Juliusz Słowacki "Balladyna" – konspekt lekcji jako narzędzie do analizy postaci
Marta Knopik

Juliusz Słowacki "Balladyna" – konspekt lekcji jako narzędzie do analizy postaci

Zajęcia pozwalają na analizę relacji między głównymi postaciami dramatu „Balladyna". Punktem wyjścia do pracy jest lektura fragmentów z udziałem obu sióstr. Uczniowie poszukają w ciele skojarzeń z postawą każdej z bohaterek, a następnie zbiorą swoje wrażenia w formie kolażu. W ten sposób powstanie galeria, w której przedstawione będą Alina i Balladyna. Konspekt lekcji stanowi ciekawą formę poznania lektury. 

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 13-16 lat
  • Rodzaj zajęć język polski
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 45 minut
  • Cel zajęć
    • zebranie i nazwanie wrażeń uczniów związanych z postaciami Aliny i Balladyny;
    • analiza dramatu Juliusza Słowackiego pod kątem relacji sióstr;
    • stworzenie okazji do namysłu nad relacjami międzyludzkimi.
  • Metody pracy rozmowa , praca z tekstem, improwizacje ruchowe, gry i zabawy teatralne, ćwiczenia plastyczne

Przygotowanie do zajęć

Zadanie dla ucznia

Na zajęciach poprzedzających lekcję poproś klasę o wspólne odczytanie fragmentu "Balladyny” Juliusza Słowackiego (akt I, scena III i akt II, scena 1) lub poleć przeczytanie tekstu w domu. Przygotuje to uczniów do pracy i pozwoli na ich pełne i aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach.

Aranżacja przestrzeni

Wolna przestrzeń do rozgrzewki ruchowej, stoły do pracy, miejsce do wywieszenia prac plastycznych.

Środki dydaktyczne

Kartki, bogato ilustrowane gazety o rozmaitej tematyce, zdjęcia, pocztówki itd., nożyczki, klej, teksty dramatu "Balladyna” Juliusza Słowackiego.

Przebieg zajęć

1. Lustro 15 min.

1. Zaproponuj uczniom zabawę w lustro. Poproś, by dobrali się w pary i stanęli naprzeciwko siebie. Jedna osoba wykonuje dowolne ruchy, druga staje się jej odbiciem – dokładnie powtarza wszystkie gesty i miny. Po chwili daj sygnał do zmiany ról w parze.

2. Poproś uczniów, by pozostali w tych samych parach i spróbowali się wcielić w siostry: Alinę i Balladynę. Niech podzielą się tymi rolami i zrobią miny, wykonają gesty i ruchy, które przychodzą im do głowy, gdy myślą o swojej bohaterce. Daj duetom chwilę na zbudowanie postaci i działanie w parze.

Następnie poproś, aby nadal pozostając w roli, zwrócili się do drugiej postaci. Co bohaterki mogłyby powiedzieć sobie nawzajem? Niech stworzą mikroscenki, podczas których każda z postaci wypowiada do drugiej jedno zdanie.

3. Poleć, aby uczniowie zostali w parach, w których działali i porozmawiali w nich przez chwilę o tym, jak widzą łączącą siostry relację.

2. Zwierciadło duszy 20 min.

1. Poproś uczniów, aby, mając w pamięci swoje spostrzeżenia i emocje wywołane przez ćwiczenia z wcześniejszego etapu, stworzyli pracę plastyczną pt. „Zwierciadło duszy”. Tytułowe zwierciadło ma dotyczyć tej bohaterki dramatu, którą uczestnicy odgrywali w poprzednim ćwiczeniu. Powiedz, że praca ma mieć formę kolażu. Do jego stworzenia uczniowie mogą wykorzystać zgromadzone gazety, zdjęcia, pocztówki itd., z których pomocą mogą tworzyć napisy oraz dowolne kształty potrzebne im do zbudowania kolażu.

