Dlaczego… mucha? Ćwiczenia z myślenia dla najmłodszych .Åsa Lind, "Piaskowy Wilk"
Anna Zalewska-Uberman

Dlaczego… mucha? Ćwiczenia z myślenia dla najmłodszych .Åsa Lind, "Piaskowy Wilk"

Zajęcia inspirowane książką szwedzkiej pisarki Åsy Lind „Raz, dwa, trzy, Piaskowy wilk”, której bohaterami są Karusia i jej przyjaciel, tytułowy Piaskowy Wilk. Wraz z nim dziewczynka poszukuje odpowiedzi na nurtujące ją pytania i tłumaczy zagadki otaczającego ją świata. Podczas zajęć dzieci stworzą swoje autorskie, obrazkowe książki odpowiadające na ich pytanie „Dlaczego...?”. Książki o Piaskowym Wilku wyróżnione zostały przez Komitet ochrony Praw dziecka w konkursie „Świat Przyjazny Dziecku”.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 6-10 lat
  • Rodzaj zajęć nauczanie zintegrowane, plastyka / sztuka / wiedza o kulturze
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 90 minut
  • Cel zajęć
    • stworzenie obrazkowej książki;
    • opowiadanie za pomocą obrazów;
    • kształcenie umiejętności stawiania pytań i udzielania odpowiedzi w wersji werbalnej i rysunkowej;
    • rozwijanie myślenia abstrakcyjnego;
    • rozwijanie umiejętności interpretowania rzeczywistości.
  • Metody pracy rozmowa kierowana, improwizacje ruchowe, ćwiczenia plastyczne, ćwiczenia koordynacyjne

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Przestrzeń pozwalająca na działania ruchowe w pierwszej części zajęć, w dalszej – na pracę plastyczną.

Środki dydaktyczne

Kartki papieru (format A4) – po kilka sztuk dla każdej osoby, flamastry, ołówki, zszywacz, dziurkacz, kolorowe wstążki.

Przebieg zajęć

1. Rozgrzewka 10 min.

Narysuj na tablicy duży znak zapytania. Powiedz dzieciom, że dziś będziecie się zajmować pytaniami. Zaproś je do rozgrzewki inspirowanej kształtem pytajnika.

Poproś grupę aby stanęła w rozsypce – tak, aby każdy miał trochę miejsca wokół siebie. Zadaniem dzieci będzie rysowanie w powietrzu pytajnika za pomocą różnych części ciała: palca, dłoni, łokcia, stopy, kolana. Możecie zacząć od małych ruchów i stopniowo je powiększać, kreśląc w powietrzu wielkie pytajniki.

Następnie, powiedz dzieciom, aby przemieszczały się w po sali (każdy dowolnie wybranę ścieżką, w różnych kierunkach), a na klaśniecie, bez umawiania się, cała grupa spróbowała utworzyć z ciał jeden wspólny znak zapytania.

2. Pytania o... pytania 5 min.

Porozmawiajcie o tym, czym jest pytanie: czemu służy i kiedy je zadajemy w codziennym życiu? W czym nam pomagają pytania? Poproś dzieci, by podały kilka przykładów pytań. Zapytaj, od jakich słów zwykle zaczynają się pytania? Poszukajcie wspólnie tych wyrazów w Waszych pytaniach. Zapisz na tablicy te wyrazy (np. Jak? Kiedy? Kto? Dokąd? Gdzie? Czy? Dlaczego?). Zapowiedz, że za moment przeczytasz uczniom fragment historii, który dotyczy jednego ze słów pomagających w tworzeniu pytań.

3. Pytania do tekstu 15 min.

Odczytaj klasie fragment książki zatytułowany „Piaskowy Wilk i ćwiczenia z myślenia”. Poproś, aby dzieci podzieliły się swoimi wrażeniami z lektury, skomentowały tekst, odpowiadając na pytania:

- Co jest specjalnością człowieka według Piaskowego Wilka? Czym wyróżnia się na tle innych stworzeń?

- Jak rozumiecie określenie „ćwiczenia z myślenia”?

- Jakie słowo najlepiej sprawdza się w „ćwiczeniach z myślenia”?

