Wyobraźnia jako wehikuł (Joanna Kulmowa "Marzenia" i "Krajdywan")
Anna Zalewska-Uberman

Wyobraźnia jako wehikuł (Joanna Kulmowa "Marzenia" i "Krajdywan")

Podczas zajęć uczniowie poznają dwa wiersze Joanny Kulmowej – „Krajdywan" oraz „Marzenia". Będzie to okazja do rozmowy o roli wyobraźni i przyjrzenia się własnym marzeniom. Pomogą w tym zabawy uruchamiające wyobraźnię.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 10-13 lat
  • Rodzaj zajęć język polski, nauczanie zintegrowane, godzina wychowawcza
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 90 minut
  • Cel zajęć
    • analiza wierszy Joanny Kulmowej „Krajdywan” i „Marzenia”;
    • namysł nad miejscem marzeń w szkole oraz rolą wyobraźni.
  • Metody pracy rozmowa , praca z tekstem, praca z rekwizytem, pokaz, improwizacje ruchowe

Przygotowanie do zajęć

Zadanie dla ucznia

Poproś uczniów o przyniesienie chusty / szala (lub innej tkaniny).

Aranżacja przestrzeni

Przestrzeń pozwalająca na swobodny ruch (rozsunięte ławki).

Środki dydaktyczne

Chusty (po jednej dla ucznia) i koce (ok. 5-6 sztuk, po jednym na grupę).

Przebieg zajęć

1. Zwyczajne-niezwyczajne 15 min.

1. Zaproś uczniów do rozgrzewki – niech zajmą miejsca w sali w taki sposób, by mieć przestrzeń do ruchu. Niech każdy uczestnik weźmie do ręki chustę. Poproś uczniów, aby obejrzeli dokładnie swój przedmiot i pomyśleli o jego właściwościach: do czego służy, ile waży, jaki ma kształt, kolor, fakturę.

2. Zaproponuj zabawę w przeistaczanie – sprawicie, że Wasze chusty staną się czymś innym!

Powiedz dzieciom, że ćwiczenie będzie przebiegać w trzech rundach.

Runda 1: przekształćcie chustę w element swojego ubioru.

Podaj uczniom nazwę części stroju, który mają wykonać (np. turban, peleryna, szarfa, sukienka)

Runda 2: przekształćcie chustę w przedmiot. Podaj uczniom nazwę przedmiotu, który mają wykonać (np. piłka, talerz, latawiec).

Runda 3: Zaproś dzieci do tego, aby teraz wykorzystały chustę do wykonania dowolnego obiektu – może to być część stroju, przedmiot, element przyrody. Niech zaprezentują sobie te elementy w parach. Czy kolegom i koleżankom udało się rozpoznać, co wykonali?

Możecie dodać kolejne rundy i podawać kolejne kategorie obiektów lub stworzyć coś wspólnie ze wszystkich chust (np. rzeka, słońce, wyspa, wiatr).

Jeśli dzieci poczują się swobodnie w tym ćwiczeniu, możesz dodatkowo włączyć muzykę i te zmiany mogą zachodzić płynnie w ruchu, stając się twórczym tańcem.

Proponowana rozgrzewka pozwala uczniom rozgrzać ciało i umysł, dzięki czemu mogą improwizować w swobodnej atmosferze. W ten sposób staną się twórcami i będą mogli doświadczyć siły wyobraźni. Stanowi to wstęp do analitycznej części zajęć. Ważne, żeby podczas zajęć podkreślać, żeby dzieci nie cenzurowały swoich pomysłów, tylko dały się ponieść wyobraźni.

2. Potęga wyobraźni 15 min.

Podsumowując początkową zabawę z chustami, zwróć uwagę dzieci na to, że dzięki ich wyobraźni chusta mogła się przekształcać w różne przedmioty czy zjawiska.

Poproś grupę, aby zamknęła oczy, położyła się wygodnie i wysłuchała wiersza „Krajdywan” (możecie rozłozyć koce lub chusty na podłosze, żeby było Wam wygodniej). Nim rozpoczniesz czytanie, zachęć uczniów, by uruchomili swoją fantazję i spróbowali wyobrazić sobie obrazy, które maluje słowami autorka wiersza. Po lekturze poproś uczniów, aby opowiedzieli, co widzieli oczyma wyobraźni i w jaki nastrój ich to wprowadziło.

Zastanówcie się :

- Czego potrzebujemy, żeby przenieść się do krainy marzeń?

