie z klasą wstępnej analizy dowolnego przedstwienia teatralnego. Uczniowie wybierają najważniejsze dla siebie momenty spektaklu i przyglądają się rozwiązaniom scenicznym, które je budują. Poroponowane działania są okazją do zebrania wrażeń i potraktowania ich jako punktu wyjścia do interpretacji dzieła teatralnego.

Podczas zajęć godziny wychowawczej sala szkolna zmienia się w swoiste laboratorium. Uczniowie wspólnie przerwadzają zmianę w przestrzestrzeni klasy i podejmują refleksję nad tym doświadczeniem. To okazja do podjęcia tematu szczególnie ważnego dla nastolatków, czyli zmiany. Uczniowie zastanowią się nad własnym stosunkiem wobec zmian i swoją sprawczością.