4. Nasze pytania 15 min.

Usiądźcie w kole i zróbcie burzę mózgów. Poproś dzieci aby zapisały na kartce nurtujące je pytanie - niech zaczyna się od słowa "Dlaczego?". Zapowiedz, że za moment poszukacie wspólnie możliwych odpowiedzi na te pytania.

Kiedy uczniowie będą gotowi, poproś, aby utworzyli dwa koła – wewnętrzne i zewnętrzne – i zwrócili się do siebie twarzami (tak, aby osoby stojące na przeciwko w dwóch różnych kółach mogły ze sobą rozmawiać). Następnie poproś, aby osoby z zewnętrznego koła pokazały osobie na przeciwko swoje pytanie i poprosiły ją o odpowiedź – może one wynikać z wiedzy, przypuszczeń lub fantazji. Następnie osoby z zewnętrznego koła pokazują osobie na przeciwko swoje pytanie o słuchają jej odpowiedzi.

Po wymianie w parze poleć, aby dzieci z zewnętrznego koła przesuneły się o jedno miejsce w lewo. Teraz następuje wymiany pytań i odpowiedzi w nowej parze. Powtórz z zmianę duetów kilka razy, tak żeby każdy miał kilka propozycji odpowiedzi na swoje pytanie.

 

5. Tworzenie własnych książek obrazkowych 45 min.

1. Powiedz dzieciom, że zebrane odpowiedzi posłużą im jako inspiracja do stworzenia własnej książki obrazkowej, odpowiadającej na ich pytanie „dlaczego?”. Mogą przedstawić tę odpowiedź w formie historii lub zestawu możliwych odpowiedzi, które usłyszeli. A może mają zupełnie inny pomysł na to, jak zmierzyć się ze swoim pytaniem? To oni są teraz twórcami i decydują!

2. Porozmawiajcie chwilę o tym, z jakich elementów będą się składały ich książki (okładka, ilustrowana treść). Umówcie się, że zaczniecie od stworzenia treści, czyli kilku stron (od trzech do sześciu) rysunków połączonych z tekstem. Kiedy będzie gotowy, zajmiecie się tworzeniem oprawy – czyli strony tytułowej.

Wariant I: Możecie też dodać kilka pustych kartek na końcu i poprosić kolegów o dorysowanie swoich odpowiedzi. Po przyjściu do domu możecie podobnie pobawić się z domownikami. W ten sposób książka zyska drugie życie.

Wariant II: Na etapie tworzenia okładki możesz wprowadzić dodatkowe zadanie. Rozdaj dzieciom po dwa arkusze grubego papieru. Wróć na moment do początku zajęć – wskaż na pytajnik narysowany na tablicy. Spytaj grupę, z czym kojarzy im się ten znak. Odpowiedzią niech będzie rysunek inspirowany kształtem pytajnika, który posłuży jako okładka do książki. Niech dzieci zapiszą też na niej swoje imię i nazwisko oraz tytułowe pytanie.

Kiedy książki będą gotowe, połączcie wszystkie części za pomocą zszywacza lub używając dziurkacza i kolorowych wstążek. Możecie stworzyć klasową bibliotekę, w której będziecie czytać książki kolegów. A może stworzycie mini-wystawę w bibliotece szkolnej?

Zobacz też

Åsa Lind, „Piaskowy Wilk i ćwiczenia z myślenia", [w tejże:] „Raz, dwa, trzy. Piaskowy Wilk", ilustracje: Kristina Digman, Poznań 2007.

O autorach

Anna Zalewska-Uberman

Pedagożka teatru, autorka scenariuszy zajęć dla nauczycieli, teatrolożka i tutorka. Ukończyła Filologię Polską (specjalność: teatrologiczna i edytorska) na Uniwersytecie Gdańskim (2003) i specjalistyczne szkolenie dla pedagogów teatru w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie (TISZ ANEX 2008-2009). Pracuje w Teatrze Miejskim im. Witolda Gombrowicza w Gdyni, gdzie od dwunastu lat łączy bycie specjalistką do spraw edukacji teatralnej i członkinią Komisji Artystycznej Ogólnopolskiego Konkursu o Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną. Współpracuje z Instytutem Teatralnym w Warszawie jako pedagożka teatru i tutorka oraz z Gdańskim Teatrem Szekspirowskim.

Anna Zalewska-Uberman

Podobne konspekty