Konspekt zajęć: Najbliżej (o tym, kto spogląda z lustra i kto może dotknąć brzuchem drzewa)

Nasza strona wykorzystuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Dzięki nim, indywidualnie dostosowujemy stronę do Twoich potrzeb. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce. Dowiedz się o polityce prywatności.

Weronika Idzikowska

Najbliżej (o tym, kto spogląda z lustra i kto może dotknąć brzuchem drzewa)

Proponujemy wychowawcom przedszkolnym serię działań dotyczących poznawania natury w najbliższym otoczeniu. Podczas czterech spotkań uczestnicy będą się przyglądać elementom świata przyrody. W czwartym odcinku spojrzą na własne ciało jako na element przyrody. Zaobserwują, co w naszych ciałach pozwala nam być w kontakcie z otoczeniem – badać je i... naśladować!

Informacje o konspekcie
Grupa wiekowa Wiek 4-6 lat
Rodzaj zajęć -
Miejsce sala lekcyjna, teren wokół szkoły
Czas 90 minut

Cel zajęć
- poszukiwanie elementów świata przyrody w najbliższym otoczeniu;
- spojrzenie na ciało człowieka jako element przyrody;
- rozwijanie wyobraźni poprzez pracę z ciałem.
Metody pracy rozmowa kierowana, improwizacje ruchowe, gry i zabawy teatralne, ćwiczenia plastyczne, ćwiczenia muzyczne

Przygotowanie do zajęć

Zadanie dla ucznia

Uprzedź rodziców/opiekunów dzieci o planowanym spacerze na zewnątrz przedszkola – o tym, że dzieci mogą się pobrudzić.

Aranżacja przestrzeni

Pierwsza i trzecia część odbywają się w sali – brak specjalnej aranżacji. Druga odbywa się na zewnątrz.

Środki dydaktyczne

Przygotuj:

- skrzyneczki skarbów – tak, żeby były pod ręką, kiedy będziecie ich potrzebować;

- kolorowe pisaki dla dzieci i kartki papieru;

- kocyki dla dzieci – do siedzenia na trawie oraz odtwarzacz muzyki (może być telefon i mały głośnik). Wybierz wcześniej rytmiczny utwór na dziką dyskotekę.

Zadbaj o dostęp do dużego lustra, w którym mogą przejrzeć się dzieci.

1. Krąg badaczy 15 min.

1. Zaproś dzieci do kręgu. Usiądźcie wszyscy wygodnie na podłodze (możecie wziąć sobie poduszki, kocyki itp.). Poproś dzieci, żeby przypomniały sobie trzy wyprawy, które dotąd odbyliście. Zachęć wszystkich do dzielenia się wspomnieniami.

2. Zapytaj dzieci, czy pamiętają moment przygotowań do pierwszej wyprawy, kiedy stanęliście przed lustrem i zobaczyliście odbicia swoich twarzy. Ten moment, w którym spojrzeliście na siebie samych jako część przyrody. Zapowiedz, że dziś odbędzie się ostatnia nietypowa wyprawa wokół waszego przedszkola. Tym razem skupicie się w niej na własnych ciałach i zobaczycie, jak pomagają Wam w kontakcie z otoczeniem.

Poproś dzieci, żeby jeszcze raz spojrzały w lustro. Niech przypomną sobie, których części ciała używaliście do badania natury.

Kiedy dzieci wymienią te części, zapytaj o każdą z nich z osobna:

Do czego używa podczas naszych wypraw:

- uszu?

- nosa?

- oczu?

- rąk?

- dłoni?

- nóg?

- stóp?

Zapytaj uczestników, czy ich zdaniem, można badać świat innymi częściami ciała – na przykład za pomocą swojego brzucha? Zachęć dzieci, żeby położyły się na brzuchu i sprawdziły, z czym stykają się ich brzuchy.

Kontynuuj eksperymenty, podając kolejne przykłady części ciała:

- A co z kolanami? Spróbujcie dotknąć kolanem jakiegoś przedmiotu i sprawdzić, jaki jest w dotyku.

- A co z pupą? Spróbujcie przemieszczać się, siedząc na pupie i badać powierzchnię znajdującą się pod pupą.

- A co z plecami? Spróbujcie zbadać plecami ścianę, szafkę, podłogę.

Popatrzcie jeszcze raz w lustro. Zwróć uwagę grupy, że ciało może posłużyć do badania, ale też do naśladowania przyrody. Zaproś wszystkich do zabawy przed lustrem – spróbujcie wykrzywić twarz w taki sposób, żeby była jak:

- poczochrona przez wiatr łąka;

- gładka tafla lodu;

- rozpędzone tornado;

- rzęsisty deszcz;

- kwitnący kwiat;

- brzęcząca mucha;

- nadchodząca burza.

