Teatr Opowiadacza, cz. 2
Anna Rochowska

Teatr Opowiadacza, cz. 2

Druga część cyklu poświęconego sztuce opowiadania. Cz. 1 – Podczas warsztatów dzieci wysłuchują opowiadanej baśni; rysują scenę, która podobała się najbardziej lub też z jakiegoś powodu zaintrygowała; rozmawiają na ten temat; tworzą w grupach sceny dźwiękowe (na zasadzie udźwiękowienia słuchowiska). Cz. 2 – Dzieci tworzą sceny nieme przedstawiające baśń, na koniec próbują opowiedzieć baśń po swojemu.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 10-13 lat
  • Rodzaj zajęć język polski, koło teatralne
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 85 minut
  • Cel zajęć

     

    • zachęcenie uczniów do opowiadania baśni przy wykorzystaniu narzędzi teatralnych;
    • zapoznanie uczniów z elementami składającymi się na widowisko teatralne (gra aktorska, reżyseria, dekoracja, charakteryzacja, kostiumy, rekwizyty);
    • zapoznanie uczniów z baśniajako gatunkiem literackim.
  • Metody pracy opowiadanie, pokaz, dyskusja, ćwiczenia ruchowe, ćwiczenia improwizacyjne, ćwiczenia głosowe

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Potrzebujemy przestrzeni, ale także ławek szkolnych do budowania scen, dlatego należy usunąć ławki pod ściany, zostawiając przestrzeń w środku, oraz na początek zajęć ustawić w kręgu krzesła.

Środki dydaktyczne

Kartki z bloku A4, kredki, nożyczki, taśma, papier pakowy, długopisy itp.

Dodatkowy opis

Najlepszym kontekstem do takich warsztatów byłoby zaproszenie opowiadacza lub udział w Festiwalu Opowiadaczy, np. organizowanym przez Stowarzyszenie Studnia O.

www.studnia.org

Kontynuacją najbardziej pożądaną i dającą radość byłoby przygotowanie przez dzieci realizacji baśni, opartej na sztuce opowiadania, ubogaconej przez dźwięki i sceny stworzone podczas warsztatów.

Przebieg zajęć

1. Rozgrzewka [Cz. 1] 5 min.

Zaczynamy od aranżacji przestrzeni i krótkiej rozgrzewki. Można zacząć od poznanej wcześniej gry w liczenie do siedmiu.

2. Runda z tworzeniem gestów [Cz. 1] 10 min.

Stoimy w kole. Każdy po kolei pokazuje grupie jakiś gest, ruch – niezbyt trudny, aby cała grupa była w stanie go powtórzyć. W kolejnej rundzie wyolbrzymiamy dany gest lub też go pomniejszamy.

Tym razem chodzi o skupienie uwagi na geście, obrazie, jaki można stworzyć za pomocą własnego ciała. Ten dzień będzie bowiem skupiony na tym, co widać – to dzień tworzenia niemych scen naszej baśni.

3. Przypomnienie baśni – wspólna opowieść [Cz. 1] 10 min.

W zależności od tego, jak dużo czasu upłynęło od przeprowadzenia pierwszej części lekcji Teatru Opowiadacza, albo wracamy do rysunków, aby łatwiej przypomnieć sobie baśń, albo wieszamy rysunki gdzieś w tle. Grupa opowiada całą baśń możliwie jak najdokładniej, każdy po kolei musi powiedzieć jedno zdanie.

Ustalamy zarazem zasady:

  1. każdy musi powiedzieć jedno zdanie, nie może powiedzieć, że nic mu do głowy nie przychodzi albo że nie pamięta;
  2. każdy mówi tylko jedno zdanie, ewentualnie podzielone przecinkami, jeśli ma dużo do powiedzenia;
  3. nie przerywamy temu, kto mówi, nawet jeśli zapomniał o czymś ważnym lub powiedział coś zupełnie innego niż to, co zdarzyło się w baśni. Przyjmujemy do opowieści to, co zostało wypowiedziane;
  4. staramy się trzymać opowieści, jeśli wiemy, że coś ważnego z baśni zostało pominięte, mówimy o tym, dodając np.: „ale wcześniej…” itp.
  5. jeśli przyjdzie kolej osoby, której nie było na poprzedniej lekcji Teatru Opowiadacza i nie zna opowiadanej wtedy baśni, może dodać od siebie coś, co mu pasuje, lub dodać zdanie opisowe, np.: „A pogoda była piękna”…  

W ten sposób opowiadamy baśń aż do finału – trwa to zatem dłużej lub krócej – zależnie od klasy, z którą pracujemy.

