Konspekt zajęć: Nasze cztery pory roku

Nasza strona wykorzystuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Dzięki nim, indywidualnie dostosowujemy stronę do Twoich potrzeb. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce. Dowiedz się o polityce prywatności.

Agnieszka Szymańska

Nasze cztery pory roku

Zajęcia łączą wiedzę przyrodniczą z plastyczną i muzyczną zabawą. Uczniowie przyglądają się przeobrażeniom natury w ciągu roku, a następnie zapoznają się z utworem Antonia Vivaldiego „Cztery pory roku”. To okazja do przyjrzenia się jak sztuka przetwarza otaczającą nas rzeczywistość. Na koniec uczniowie podejmą się własnych twórczych przekształceń, komponując utwór muzyczny. Zdobywają w ten sposób umiejętności przekładania emocji na dźwięki.

Informacje o konspekcie
Grupa wiekowa Wiek 6-10 lat
Rodzaj zajęć nauczanie zintegrowane, muzyka
Miejsce sala lekcyjna
Czas 120 minut

Cel zajęć
- tworzenie własnych improwizowanych kompozycji;
- wyrażanie i budowanie nastroju za pomocą dźwięków;
- powtórzenie informacji o porach roku;
- rozwój umiejętności pracy w grupie.
Metody pracy rozmowa kierowana, rozmowa , ćwiczenia plastyczne, ćwiczenia muzyczne, burza mózgów

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Klasa szkolna z przestrzenią umożliwiającą pracę w grupach.

Środki dydaktyczne

przedmioty znajdujące się w sali,
duże arkusze papieru (po jednym dla grupy),
przybory plastyczne,
dyktafon.

1. Poszukiwania skojarzeń, poszukiwania dźwięków 15 min.

Zaproś uczniów, by stanęli w kole i zamknęli oczy. Niech każdy wyobrazi sobie zmianę pory roku. Po czym poznajemy jej przyjście? Poproś uczniów, by opowiedzieli, co zobaczyli, jak wyglądają kolejne przeobrażenia:

- zima-wiosna;

- wiosna-lato;

- lato-jesień;

- jesień-zima.

Następnie zapytaj, z jakimi odgłosami kojarzą się uczniom poszczególne sezony? Niech każdy przypomni sobie dźwięk, odgłos pochodzący z ulubionej pory roku. Utwórzcie grupy powiązane z kolejnymi porami roku, a potem niech każdy pojedynczo zaprezentuje wybrany odgłos – pozostałe osoby stają się echem tego dźwięku.

Poproś uczniów, by sprawdzili, jakie dźwięki wydają przedmioty w sali – niech zastanawiają się przy tym, do jakiej pory roku pasuje ten rodzaj dźwięku. Wyznacz w klasie cztery pola (np. przy pomocy taśmy malarskiej) odpowiadające poszczególnym sezonom i poproś, by uczniowie gromadzili w nich przyporządkowane przedmioty-instrumenty. Zostaną one wykorzystane na kolejnym etapie. Każdy z uczniów niech znajdzie swój dźwięk i zaprezentuje go. Zaproś do dzielenia się wrażeniami: jakie emocje i skojarzenia wywołują poszczególne odgłosy. Jak brzmią poszczególne pory roku?

2. Cztery pory roku w kolorze 20 min.

Podziel klasę na cztery zespoły. Każda z grup losuje jedną porę roku. Daj zespołom czas, by porozmawiały, jak wygląda dana pora roku, co jest w niej charakterystycznego. Co uczniowie w niej lubią, a czego nie?

Poproś zespoły, by wspólnie na dużych arkuszach papieru wykonały pracę plastyczną dotyczącą wylosowanej przez nich pory roku. Podkreśl, że powinni uwzględnić następujące elementy: pogoda, zwierzęta, roślinność, ludzie.

Na zakończenie etapu niech zespoły zaprezentują na forum swoje prace. Odpowiedzcie na pytania:

Czym się charakteryzuje dany sezon? Jakie zjawiska atmosferyczne występują? Jakie kolory w niej dominują? Co się dzieje z przyrodą? Z jakimi zapachami i smakami wam się kojarzy?

