Czym są uczucia? Czy możemy je oceniać? Czy odczuwanie rożnych emocji tworzy więź z ludźmi? Zajęcia pomogą przyjrzeć się emocjom własnym oraz innych osób. Będą okazją do przeżywania, ale i do rozmowy o odczuciach, które się w nas pojawiają. W trakcie zajęć spróbujemy je zwerbalizować. Emocje staną się też podstawą opowieści teatralnych oraz improwizacji, które pozwolą nam przyjrzeć lepiej mechanizmowi ich pojawiania się, wyrażania i nazywania.
Przestrzeń przygotowana do swobodnego ruchu uczestników zajęć.
Kartoniki z nazwami uczuć, płyta CD z dowolną muzyką, improwizacja teatralna.
Usiądź z uczniami w kole, poproś ich o dokończenie zdania: czuję się dzisiaj jak...
Zaznacz, że to ważne, aby opis uczuć był obrazowym, metaforycznym porównaniem, ale przy tym był pierwszym, które przyjdzie do głowy.
1. Podziel przestrzeń na „skrzynki" uczuć. Wybierz cztery uczucia z listy i wskaż miejsce w przestrzeni, do którego będą udawać się uczestnicy. Nazwij „skrzynkę”, czyli fragment przestrzeni, emocją bądź uczuciem z listy.
Niech uczniowie na Twój znak przemieszczają się do konkretnego miejsca z nazwą emocji i reprezentują ją działaniem/dźwiękiem/słowem.
2. Na koniec zbierz refleksje i przemyślenia. Po grupowej rozmowie poproś, aby wszyscy odbyli indywidualną rozmowę z innym członkiem grupy. Następne zadanie pomaga skupić grupę i pobudzić osobiste przemyślenia.
3. Podsumuj z grupą ćwiczenie:
- poproś uczestników o nazwanie rodzajów wyrażania emocji, które się tam pojawiły;
- zapytaj też, czy wspólne odczuwanie tej samej emocji sprzyja nawiązywaniu więzi międzyludzkich, czy emocje mogą też dzielić ludzi.
Ćwiczenie służy zwerbalizowaniu emocji, ich wyrażeniu w sposób najbliższy uczestnikowi. Pozwala także uzmysłowić sobie jak różnorodnie uzewnętrzniamy tę samą emocję, ale także uzmysłowić sobie fakt, że emocje wpływają na kształtowanie relacji międzyludzkich.
Wróć do pierwszego ćwiczenia (metafory uczuć). Poproś uczniów o przypomnienie sobie emocji/metafor, które się tam pojawiły.
Przedstaw uczniom instrukcję do kolejnego zadania:
„Zastanów się, które z usłyszanych porównań poruszyło Cię najbardziej. Możesz zaproponować osobie, która ujawniła swoje uczucie, że będziesz rzeźbiarzem jej uczuć. Jeśli się zgodzi, włączę muzykę, a Ty zaproś wybrane przez Ciebie osoby z grupy i na środku zbuduj z ich ciał obraz uczuć, który usłyszałeś w rundce.
Gdy rzeźba będzie gotowa, osoba, której dotyczyła rzeźba, dołącza się do rzeźby, jeśli tylko ma ochotę. Może zastygnąć w bezruchu lub rozpocząć ruchową improwizację w relacji do zatrzymanego obrazu.”
Ćwiczenie możesz powtórzyć kilka razy dla różnych uczestników grupy, jeśli jest tylko energia i ochota.
Podsumuj to zadanie następującymi pytaniami:
- Jak się czułeś, oglądając swój stan emocjonalny?
- Jak się czułeś, odgrywając czyjś stan emocjonalny?
1. Potnij na paski listę uczuć z załącznika. Poproś trzech ochotników na środek/scenę. Każdy losuje jedno uczucie, czyta je i zapamiętuje. Każdy z nich przykuca na podłodze w neutralnej pozycji. Puść muzykę. Na Twoje hasło bardzo powoli, każdy z ochotników uruchamia swoje ciało i zastyga w stop-klatce, prezentując wymyśloną przez siebie postać oraz sytuację, która wywołała wylosowaną emocję. Gdy cała trójka stoi w bezruchu, poproś każdego, aby po kolei przedstawił się jako wymyśloną postać i opowiedział swoją historię. Na przykład ktoś wylosował uczucie skrępowanie. Powoli w trakcie muzyki ustawia się w pozycji ciała odpowiadającej danemu stanowi emocjonalnemu i na Twój znak prezentuje postać w sytuacji: Jestem Marta, mam 35 lat, jestem lekarzem, gastrologiem. Wczoraj na badaniu w moim gabinecie pojawił się mężczyzna. Odkryłam, że się znamy. W podstawówce byłam w nim śmiertelnie zakochana. Czułam się bardzo skrępowana w trakcie tej wizyty.
Po prezentacji ochotników, zaproś następną trójkę, aż wszyscy zagrają.
2. Po każdej prezentacji porozmawiajcie krótko czy sytuacja opowiedziana przez improwizujących pasowała do wylosowanych uczuć. W jakich sytuacjach ludzie przeżywają takie uczucia?
Wykorzystaj do moderowania rozmowy poniższe pytania:
- Jak postrzegasz zaprezentowane przez grupę postawy ciała? Czy były adekwatne do wyrażanego uczucia?
- Co działo się z ciałem w trakcie ćwiczenia?
- Jaki udział miały w tym prezentowane emocje, jak myślisz?
- Jak myślisz, ile jesteśmy w stanie wyrazić ciałem? Co ułatwia przekazywanie emocji ciałem?
Poproś uczniów, aby usiedli w dwóch kręgach, twarzami do siebie. Niech osoby z wewnętrznego kręgu przesuwają się, tak, aby za każdym razem rozmawiały z innym członkiem grupy. Zadawaj pytania i daj znak do zakończenia rozmowy w określonym temacie i przesunięcia się wewnętrznego kręgu osób.
Wykorzystaj poniższe zagadnienia:
- Opisz dokładnie jedną emocję, która jest Ci zupełnie obca?
- Jakie emocje denerwują Cię u innych osób?
- Co to znaczy, że emocji się nie ocenia?
- Co robiłbyś, gdyby nie było emocji?
- Po co jest taka różnorodność emocji?
- W jaki sposób mądrze zarządzać emocjami?
Pozwól uczestnikom porozmawiać w parach o przebiegu ćwiczenia. Następnie, porozmawiaj z uczestnikami o tej wymianie zdań. Przedyskutujcie myśli i opinie, które pojawiły się w ćwiczeniu. Spytaj, czy coś ich zaskoczyło?
Nauczycielka w ZSOT w Lublińcu, reżyserka teatru dzieci i młodzieży (dyplom we wrocławskiej filii Akademii Sztuk Teatralnych), edukatorka teatralna. Przez 14 lat prowadziła autorskie zajęcia wychowanie do twórczości-teatr jako część projektu Klasy Aktywności Twórczej w publicznej szkole w Bytomiu. Autorka artykułów z zakresu edukacji kulturowej. Prowadzi własny projekt "Teatr. Szkoła", czyli warsztaty z pedagogiki teatru dla klas z bytomskich szkół podstawowych w Bytomskim Centrum Kultury. Prowadzi warsztaty dla nauczycieli z zakresu pedagogiki teatru, edukacji teatralnej i kulturalnej. Obecnie wspiera nauczycieli w realizacji projektów edukacyjno-kulturalnych w Bytomskim Programie Edukacji Kulturalnej POKŁADY KULTURY.
Wiek 13-16 lat
Wiek 13-16 lat
Wiek 10-13 lat
Wiek 16-19 lat