Co można zrobić, aby szkoła była miejscem bardziej odpowiadającym na potrzeby uczniów? Zajęcia służą refleksji, o jakiej przestrzeni szkolnej marzą młodzi ludzie i sprawdzeniu, które z tych marzeń da się zrealizować własnymi siłami. W toku pracy zostaną wyłonione projekty zmian, które młodzież chciałaby samodzielnie wprowadzić. Scenariusz może być zrealizowany jako seria godzin wychowawczych lub osobny projekt dotyczący przestrzeni szkolnej.
Stoliki do pracy w grupach. Uczniowie pracują w części zajęć na terenie szkoły.
Niezbędne materiały: stare gazety, papiery kolorowe, kleje, nożyczki, kartki, pisaki kolorowe, długopisy, plastelina, ołówki, linijki, kredki, karteczki post-it. Kartki A4.
1. Wprowadź uczestniczki i uczestników w temat zajęć: wyjaśnij, że będziecie zajmować się projektowaniem zmian w przestrzeni Waszej szkoły.
2. Podziel klasę na grupy trzy-czteroosobowe. Każdy z zespołów ma za zadanie zastanowić się i przedstawić w formie moodboardu wymarzoną przestrzeń w szkole. Może to być pomysł na nową aranżację miejsca, które już jest w szkole (np. korytarz szkolny, sala lekcyjna, sklepik lub barek szkolny) lub propozycja utworzenia zupełnie nowego miejsca (np. kącik czytelniczy, hyde park, klub szkolny, strefa zieleni). Niech grupy zastanowią się:
- Jakie to miejsce powinno być?
- Jakie mieć kolory?
- Jakie elementy?
- Jaki design?
- Czemu miałoby służyć?
Tutaj możesz poczytać o tworzeniu moodboardów (zarówno analogowych, jak i w przestrzeni cyfrowej – możecie zdecydować z grupą, jakie moodboardy stworzycie) i zobaczyć konkretne przykłady: TU
3. Obejrzyjcie kolejno wszystkie moodboardy. Poproś grupy, by opowiedziały, co się na nich znajduje, dlaczego wybrały takie elementy, kolory, design etc. Dobierzcie formę prezentacji do wybranego formatu moodboardów: grupy mogą powiesić swoje moodboardy na jednej ze ścian i tam kolejno je prezentować lub po kolei wyświetlać je na rzutniku multimedialnym i o nich opowiadać.
4. Po prezentacjach zapytaj klasę, o jakich potrzebach mówią Wasze moodboardy. Co jest dla Was ważne w szkolnych miejscach marzeń i dlaczego? Czy Wasza szkoła ma takie miejsca, które są zbliżone do atmosfery tych z moodboardów?
Wyjaśnij, że w tym etapie wybierzcie się na spacer badawczy po szkole. Poproś, by uczestnicy pozostali w mniejszych, trzy-czteroosobowych grupach i zabrali ze sobą notatniki / zeszyty, ołówki / długopisy i jeden telefon z aparatem na grupę. Poproś zespoły o wybranie miejsca w szkole spośród tych, o których rozmawialiście przed chwilą – takiego, które ma potencjał, by zrobić z niego miejsce odpowiadające Waszym potrzebom. Wyjaśnij, że za chwilę uczniowie wybiorą się do tego miejsca i będą mieli tam do zrealizowania kilka zadań:
- zrobienie notatki (rysunkowej lub słownej), w której zapiszą wszystkie swoje skojarzenia z tym miejscem – także te dotyczące faktur (jakie to miejsce jest w dotyku?), zapachów (co w tym miejscu czuć?), dźwięków (co w tym miejscu słychać?), mobilności (jak w tym miejscu można się poruszać?);
- zrobienie dokładnej dokumentacji fotograficznej tego miejsca, która pozwoli pokazać, jakie ono jest teraz;
- naradzenie się w następujących kwestiach: Co Wam się w tym miejscu podoba? Co trzeba by zmienić i jak? Jakie rzeczy przychodzą Wam do głowy? Jakie są Waszym zdaniem zmiany możliwe do wprowadzenia przez Waszą grupę? Po spacerze badawczym wydrukujcie zdjęcia przedstawiające wybrane przez Was miejsca.