4. Nieme kino/pantomima – rozmowa [Cz. 1] 5 min.

Rozmowa z dziećmi na temat tego, czy wiedzą, co to jest nieme kino. Jak funkcjonowało? Jakie konsekwencje przynosi pozbawienie sceny głosu? Czym zastępuje się dialog? itp.

Dzieci bardzo chętnie pokazują scenki z niemego kina lub scenki mimiczne, jeśli miały okazję widzieć takie filmy lub przedstawienia.

 

5. Tworzenie scenek niemych [Cz. 1] 20 min.

Dzielimy klasę na mniejsze grupki 3–4-osobowe. Każda grupa dostaje przydzielony fragment baśni. Przy dzieleniu baśni na fragmenty należy pamiętać, aby każda z tych części miała miej więcej podobną liczbę wydarzeń. Ustalamy dowolność w wyborze konwencji – zasadą naczelną jest opowiedzenie swojego fragmentu bez udziału słów.

Można dzieciom podpowiedzieć różne możliwe sposoby: nieme kino z lekko przerysowaną gestykulacją, teatr tańca, pantomima, teatr lalkowy.

Można im pomóc, dając do ręki papier pakowy, nożyczki, kredki, ale także zwracając uwagę na możliwość wykorzystania tego, co jest pod ręką, a więc ławek szkolnych, krzeseł, drzwi wyjściowych itp.

PRZERWA (prawdopodobnie dzwonek na przerwę zaskoczy klasę w ferworze przygotowań)

6. Prezentacja przygotowanych scen [Cz. 2] 25 min.

Ważne jest, aby zanim rozpoczną się prezentacje przygotowanych scen, każda z grup określiła miejsce, w którym będzie przedstawiać swoją scenę – tak jak dzieje się często we współczesnym teatrze, kiedy spektakle grane są w innych przestrzeniach niż tradycyjna scena pudełkowa.

Ustalamy zasady prezentacji:

➀ przestawianie widowni dla każdej z grup;
➁ zasada trzech dzwonków (dzwonkiem może być klaśnięcie, dzwoneczek albo cokolwiek innego) – przy pierwszym dzwonku widownia zajmuje miejsca, przy drugim dzwonku widownia ucisza się, przy trzecim dzwonku akcja się rozpoczyna;
➂ występ oglądamy w ciszy;
➃ po każdej prezentacji oklaskujemy występujących.

7. Omówienie [Cz. 2] 10 min.

Po prezentacji scen jest moment i okazja ku temu, aby powiedzieć, co się spodobało. Generalnie prosimy uczniów, aby mówili o swoich koleżankach i kolegach – co się podobało, co zadziałało. 

Materiały do pobrania

Zobacz też

O autorach

Anna Rochowska

Pedagożka teatru, liderka dostępności, koordynatorka Zespołu Edukacji TR Warszawa, w którym pracuje od 1996 roku. Członkini Stowarzyszenia Pedagogów Teatru. Absolwentka Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej w Warszawie, Podyplomowych Studiów dla Menadżerów Kultury na Wydziale Zarządzania UW, doktorantka w IS PAN. Wykłada na Wydziale Wiedzy o Teatrze Warszawskiej Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Zasiada w Radzie Programowej Fundacji Kultury bez Barier. Laureatka nagrody im. Haliny Machulskiej 2021.

W TR WARSZAWA prowadzi i inicjuje szereg projektów z zakresu pedagogiki teatru – dla różnych grup odbiorców: dla dzieci, młodzieży, studentów, dorosłych i seniorów,  jak również dla osób z niepełnosprawnościami sensorycznymi dbając o ich pełny dostęp do kultury. Uhonorowana została wyróżnieniem specjalnym podczas I Giełdy WPEK (Warszawskiego Programu Edukacji Kulturalnej) za realizację programu „Edukacja w TR” w 2009 roku, III Nagrodą podczas V Giełdy WPEK w 2014 roku za projekt „Audiodeskrypcja w TR” z 2013 roku oraz II Nagrodą podczas XI edycji konkursu WNEK w 2020 roku za projekt międzyinstytucjonalnej współpracy KULTOUR.

Anna Rochowska

Podobne konspekty

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Teatr Opowiadacza, cz. 1

    Anna Rochowska

    Teatr Opowiadacza, cz. 1

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Podwórkowe opowieści

    Joanna Sarnecka

    Podwórkowe opowieści

  • Wiek 6-10 lat

    miniaturka konspektu Zostań opowiadaczem z dziećmi z Bullerbyn!

    Agnieszka Szymańska

    Zostań opowiadaczem z dziećmi z Bullerbyn!

  • Wiek 13-16 lat

    miniaturka konspektu Historia pewnej wyspy – warsztaty opowiadania

    Dorota Lesiak

    Historia pewnej wyspy – warsztaty opowiadania