1. Strategie i taktyki – rozpracowywanie 45 min.

1. Przed zajęciami poleć uczniom, aby przeczytali tekst Wańkowicza. Jeśli wolisz przeczytać go na lekcji, to zacznijcie od wspólnej lektury. Zapytaj o wrażenia po przeczytaniu tekstu. Jeśli pojawiły się w tekście niezrozumiałe dla uczniów zwroty czy wyrażenia – wyjaśnij je.

2. Podziel uczniów na pięć zespołów. Powiedz, że za chwilę każda grupa przyjrzy się fragmentowi lekcji związanej z wylosowanym przedmiotem (niemiecki, francuski, łacina, matematyka, religia). Zapowiedz, że zadanie będzie miało kilka etapów i poproś o przygotowanie notatek z każdego z nich. Celem pracy jest zbadanie relacji między pedagogiem a uczniami. W każdym etapie daj uczniom 3-5 minut na rozmowę.

Runda 1: Strategie. Jakie są strategie uczniów na ściąganie i przeciąganie lekcji? W jaki sposób reaguje na to zachowanie nauczyciel? Jakie są konsekwencje (krótkofalowe i długofalowe) zachowania uczniów?

Runda 2: Emocje. Jakie emocje sytuacja wywołała w bohaterach? Jakie emocje może odczuwać nauczyciel, a jakie uczniowie – zaangażowani w przebieg wydarzeń oraz pełniący rolę obserwatorów?

Runda 3: Ciało. Poproś, by zespoły zastanowiły się nad tym, jak uczucia wpływają na fizyczność analizowanych bohaterów. Niech zwrócą uwagę na elementy takie jak: ruch, mimika, energia i dynamika nauczyciela i uczniów.

3. Zapowiedz zespołom, że wspólnie przygotujecie teatralną serię poradnikową „sposób na nauczyciela”. Każda grupa przygotuje jeden rozdział dotyczący opracowywanej dotąd lekcji przedmiotu. Zaznacz, że prezentacja powinna być wykonana w konwencji poradnika. Grupy mogą wybrać, czy będzie to klasyczny informator, tutorial DIY (zrób to sam), program telewizyjny, tutorial youtubera czy stylistyka filmu przyrodniczego „z kamerą w szkolnej dżungli”. Możesz też przydzielić losowo każdej grupie jedną z konwencji. Zaznacz, że prezentacja ma być inspirowana metodami ze wspomnień Wańkowicza, nie musi być całkowicie wierna tekstowi – uczniowie mogą improwizować, dopisywać dodatkowe wypowiedzi czy zachowania.

4. Poproś o zaprezentowanie efektów pracy na forum. Zapytaj uczniów o wrażenia z prezentacji. Porozmawiajcie najpierw o zaprezentowanych sposobach na nauczycieli, a potem wymieńcie komentarze na temat formy teatralnej scen.

2. Sposób na nauczyciela, czyli zapis doświadczeń 40 min.

1. Zaproponuj uczestnikom dopisanie kolejnej, współczesnej karty szkolnych wspomnień z cyklu „sposób na nauczyciela”. Poproś uczniów, aby sięgnęli pamięcią do znanych im doświadczeń i opisali jedno zdarzenie z wybranej przez siebie lekcji. Zaznacz, że uczniowie mogą sięgnąć po własne historie lub znane im przypadki. Mogą też ubarwiać historie, dodawać elementy fikcyjne, nadawać wydarzeniom i postaciom parodystyczne zabarwienie. Daj uczniom 10 minut na przygotowanie.

2. Poproś ochotników o przeczytanie tekstów. Zapytaj uczniów o metody, jakich użyli uczniowie, aby „przechytrzyć” nauczyciela, z jaką reakcją się to spotkało, jakie były skutki tego działania.

Powiedz uczniom, że pisząc teksty mogą inspirować się nie tylko swoimi doświadczeniami, ale także historiami znajomych, rodziców czy dziadków. Nie muszą też wyjawiać, czy opisane zdarzenie jest fikcyjne czy też zupełnie prawdziwe. Jeśli pracujecie nad przedstawieniem, możecie na kolejnym spotkaniu pracować nad teatralną adaptacją spisanych historii.

 

3. Podsumowanie 5 min.

Zapytaj uczniów, na ile relacje między nauczycielami i uczniami opisane przez Wańkowicza są aktualne. Co się od czasów autora zmieniło, a co nie? Na koniec zapytaj uczniów o wrażenia z zajęć.