3. Następnie zaproś dzieci ponownie do kręgu badaczy. Powiedz, że dziś będziecie przyglądać się temu, jak Wasze ciało odbiera i reaguje na różne sygnały ze świata na zewnątrz. Przypomnij dzieciom, że dziś także mogą poszukiwać skarbów do swoich skrzyneczek. Te skarby mogą być obiektami, które zabiorą z podwórka, ale także wrażeniami: kolorami, dźwiękami, zapachami, które chcą zabrać z wyprawy.

2. Nietypowa wyprawa przyrodnicza 45 min.

1. Zmysły w akcji

Zabierz grupę na zewnątrz. Spróbujcie zbadać otoczenie za pomocą swojego ciała – tak, jak robiliście to w przedszkolu. Zachęcaj dzieci do eksploracji następującymi poleceniami:

- nastawcie uszu: dostawcie ucho do ziemi, co słyszycie? A do drzewa? A co jeśli zatkacie uszy i zaczniecie się poruszać – czy łatwo jest się poruszać, nie słysząc nic dookoła?

- wyczulcie nos: spróbujcie powąchać korę drzewa, mech na drzewie, ziemię pod stopami. Zamknijcie oczy i skupcie się na zapachach, które do Was dochodzą: może czujecie zapach wilgotnej trawy, może dochodzi do Was zapach spalin z pobliskiej ulicy? Co czujecie?

- otwórzcie szeroko oczy: schylcie głowy i wbijcie wzrok w ziemię, próbując poruszać się do przodu. A teraz utkwijcie wzrok w chmurach i idźcie do przodu – czy łatwo jest poruszać się w ten sposób? Schylcie się, stojąc na lekko ugiętych, rozstawionych na szerokość bioder nogach i puśćcie głowę do dołu, patrząc na świat do góry nogami – jak to jest?

- użyjcie dłoni: pogłaszczcie delikatnie trawę, sprawdźcie, czy ziemia jest ciepła czy zimna, sucha czy wilgotna, zbadajcie dłońmi powietrze – czy da się je złapać, poczuć?

- zaangażujcie brzuch: czy można przytulić się brzuchem do drzewa, co czujecie? Do ziemi? A czy da się dotknąć brzuchem chmury? Albo słońca? Spróbujcie poczuć jego ciepło.

- wykorzystajcie kolana: spróbujcie pogładzić kolano źdźbłem trawy, jakie to uczucie? A kiedy przybliżacie do niego kamyk? A piasek? Sprawdźcie jak to jest, kiedy jedyną częścią ciała, która może dotknąć innych przedmiotów, elementów przyrody, jest kolano – jak bada się świat przyrody za pomocą kolana? Co czujecie? Jakich powierzchni dotykacie? Są miękkie, a może twarde? Gładkie czy chropowate?

- skupcie uwagę na stopach: zbadajcie stopami, na jakiej powierzchni stoicie – czy jest twarda czy miękka, zbita czy grudkowata, prosta czy pod ukosem; zdejmijcie buty i sprawdźcie, jak to jest gładzić stopą drzewo, dotykać piasku, ziemi, trawy.

2. Orkiestra przyrody

Zaproś dzieci, by usiadły na ziemi w kręgu. Zapytaj, jakie dźwięki przyrody kojarzą. Powiedz dzieciom, że dźwięki mogą być wydawane nie tylko przez usta, ale także za pomocą dłoni (klaskanie dłoni o dłoń, klaskanie w uda itd.), stóp (wybijanie rytmu stopami itd.) czy jakichś przedmiotów (uderzanie patyczka o patyczek itd.).

Spróbujcie wspólnie wykonać wymienione przez dzieci dźwięki. Np. śpiew ptaków, kumkanie żab, stukanie kamienia, łamanie gałęzi, uderzenie pioruna.

Teraz poproś dzieci, by zdecydowały się na jeden wspólny dźwięk, który będą wykonywać w dalszej części jako orkiestra (np. kumkanie). Zacznijcie od ustalenia znaków, którymi będziecie się porozumiewać z dyrygentem:

- rozpoczęcie działania orkiestry – dzieci zaczynają wydawać wybrany dźwięk (przykład znaku: klaśnięcie);

- wykonywanie dźwięku głośniej / ciszej (przykład znaku: zbliżanie dłoni – ciszej; rozszerzanie dłoni – głośniej);

- wykonywanie dźwięku szybciej / wolniej (przykład znaku: podnoszenie ręki do góry – szybciej, opuszczanie ręki w dół – wolniej);

- zaprzestanie gry (przykład znaku: kucnięcie).

