Konspekt zawiera propozycję pracy z utworem „Koncert życzeń” Tadeusza Różewicza. Uczniowie przyjrzą się sytuacji podmiotu lirycznego, sięgając do związków frazeologicznych.
Przestrzeń do pracy w grupach i kręgu.
Kartki A4:
- w pierwszym etapie:po dwie kartki dla pary;
- w drugim etapie: po jednej kartce dla pary.
Przybory do pisania i rysowania.
1. Poproś uczestników zajęć, żeby dobrali się w pary. Niech każda z nich ma do dyspozycji kartkę oraz przybory do pisania. Powstałe duety podziel na dwie grupy, które będą odpowiadać na różne pytania:
- Co sprawia, że człowiek jest człowiekiem?
- Co sprawia, że rzecz jest rzeczą?
Ważne, żeby pary nie znały nawzajem swoich tematów. Daj 5 minut na rozmowę i zanotowanie głównych wniosków z dyskusji. Podkreśl, że nie ma złych i dobrych odpowiedzi, chodzi o to, jak uczniowie postrzegają tę kwestię.
2. Następnie poproś uczestników, żeby spotkali się w czteroosobowych zespołach łączących po jednej parze z każdej grupy. Ich zadaniem będzie teraz próba odpowiedzi na pytanie o różnicę między człowiekiem a rzeczą przez porównanie obu stworzonych charakterystyk.
3. Na zakończenie tej części zajęć usiądźcie w kręgu i porozmawiajcie o frazeologizmach: „czuć się jak rzecz”, „być traktowanym jak przedmiot” lub „być czyjąś własność”. Co one znaczą, kiedy są wypowiadane w odniesieniu do osób? Zastanówcie się, kiedy mają w życiu miejsce takie sytuacje? Poproś grupę o przykłady użycia tych sformułowań.
1. Wyświetl wiersz za pomocą rzutnika lub rozdaj wydruki: ważne, żeby uczestnicy zajęć mieli go przed sobą przez resztę zajęć. Poproś o samodzielne przeczytanie tekstu i odnalezienie w tekście przedmiotów, które wymienia podmiot liryczny – babcia.
2. Zapytaj uczniów, co ich zdaniem sprawia, że Babcia mówi o sobie jako o salopce / miotełce / krześle / szafie? Czy mają one pozytywny czy negatywny wydźwięk? Pomoże Wam w tym tabela załączona na końcu konspektu. Po tej analizie przywołajcie jeszcze raz frazeologizmy i pomyślcie wspólnie nad tym, czy opisują one sytuację bohaterki utworu Różewicza. Dlaczego tak / nie?
3. Zastanówcie się nad uzasadnieniem tytułu utworu. Przeczytajcie życzenia skierowne do babci w ostatnim fragmencie utworu: jak Wy je odbieracie? Czy są szczere? Czy są osobiste? Dlaczego? Jak mogły zostać odebrane przez Babcię?
4. Poproś, żeby uczniowie dobrali się w pary. Niech zadaniem każdej z nich będzie zastanowienie się nad tym, czego Babcia potrzebowałaby od domowników. Wnioski niech przedstawią w formie rysunku.
1. Spróbujcie wspólnie odpowiedzieć na pytanie, jak w wierszu przedstawiona jest starość.
2. Nawiązując do już wykonanych ćwiczeń scharakteryzujcie, czym według Was różni się przedmiotowe traktowanie osób od ich podmiotowego traktowania.
Absolwentka filozofii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika i Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Krytyczka sztuki. Absolwentka Kursu Pisania Scenariusza i Dramatu Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Jej sztuka znalazła się w Półfinale Gdańskiej Nagrody Dramaturgicznej. Publikuje teksty o sztuce oraz opowiadania. Czynnie zajmuje się edukacją filozoficzną.
Wiek 13-16 lat
Wiek 10-13 lat
Wiek 16-19 lat
Wiek 16-19 lat