Lekcja służy przyjrzeniu się wspólnie z klasą odrębności dzieła literackiego i scenicznego. Po lekturze tekstu i obejrzeniu spektaklu uczniowie przyglądają się poszczególnym warstwom przedstawienia i zastanawiają nad istotą pracy reżysera jako adaptatora.
- wskazanie na odrębność dzieła literackiego i scenicznego;
- przyjrzenie się środkom teatralnym zastosowanym w omawianym przedstawieniu;
- namysł nad rolą reżysera jako adaptatora.
Jeszcze przed wizytą w teatrz poproś uczniów o to, by zastanowili się nad głównym wg nich tematem tekstu literackiego, którego inscenizację będziecie oglądać. Wystarczy, że przygotują dokończenie zdania: Ten tekst jest dla mnie o.....
Podziel salę na cztery strefy (np. używając taśmy malarskiej lub łącząc ławki w cztery stoły), przygotuj kartki, które w nich umieścisz: muzyka – adaptacja tekstu – scenografia – kostiumy (mogą to być nagłówki na dużych arkuszach papieru, które młodzież wykorzysta potem do zapisywania wniosków). Jeżeli w oglądanej przez Was adaptacji istotna jest jakaś inna warstwa (np. ruch), możesz ją dodać lub wymienić z którąś z podanych tutaj.
Postity, kartki w formacie A4 lub duże arkusze papieru. Egzemplarze wybranej lektury.
Wydruki różnych recenzji spektaklu oraz rozmów z reżyserem.
Rozdaj uczniom małe kartki papieru (każdemu po kilka sztuk). Niech każdy zapisze na nich w formie zdań lub haseł swoje skojarzenia z obejrzanym spektaklem – nie chodzi tu o ocenę, ale o rzeczy, które szczególnie zwróciły uwagę podczas oglądania przedstawienia lub mocniej zapadły w pamięć (także te nie do końca zrozumiałe). Jedna kartka służy zapisaniu jednej myśli.
Kiedy uczniowie będą gotowi, rozłóż w każdej z wydzielonych stref po jednym arkuszu papieru z oznaczeniem tematu (muzyka, adaptacja tekstu, scenografia, kostiumy). Poproś uczniów o rozłożenie swoich skojarzeń zgodnie z tym, któremu zagadnieniu odpowiadają. Pozostałe hasła, które trudno będzie przyporządkować jednoznacznie do wydzielonych obszarów, niech trafią do Ciebie.
Poproś uczniów, by stanęli w kole i odliczali kolejno do czterech. Numery odpowiadają strefom: 1 – muzyka, 2 – adaptacja tekstu, 3 – scenografia, 4 – kostiumy.
Niech uczniowie z określonym numerem zajmują miejsce w przypisanej mu strefie. Jeśli klasa jest bardzo liczna, można utworzyć po dwa zespoły odpowiadające danemu tematowi.
1. Poproś grupy, by porozmawiały o przypisanym im zagadnieniu w kontekście obejrzanego spektaklu. Punktem wyjścia do dyskusji niech będą zgromadzone w danej strefie skojarzenia. Niech arkusze posłużą im do zapisania najciekawszych myśli.
2. Poproś każdą z grup, aby zastanowiła się nad celem przyjętych rozwiązań reżyserskich – jaką rolę pełnią w spektaklu i jakie pociągają one za sobą znaczenia? Co w ten sposób osiąga reżyser? Jakie elementy tekstu literackiego akcentują? Czy wprowadzają jakieś nowe znaczenia - nieobecne w powieści/dramacie? Niech zespoły zanotują wnioski na arkuszach.
3. Poproś, aby poszczególne grupy zrelacjonowały na forum przebieg swoich rozmów oraz wnioski. Porozmawiajcie o tym, jak zastosowanie teatralnych środków zmieniło Wasze postrzeganie tekstu literackiego? O czym mówił tekst – a o czym przedstawienie?
W czasie, kiedy grupy pracują nad swoimi zagadnieniami, zapisz na tablicy zebrane hasła, których nie udało się przyporządkować do tematów (ułóż je tak, aby nadać im możliwie przejrzystą strukturę, np. w formie mapy myśli).
Każdej z grup rozdaj wydruki recenzji teatralnych ze spektaklu (ewentualnie też rozmów z reżyserem) i poproś, aby – korzystając z tego materiału – zespoły porozmawiały o hasłach zapisanych przez Ciebie na tablicy.
Na koniec poproś grupy, aby opowiedziały, czy i jak lektura tekstów uzupełniła ich spojrzenie na omawiane przez nie wcześniej zagadnienie oraz na całość spektaklu?
Poproś uczniów, by przypomnieli sobie, jak rozwinęli swoje zdania o temacie tekstu lektury [Zadanie dla ucznia przed zajęciami]. Zapytaj, jak dokończyliby inne zdanie: Ten spektakl jest dla mnie o....
Zaproś uczniów do rozmowy (wspólnej lub nadal w grupach) o tym, na czym polega sceniczna adaptacja tekstu. Jaka jest rola reżysera? W jakiej relacji pozostają ze sobą spektakl i tekst? Możecie się też odnosić do wcześniej oglądanych spektakli.
Jeżeli kontekst przedstawienia tego wymaga, możesz też wprowadzić pojęcie dramaturga i poprosić o przyjrzenie się tej kwestii.
Redaktorka, pedagożka teatru, tutorka. Od 2012 roku współpracuje z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w ramach programów i badań dotyczących edukacji teatralnej i pedagogiki teatru. Od 2019 roku jest tutorką w programach rozwojowych Fundacji Szkoła Liderów. Dwukrotna stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Kultury (przedsięwzięcia związane z upowszechnianiem kultury).
Wiek 13-16 lat
Wiek 10-13 lat
Wiek 16-19 lat
Wiek 16-19 lat
