W czasie deszczu...
Aleksandra Drzazga

W czasie deszczu...

Tematem zajęć jest deszczowa pogoda. Na początku zajęć uczniowie przyglądają się różnym formom deszczu w serii ruchowych i dźwiękowych działań. Następnie zapoznają się z wierszem Stanisława Grochowiaka „Na słotę”. Wiersz jest pretekstem do tego, by zastanowili się nad tym, jak lubią spędzać deszczowy czas oraz stworzyli własne poetyckie opisy.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 10-13 lat
  • Rodzaj zajęć język polski
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 90 minut
  • Cel zajęć
    • twórcza praca z tekstem poetyckim;
    • pokazanie dzieciom, że poezja jest sposobem na opis rzeczywistości;
    • uwrażliwienie na pojęcie metafory.
  • Metody pracy improwizacje ruchowe, ćwiczenia literackie

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Sala pozwalająca na ruch uczniów i działania w grupach.

Środki dydaktyczne

Tekst wiersza „Na słotę" Stanisława Grochowiaka (po jednym egzemplarzu dla ucznia). Kartki z nazwami deszczu (mżawka, kapanina, pompa, kapuśniaczek, nawałnica, ulewa, oberwanie chmury).

Przebieg zajęć

1. Deszczowa rozgrzewka 10 min.

1. Pokaż klasie kartki z nazwami różnych rodzajów deszczu: mżawka, kapuśniaczek, pompa, kapanina, nawałnica, ulewa, oberwanie chmury). Poleć dzieciom, aby przeczytały je – sprawdź, czy dla wszystkich są one zrozumiałe.

Poproś uczniów, aby stanęli w kole. Niech każdy zrobi stojącej przed nim osobie masaż na rozgrzanie – poleć, aby intensywność i formy nacisku były inspirowane rodzajem deszczu, który podasz. Zacznij od ulewy i przejdź przez różne rodzaje aż do mżawki. Przypomnij, żeby niezależnie od mocy nacisku, dbali o komfort masowanej osoby, mogą ją też poprosić, żeby zamknęła oczy i wtedy dołączyć także odgłosy dźwięków, które kojarzą im się z różnymi typami deszczu.

2. Następnie powiedz dzieciom, że spróbujecie zbudować utwór muzyczny inspirowany deszczem. Do wykorzystania jako instrument zaproponuj: własne ciała, różne rodzaje pukania, drapanie o podłogę, obiekty w klasie, tupanie, stukanie w przedmioty, szuranie, zgniatanie kartek... Podziel klasę na trzy grupy, niech wylosują jeden deszczu (oberwanie chmury, deszcz, mżawka). Poproś, aby każda z nich przygotowała za pomocą podanych sposobów tworzenia dźwięku, krótką prezentację danej formy opadów. Porównajcie występ wszystkich trzech grup – po jakie środki sięgnął każdy zespół? Czym różniły się poszczególne utwory?

2. W czasie deszczu 10 min.

Zapytaj uczniów o to, co lubią robić w deszczową pogodę, jakie pomysły przychodzą im do głowy? Wypiszcie na tablicy propozycje działań na deszczową pogodę.

Porozmawiajcie chwilę, co pojawia się w tych pomysłach? Jak pogoda wpływa na wybór aktywności? Czy lubicie, jak pada deszcz?

3. Poetyckie obrazy deszczu 20 min.

Powiedz dzieciom, że za chwilę wspólnie przeczytacie wiersz Stanisława Grochowiaka „Na słotę”.

1. Poproś, aby każdy przeczytał wiersz w ciszy i skupił się na obrazach, które się tam pojawiają. Nastęnie postarajcie się narysować ją na tablicy. 

2. Spytaj dzieci, jak wiersz opsuje spędzanie czasu w trakcie deszczu. Jak skonstruowane są te opisy do obrazów z tablicy? Zwróćcie uwagę na to, które elementy w wierszu zostały skojarzone z czymś innym (lampa, futro psa, strony książki, liść na wietrze). Zastanówcie się wspólnie, skąd wzięły się te skojarzenia i czemu służą?

3. Niech każdy uczeń pomyśli o  swojej ulubionej czynności/sytuacji związanej z deszczową pogodą i narysuje ją w formie obrazu. Następnie niech każdy zastanowi się, jaki element obrazka może kojarzyć się z czymś innym - podobnie jak się to wydarza w wierszu. 

Nastepnie poproś, aby każdy uczeń przygotował opis tej czynności inspirując się wierszem. Niech każdy poszuka poetyckiego sposobu na opisanie swojej deszczowej aktywności, a następnie niech zapisze ją na kartce. 

 

4. Praca z własnymi metaforami 35 min.

Poproś, aby uczniowie podzielili się na grupy (4-6 osób w każdej). 
Następnie poleć, aby członkowie zespołów zaprezentowali swoje pomysły i spróbowali je połączyć w jeden wiersz. Mogą sobie pomagać i konsultować swoje pomysły, ale ostateczny głos ma zawsze autor obrazu. Niech zadbają o to, by wiersz był spójny jako całość.

Powiedz uczniom, żeby spróbowali ułożyć wiersz. Niech pomyślą o sposobie prezentacji swojego utworu (zastanowią się, które z wyrazów chcą zaakcentować, z jakimi emocjami chcą przeczytać ich wspólny utwór). Przypomnij dzieciom rozgrzewkę i zaproponuj, że mogą do czytanego utworu podłożyć dźwięki, stworzyć rodzaj tła muzycznego. Wtedy część grupy czyta tekst, a część tworzy tło muzyczne. Pozwól dzieciom samodzielnie zdecydować, w jaki sposób się podzielą zadaniami.

Poproś każdą grupę o prezentację utworu na forum.

Prezentowane teksty mogą być inspiracją do stworzenia wieczorku poetyckiego lub krótkiej formy teatralnej inspirowanej tekstami uczniów. Jak stworzyć przedstawienie bez gotowego scenariusza możesz zobaczyć:
http://teatrotekaszkolna.pl/konspekt/detal?id=45
http://teatrotekaszkolna.pl/konspekt/detal?id=200
http://teatrotekaszkolna.pl/konspekt/detal?id=202

5. Podsumowanie 15 min.

Porozmawiajcie chwilę o prezentacjach. Poproś uczniów, aby opowiedzieli, jaki obraz deszczowego czasu wyłania się z tych wierszy. Czy deszczowa pogoda może być inspirująca?  

 

Materiały do pobrania

Zobacz też

Stanisław Grochowiak, „Na słotę", [w tegoż:] „Wiersze wybrane", Warszawa 1978.

O autorach

Aleksandra Drzazga

Nauczycielka w ZSOT w Lublińcu, reżyserka teatru dzieci i młodzieży (dyplom we wrocławskiej filii Akademii Sztuk Teatralnych), edukatorka teatralna. Przez 14 lat prowadziła autorskie zajęcia wychowanie do twórczości-teatr jako część projektu Klasy Aktywności Twórczej w publicznej szkole w Bytomiu. Autorka artykułów z zakresu edukacji kulturowej. Prowadzi własny projekt "Teatr. Szkoła", czyli warsztaty z pedagogiki teatru dla klas z bytomskich szkół podstawowych w Bytomskim Centrum Kultury. Prowadzi warsztaty dla nauczycieli z zakresu pedagogiki teatru, edukacji teatralnej i kulturalnej. Obecnie wspiera nauczycieli w realizacji projektów edukacyjno-kulturalnych w Bytomskim Programie Edukacji Kulturalnej POKŁADY KULTURY.

Aleksandra Drzazga

Podobne konspekty