3. Cztery pory roku u Vivaldiego 45 min.

Poproś wszystkich, by usiedli wygodnie i posłuchali fragmentów utworu „Cztery pory roku” Antoniego Vivaldiego. Po wysłuchaniu każdego części zastanów się wspólnie z uczniami, jakie emocje, nastroje pojawiły się w utworze? Jakie skojarzenia wywołuje? Czy przywołuje jakieś obrazy, kolory? Spróbujcie zastanowić się, do jakiej pory roku nawiązuje ten fragment.

Po wysłuchaniu wszystkich fragmentów, przyjrzyj się z uczniami całości. Spytaj, jakie instrumenty rozpoznali? Ile osób wykonuje ten utwór? Jak mógł powstawać? Ich odpowiedzi uzupełnij kilkoma informacjami o autorze kompozycji. Pokaż uczniom kilka fragmentów filmów, które zawierają różne interpretacje i aranżacje tego samego utworu. (poniżej znajdują się przykładowe linki). Na czym polegają te różnice? Jak wygląda orkiestra? Co jest ważne w zespołowym wykonywaniu utworu?

4. Wszystko gra! 20 min.

Powiedz uczniom, że teraz to oni staną się orkiestrami, które stworzą i wykonają własne muzyczne interpretacje czterech pór roku. W grupach, które tworzyły ilustracje, niech przygotują krótką etiudę muzyczną będącą odzwierciedleniem tego samego sezonu. Jako instrumenty niech posłużą zespołom przedmioty zgromadzone na początku zajęć. Powiedz, żeby potraktowali swój rysunek jako bardzo nietypowy zapis nutowy. Niech sprawią, żeby ilustracje ożyły za sprawą dźwięku. Niech zespoły szukają efektów, które ilustrowałyby charakterystyczne zmiany zachodzące w przyrodzie, zjawiska atmosferyczne, kontrasty…

Podkreśl, że ważne, aby etiuda miała wyraźny początek i koniec. Zaznacz, żeby zespoły zastanowiły się, jakie emocje, nastroje chcą przekazać i jak uzyskać je za pomocą dźwięku. Jakie dźwięki – niskie czy wysokie, przyjemne dla ucha czy hałaśliwe – chcą tam zawrzeć. Ważne, żeby dać grupom spokojny czas na poszukanie adekwatnych dźwięków. Poproś, by pracowali tak, żeby każdy z członków zespołu mógł zaistnieć w powstającej orkiestrze. Przypomnij wykonawcom, aby postarali się pokazać wielość kolorów, zmian nastrojów i emocji jakie pojawiają się w wybranej porze roku.

5. Muzyczne etiudy 20 min.

Zanim każda z grup zaprezentuje swój utwór, porozmawiaj z uczniami o czynnikach, które sprzyjają słuchaniu muzyki. Jakie warunki należy stworzyć wykonawcom, by czuli się komfortowo? Zaaranżujcie taką sytuację w klasie. Możecie też zamknąć oczy lub usiąść tyłem do wykonawców. Ważne, żeby skoncentrować swoją uwagę tylko na słyszanych odgłosach. Zapraszaj kolejne zespoły do wykonywania utworów. Za pomocą dyktafonu możesz zarejestrować poszczególne utwory. Porozmawiaj z uczniami o ich wrażeniach z usłyszanych etiud muzycznych oraz o tym, jak im się pracowało w orkiestrze.

O autorach

Agnieszka Szymańska

Trenerka, tutorka, koordynatorka w programach rozwojowych Fundacji Szkoła Liderów. Absolwentka Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Podyplomowego Studium Menedżerów Kultury Szkoły Głównej Handlowej, Szkoły Pedagogów Teatru Instytutu Teatralnego. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2016 roku. Autorka projektów społecznych i materiałów edukacyjnych dla animatorów kultury, pedagogów teatru, nauczycieli i młodzieży. Od ponad 10 lat związana z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego i Teatrem 21. Prowadzi szkolenia i warsztaty z obszaru budowania zespołów, projektowania działań społecznych i edukacyjnych oraz komunikacji. Certyfikowana nauczycielka jogi.

Podobne konspekty

Agata Łukaszewicz

Nasze cztery pory roku