Przećwiczcie wspólnie działanie tych znaków. Ważne, żeby dzieci mogły zaobserwować, jak zmienia się prędkość czy głośność wydawanych dźwięków.

Po chwili zaproś chętne dzieci do roli dyrygenta. Zróbcie kilka zmian dźwięku i dyrygentów.

Następnie poproś dzieci, by każde wybrało jeden dźwięk dla siebie, który będzie naśladować. Każdy jest instrumentem w orkiestrze i wykonuje swoją partię. Dyrygent kieruje orkiestrą. Może podejść do kogoś i dotykając go batutą, wyciszyć, dotykając ponownie batutą – włączyć do gry.

Jeśli dzieciom spodoba się ta zabawa, możecie dodawać kolejne znaki, którymi dyrygent może wskazywać konkretne czynności chórowi. Zabawę kontynuujemy aż wszystkie chętne dzieci zostaną dyrygentem.

3. Kim jestem?

Poproś dzieci, by rozejrzały się bacznie dookoła i wybrały jeden element przyrody, w który się przemienią. Niech nie zdradzają, kim są, tylko zaczną poruszać się tak, jak wybrany element. Przypomnij dzieciom, żeby pamiętały, że poza rękami i nogami, może poruszać się cały tułów, głowa, twarz!

A teraz zaproś dzieci do zabawy „Pokażę wam, kim teraz jestem!”. Wyjaśnij jej reguły:

- każda chętna osoba pokazuje, jak można zamienić się w wybrany przez siebie element przyrody , mówiąc „Pokażę Wam, jak zmieniam się w… (wiewiórkę / kota / różę / krzak / wiatr itd.);

- następnie ta sama osoba zwraca się do pozostałych: „A teraz Wy pokażcie mi, jak zmieniacie się w… (wiewiórkę / kota / różę / krzak / wiatr itd.)” i reszta dzieci dołącza.

Powiedz dzieciom, że nie chodzi o to, żeby dokładnie naśladować ruchy osoby, która pokazuje: każdy może naśladować wybrany element po swojemu (jedna wiewiórka będzie zaspana, inna będzie miała ochotę do zabawy, wiatr może być delikatny i łagodny, może być także porywisty albo szaleć jak tornado itd.).

Zabawę kontynuujemy, aż swoje propozycje pokażą wszystkie chętne dzieci.

4. Dzika dyskoteka… do góry nogami

Włącz muzykę (dobrze wcześniej przygotować sobie kilka rytmicznych utworów i sprzęt do odtwarzania muzyki – wystarczy telefon i mały głośnik) i zaproś dzieci na dyskotekę: każdy tańczy do muzyki tak, żeby sprawdzić, jakie możliwości mają różne części jego ciała.

Najpierw…tańczymy za pomocą uszu, potem: nosa, oczu, ust, czoła, całej twarzy, ramion, rąk, łokci, palców u rak, brzucha, pupy, bioder, kolan, stóp… A teraz tańczy nasze ciało od pasa w górę! A teraz – od pasa w dół! A teraz tańczy całe nasze ciało!

3. Uważna wyobraźnia 5 min.

Po zakończeniu wyprawy i wspólnej dzikiej dyskotece, zaproś dzieci z powrotem do kręgu. Połóżcie się na kocykach lub na trawie. Poproś, żeby wykonywały uważne, spokojne ruchy, podążając za opowieścią:

Połóż się wygodnie na wznak z wyprostowanym nogami. Stopom pozwól opaść na boki. Ręce połóż wzdłuż ciała z wierzchami dłoni zwróconymi ku ziemi.

A teraz zwróć uwagę na całe swoje leżące ciało. Poczuj jego długość, jego ciężar. Zauważ miejsca, w których styka się z podłożem. Poczuj jak ciało całym ciężarem dociska do podłoża.

Powolutku zegnij nogi i przyciągnij kolana do brzucha. Obejmij ramionami ugięte nogi i pozostań jakiś czas w tej pozycji, oddychając naturalnie.

Teraz połóż stopy płasko na ziemi blisko pośladków. Niech stopy i nogi stykają się. Ręce rozłóż szeroko – tak, jakbyś chciał dotknąć nimi czegoś, co jest daleko po Twojej prawej i lewej stronie. Niech leżą sobie spokojnie na ziemi.