- Co można odkryć na dywanie i w innych domowych przedmiotach?

 

3. Wehikuły marzeń 15 min.

Podziel klasę na kilka grup. Poproś, aby każdy zespół zastanowił się, co by chciał przeżyć wspólnie w tym roku szkolnym. Każda grupa ma do dyspozycji chusty i koc, które staną się wehikułem dla wyobraźni i sceną, na której dzieci mogą zainscenizować swoje marzenia. Przypomnij im, że mogą używać przedmiotów na różne sposoby, animować je etc.

W dyskusji podsumowującej ten etap usiądźcie w kole i zapytaj dzieci: Jakie korzyści płyną z fantazjowania?

4. Rekwizyty marzycieli 10 min.

1. W poprzednim ćwiczeniu wyobraźnia stała się wehikułem dla marzenia, które mają jako grupa. Poproś, aby teraz każdy pomyślał, o swoim własnym marzeniu.

Poproś uczniów, aby w myślach dokończyli zdanie:

Marzę o… lub Marzę, by…

2. Następnie poproś ich, aby jeszcze raz przekształcili chustę: tym razem niech powstanie obiekt związany z ich własnym marzeniem.

Przykładowo, jeśli ktoś marzy o dalekich podróżach, może zrobić z chusty plecak, albo fragment morza, mapę etc. Możesz podzielić się z dziećmi własnym marzeniem, pokazując im w ten sposób, na czym polega ich zadanie.

3. Kiedy uczniowie będą gotowi, poproś, by stworzyli nowe pary i w nich opowiedzieli sobie krótko o marzeniu, które symbolizuje ich przedmiot.

 

5. Analiza wiersza 10 min.

Zapowiedz, że teraz przeczytacie wspólnie wiersz o marzeniach i przyjrzycie się opisanej w nim sytuacji. Po lekturze tekstu zapytaj dzieci:

- Co zdaniem podmiotu mówiącego dzieje się z marzeniami, kiedy uczniowie są w szkole?

- Jak rozumiecie metafory: „marzenia rosną”, „odbywają samotne podróże”, „za dalekie są i na mnie za duże”? Przyjrzyjcie się każdej z nich osobno (możesz tu odnieść się do pojęcia personifikacji).

- Podmiot liryczny mówi, że ukrywa własne marzenia, zostawia je w domu. A jak to jest z Wami? Czy chętnie dzielicie się marzeniami? Co dzieje się z marzeniami, które ukrywamy ?

6. Czy w szkole jest miejsce na marzenia? Debata 25 min.

Podmiot liryczny mówi, że w szkole nie ma miejsca na marzenia. Przyjrzyjcie się tej tezie. Podziel klasę na kilkuosobowe zespoły. Niech porozmawiają ze sobą i przygotują trzyminutowe wystąpienia na ten temat, na przykład w formie przemówienia. Wysłuchajcie wszystkich głosów.

Na koniec poproś uczniów, aby podzieli się z kolegą lub koleżanką z ławki tym, co było dla nich najciekawsze w dzisiejszych zajęciach.

O autorach

Anna Zalewska-Uberman

Pedagożka teatru, autorka scenariuszy zajęć dla nauczycieli, teatrolożka i tutorka. Ukończyła Filologię Polską (specjalność: teatrologiczna i edytorska) na Uniwersytecie Gdańskim (2003) i specjalistyczne szkolenie dla pedagogów teatru w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie (TISZ ANEX 2008-2009). Pracuje w Teatrze Miejskim im. Witolda Gombrowicza w Gdyni, gdzie od dwunastu lat łączy bycie specjalistką do spraw edukacji teatralnej i członkinią Komisji Artystycznej Ogólnopolskiego Konkursu o Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną. Współpracuje z Instytutem Teatralnym w Warszawie jako pedagożka teatru i tutorka oraz z Gdańskim Teatrem Szekspirowskim.

Anna Zalewska-Uberman

Podobne konspekty

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Zakazy, nakazy, normy...

    Joanna Krukowska-Gulik

    Zakazy, nakazy, normy...

  • Wiek 6-10 lat

    miniaturka konspektu Podróż z Jackiem i Plackiem

    Katarzyna Piwońska, Joanna Krukowska-Gulik

    Podróż z Jackiem i Plackiem

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Noc w górach - integracja klasy

    Wiktoria Siedlecka-Dorosz

    Noc w górach - integracja klasy

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Dwa wiatry. Praca z wierszem

    Marta Knopik

    Dwa wiatry. Praca z wierszem