Zmiana, nowy porządek. Nadzieja i strach, szansa i zagrożenie. Czasem drastycznie zapisuje się na kartach historii, nieraz przebiega bez rozgłosu. Rewolucja może zdarzyć się w domu i w kraju, czego doświadczyli bohaterowie "Nie–Boskiej komedii" Zygmunta Krasińskiego. Poprzez ruch, pracę z obrazem i tekstem zbadaj z uczniami mechanizmy działania rewolucji jako zjawiska historycznego i społecznego. Wspólnie wczujcie się w role tych, którzy stoją po dwóch stronach barykady.
1) Układanka rodzinna (w załączniku). Ważne, by każdy element był w kilku kopiach, które można modyfikować (np. dookreślając kobietę jako "mamę”). Warto też przygotować puste elementy do samodzielnego wypełnienia przez uczniów. 2) Wydruki zdjęć dokumentujących rewolucje historyczne oraz reprinty dzieł sztuki (np. "Wolność wiodąca lud na barykady”) i krótkie opisy ilustrowanych wydarzeń. Dwa komplety.
Ustal z grupą wspólny gest/okrzyk na oznaczenie aprobaty i niezgody. Poproś każdego z uczestników, by powiedział, co go gryzie – podał jeden przykład tego, co mu się w nie podoba w systemie: rzeczywistości społecznej, gospodarczej czy politycznej. Po wypowiedzi każdego grupa komentuje umówionym gestem, czy zgadza się z mówcą czy też nie.
Ponów rundę, ale tym razem każdy z uczestników ma powiedzieć o jednej kwestii, która mu w systemie odpowiada. Ważne, by przeprowadzić ćwiczenie dynamicznie, odpowiedzi powinny być krótkie i konkretne.
Poproś uczniów, by dobrali się w trójki. Jedna osoba symbolizuje SYSTEM, druga SPOŁECZEŃSTWO. A trzecia REWOLUCJĘ. Zadaniem uczniów jest stworzenie rzeźby/układu ruchowego, który ilustrowałby, jak młodzież postrzega relację między tymi trzema elementami.
Po prezentacji zapytaj uczniów, czym się kierowali, tworząc rzeźbę i jak odebrali koncepcje pozostałych osób.
Zapytaj uczniów, co oznacza dla nich rewolucja. Poproś o przykłady. Zapiszcie podane cechy na tablicy lub kartce. Stwórz przed zajęciami galerię obrazów i zdjęć przedstawiających rewolucję. Spytaj uczniów, co łączy te obrazy i czy wiedzą, jakie wydarzenia przedstawiają. Rozdaj uczniom kartki z krótkimi opisami przedstawionych zdarzeń – niech wspólnie dopasują kartki do ilustracji. Zapytaj, czy słyszeli o tych wydarzeniach, czy obrazy/opisy budzą w nich jakieś skojarzenia etc. Poszukajcie też wspólnych elementów między historycznymi obrazami i skojarzeniami uczniów dotyczących rewolucji.
Wspólnie przygotujcie przestrzeń dla czterech grup, każda z grup otrzymuje kartkę z jednym pytaniem:
Każda grupa zapisuje swoją odpowiedź/odpowiedzi na pytanie, po czym następuje zmiana – grupa przekazuje kartkę kolejnej i dostaje kartkę z innym pytaniem, na której dopisuje odpowiedzi do tych już na niej się znajdujących. Każda z grup powinna pracować nad każdym pytaniem.
Podsumujcie zebrany materiał.
Podziel uczniów na 3-4 osobowe grupy. Rozdaj każdej drużynie zestaw zdań pochodzących z pierwszej części dramatu Krasińskiego. Poproś o ustawienie zdań w kolejności, która pozwoli na zdekodowanie fabuły. Przeczytajcie prawidłowe odpowiedzi. Przybliż uczniom krótko część fabuły "Nie-Boskiej komedii” skoncentrowanej wokół rodzinnej historii Henryka.
Rozdaj grupom układanki. Zadaniem grup jest stworzenie infografiki obrazującej rewolucję, która się dokonała w rodzinie Henryka. Porównajcie między grupami swoje prace i porozmawiajcie, na czym polega rewolucyjność w przypadku dramatu rodzinnego w przypadku "Nie-Boskiej komedii". Następnie poproś, by uczniowie stworzyli/przekomponowali prace i stworzyli układankę obrazującą, co współcześnie uznaje się za tradycyjne i rewolucyjne w rodzinie. Porównajcie prace i przedyskutujcie sposoby ujęcia tematu.
Przeczytajcie krótkie charakterystyki ról Henryka i Pankracego i dopasujcie kwestie do ról (materiały znajdują się w załączniku). W kontekście rewolucji przedstawionej w dramacie rozważcie pytania z 4. etapu – jakie są przyczyny przewrotu, kto może na rewolucji zyskać, a kto stracić i dlaczego?
Poproś dwóch ochotników, by wcielili się w rolę Henryka i Pankracego. Ich zadaniem jest przekonać resztę klasy do swojego obozu. Improwizacja powinna być kontrolowana – każdy z uczestników mówi po kolei przez minutę (w dwóch seriach). Improwizując, uczniowie powinni próbować wpleść w wypowiedź kwestie z dramatu z poprzedniego ćwiczenia.
Zapytaj widzów o wrażenia i refleksje: w jaki sposób Henryk różni się od Pankracego? Jaki wydźwięk mają zdania z dramatu, w jakim kontekście ich użyto? Kto według uczniów ma rację? Czy łatwo dali się przekonać i dlaczego? W jaki sposób każdy z nich broni swojego stanowiska? Jakich używa argumentów, do jakich wartości się odwołuje? Czy doszło do jakiejś manipulacji?
Na koniec porozmawiajcie o tym, czy zdaniem uczniów rewolucja to dobry sposób wprowadzania zmian. Czy mają inne pomysły na sposoby dokonywania zmian?
Zygmunt Krasiński, Nie–Boska komedia, Warszawa 1991. 
spektakl: Nie-Boska komedia, reż. Adam Nalepa, Teatr Wybrzeże.
Absolwentka teatrologii i kultury współczesnej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Szkoły Pedagogów Teatru organizowanej przez Instytut Teatralny w Warszawie. Jako krytyczka teatralna publikowała m.in. w "Didaskaliach" i Internetowym Magazynie "Teatralia", a także na portalach teatralny.pl i taniecpolska.pl. W Teatrze Wybrzeże pracuje jako pedagożka teatru – prowadzi warsztaty oraz spotkania z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Prowadzi zajęcia z podstaw pedagogiki teatru dla studentów wiedzy o teatrze na Uniwersytecie Gdańskim.
Wiek 16-19 lat
Wiek 16-19 lat
Wiek 16-19 lat
Wiek 16-19 lat