W tej pozycji pozwól zetkniętym nogom kołysać się na boki, nie za szybko i nie za wolno. Tak, żeby kolana dotykały raz ziemi po jednej stronie ciała, raz po drugiej. Kołysz się tak jeszcze chwilę, po czym zatrzymaj się i powolutku przyciągnij kolana do brzucha. A następnie szybkim ruchem, połóż stopy na ziemi, jednocześnie siadając.

Wstań powoli i stań stabilnie na ziemi, stopy rozsuń na szerokość swoich bioder. Weź głęboki wdech i wydech, wdech i wydech. Wdech: podnieś wysoko ręce do góry, wydech: opuść ręce. Wdech: ręce do góry, wydech: ręce opadają.

Przy kolejny wdechu i wydechu, poczuj jak rozciąga się całe Twoje ciało. Stań na palcach, wyciągnij ręce do góry. Uśmiechnij się i opuść swobodnie ręce.

Dobrze, jeśli to ćwiczenie będziesz wykonywać razem z dziećmi, stojąc naprzeciwko, tak dzięki temu dzieci będą mogły spoglądać na Ciebie i naśladować Twoje ruchy.

4. Podsumowanie 25 min.

1. Usiądźcie w kręgu. Rozdaj dzieciom ich skrzyneczki skarbów oraz kartki i kolorowe pisaki. Poproś dzieci, by włożyły do nich zebrane dzisiaj skarby. Mogą je sobie wzajemnie pokazać i o nich opowiedzieć.

2. Następnie zaproś dzieci do narysowania na kartkach tego, co najbardziej zapadło im w pamięć z Waszych wypraw – zarówno tej dziś, jak i poprzednich. To może być rysunek dotyczący jednego konkretnego elementu, zdarzenia, działania, ale też kolaż przedstawiający kilka zapamiętanych fragmentów.

Kiedy rysunki będą już gotowe, poproś dzieci, by o nich opowiedziały: co przedstawia Twój rysunek? Dlaczego?

3. Po opowieściach schowajcie rysunki do skrzyneczek skarbów. Ale nie odkładajcie ich tym razem na półkę w przedszkolu. Powiedz dzieciom, że dziś skrzyneczki wędrują z nimi do domów. Możecie pokazać ich zawartość swoich bliskim: rodzicom, dziadkom, rodzeństwu, przyjaciołom itd. i opowiedzieć o swoich wyprawach.

Zapytaj dzieci, co jeszcze można zrobić ze skrzyneczkami w domu? Zróbcie burze mózgów, w której możesz podrzucić im kilka przykładów:

- zrobić wystawę dla domowników;

- zrobić z nich kapsułę czasu (wyjaśnij dzieciom, czym jest kapsuła czasu:

Kapsuła czasu to pojemnik, skrzyneczka, kuferek lub miejsce, w którym umieszcza się różne przedmioty bądź informacje przeznaczone dla przyszłych pokoleń. Zostaje zakopana lub zamknięta na jakiś określony czas i dopiero po tym czasie może zostać otwarta. Możecie zamknąć swoją skrzyneczkę w jakimś miejscu np. na rok, po tym czasie otworzyć ją i, sprawdzić, co pamiętacie z Waszych wypraw – lub zachować dla przyszłych znalazców.

- dorzucać do nich nowe skarby znalezione podczas kolejnych wypraw z bliskimi;

- co jeszcze?

Powiedz dzieciom, że od dziś to oni są przewodnikami i mogą zabrać swoich bliskich na nietypową wyprawę przyrodniczą, pokazując, jak badać to, co wysoko, co nisko, bo blisko i co najbliżej.

O autorach

Weronika Idzikowska

Tutorka i trenerka, pedagożka teatru, edukatorka praw obywatelskich, asystentka emocjonalna. Na co dzień pracuje w dwóch obszarach: wzmacniania sprawczości osób doświadczających wykluczenia i nierównowagi sił społecznych (dzieci, młodzież, zmęczeni i wypaleni dorośli, mieszkanki i mieszkańcy domów pomocy społecznej, osoby w kryzysie ubóstwa i bezdomności, osoby z doświadczeniem migracji, uchodźstwa, osoby w kryzysie tożsamości) oraz profilaktyką stresu i wspieraniem osób w samoregulacji (m.in. poprzez praktyki oparte na uważności, tradycjach non-violence, pedagogice teatru, terapii ACT).

Podobne konspekty

miniaturka konspektu Otwieramy klasowe muzeum

Katarzyna Kotarska

Najbliżej (o tym, kto spogląda z lustra i kto może dotknąć brzuchem drzewa)