1. Poproś, aby wszystkie grupy na podstawie zebranego materiału stworzyły propozycję zmiany danego miejsca – w zgodzie z własnymi potrzebami oraz inspirując się stworzonym wcześniej moodboardem. Ważne, by był to taki pomysł, który da się ich zdaniem zrealizować własnymi siłami. Poproś, aby każdy zespół przygotował propozycję złożoną z dwóch elementów:
- projekt oparty o dokumentację fotograficzną i notatki ze spaceru badawczego: mogą wybrać dowolną formę np. szkic, model 3D z plasteliny, kolaż zdjęć. Mogą też łączyć różne techniki plastyczne.
- opis swojego pomysłu: prezentacja zamysłu zmian, które mają nastąpić, funkcjonalności miejsca i konkretnych elementów, które będą się na nie składać.
Uprzedź grupy, że ważne jest, aby ich prezentacje były czytelne dla osób z zewnątrz – będą się z nimi zapoznawać inne zespoły.
2. Kiedy wszystkie grupy będą gotowe, poproś, by każda przekazała przygotowane materiały innej ekipie – w ten sposób każdy zespół otrzyma projekt i opis innej grupy i będzie pracować nad nim w kolejnym etapie.
3. Wyjaśnij, że zadaniem grup jest przyjrzenie się otrzymanym pomysłom i podzielenie się z autorskim zespołem informacją zwrotną. Pomoże im w tym osadzenie swoich obserwacji i uwag na tablicy now | how | wow [załącznik]. Wprowadź klasę do korzystania z tego narzędzia: powiedz, że dzięki tablicy now | how | wow mogą sprawdzić, jakie są mocne i słabsze strony projektów i czy pomysły odpowiadają na potrzeby różnych osób ze szkoły (nie tylko grupy, która je zaproponowała). Zaznaczcie (np. zapisując na karteczkach post-it i przyklejając w odpowiednie pola), jak poszczególne elementy projektu plasują się na tablicy. Oto instrukcja do uzupełniania tablicy:
Now – które elementy projektu są możliwe do realizacji już teraz Waszym zdaniem;
Wow – co Waszym zdaniem jest super zaletą tego projektu, co robi na Was największe wrażenie;
How – czego w tym projekcie nie rozumiecie, które z elementów budzą Wasze pytanie „jak to chcecie osiągnąć/rozwiązać/wykorzystać?”.
x – co Waszym zdaniem jest niemożliwe do zrealizowania w tym projekcie lub bezsensowne.
Poproś wszystkich, by zmodyfikowali swoje projekty, uwzględniające komentarze, które otrzymali od innego zespołu. Następnie każda z grup prezentuje swój pomysł. Po każdej prezentacji możecie na forum przedyskutować wątpliwości lub podzielić się sugestiami dotyczącymi projektów. A następnie… spróbujcie je wdrożyć w życie!
Scenariusz inspirowany metodologią projektowania procesu Design Thinking, warto zajrzeć do publikacji: Agnieszka Kaim, „Design Thinking w kulturze”: PDF
Tutorka i trenerka, pedagożka teatru, edukatorka praw obywatelskich, asystentka emocjonalna. Na co dzień pracuje w dwóch obszarach: wzmacniania sprawczości osób doświadczających wykluczenia i nierównowagi sił społecznych (dzieci, młodzież, zmęczeni i wypaleni dorośli, mieszkanki i mieszkańcy domów pomocy społecznej, osoby w kryzysie ubóstwa i bezdomności, osoby z doświadczeniem migracji, uchodźstwa, osoby w kryzysie tożsamości) oraz profilaktyką stresu i wspieraniem osób w samoregulacji (m.in. poprzez praktyki oparte na uważności, tradycjach non-violence, pedagogice teatru, terapii ACT).
Wiek 13-16 lat
Wiek 6-10 lat
Wiek 13-16 lat
Wiek 16-19 lat