2. Wywieście prace, dzieląc je w taki sposób, by w jednej części sali znalazły się kolaże dotyczące Balladyny, w drugiej – Aliny. Podzielcie się wrażeniami z obejrzenia wystawy. Zwróćcie uwagę na to, co charakteryzuje prace w jednej i drugiej części sali – czy jakieś motywy powtarzają się w pracach dotyczących tej samej bohaterki? Zwróćcie uwagę na kolory, kształty, napisy, dobór obrazów. Jaki obraz każdej z sióstr wyłania się z Waszej galerii?

3. Rozmowa o siostrzeństwie 10 min.

1. Usiądźcie w kręgu. Porozmawiajcie o tym, jakie myśli na temat sióstr towarzyszą Wam po tych ćwiczeniach. Co je łączyło, a co dzieliło? Jakie uczucia i motywacje pojawiały się u każdej z sióstr? Jakie było ich siostrzeństwo? Dlaczego ta relacja tak wyglądała? 

W trakcie rozmowy zachęcaj uczniów, aby własne przemyślenia osadzali w konkretnych wydarzeniach przedstawionych w utworze (mogą wskazać konkretny fragment lub opowiedzieć go swoimi słowami).

2. Poproś, aby każdy z uczestników jednym zdaniem podsumował swoje wrażenia i refleksje po zajęciach.

Zobacz też

Moduł online

Aby zrealizować ten scenariusz w wersji zdalnej, zaproś uczniów do trzech działań.

Działanie 1

Skorzystaj z platformy, która umożliwia uczniom pracę w grupach (np. Zoom). Podziel uczniów na grupy (w aplikacji Zoom umożliwia to opcja Breakout Rooms w menu na dole okna - po jej wybraniu można określić liczebność zespołów i czas pracy w grupach). Zapowiedz, żeby obserwowali okienko czatu, gdzie co pojawią się polecenia do kolejnych działań dla nich. Oto one:

- Pobawcie się przez chwilę w lustro. Jedna osoba wykonuje dowolne ruchy, druga staje się jej odbiciem – dokładnie powtarza wszystkie gesty i miny. Po chwili daj sygnał do zmiany ról w parze.

- Spróbujcie wcielić się w siostry Alinę i Balladynę. Podzielcie się tymi rolami i zróbcie miny, wykonajcie gesty i ruchy, które przychodzą Wam do głowy, gdy myślicie o danej bohaterce. Działajcie przez chwilę w parze, prezentując sobie te ruchowe skojarzenia.

- Pozostańcie w roli i zwróćcie się do drugiej postaci. Co bohaterki mogłyby powiedzieć sobie nawzajem? Stwórzcie mikroscenki, podczas których każda z postaci wypowiada do drugiej jedno zdanie.

- Porozmawiajcie przez chwilę, jak widzicie łączącą siostry relację.

 

Działanie 2

Poleć uczniom, aby każdy skorzystał indywidualnie z darmowej aplikacji Collage Maker (dostępna także jako strona www: https://www.befunky.com/create/collage/). Pozwala ona na tworzenie kolaży obrazów i tekstu w formie małej galeri złożonej z wybranej liczby okienek/kafelków. Zadaniem każdej osoby jest stworzenie zestawu obrazków i haseł dotyczących bohaterki, w którą wcielali się poprzednim etapie - rodzaj kolażu najważniejszych dla ucznia/uczennicy myśli i skojarzeń związanych z tą postacią. Poproś, by jeden z „kafelków" zawierał imię postaci, a reszta wybrane dowolnie skojarzenia. 

Ustalcie, gdzie zamieścicie powstałe prace (wspólny Dysk Google, grupa na Messengerze) lub stwórzcie galerię na Zoomie korzystając z opcji Share Screen.

Uwaga! Jeżeli program do lekcji online, którego używasz, ma funkcję udostępniania Twojego ekranu (w Zoomie jest to Share Screen w menu na dole okna), możesz zaprezentować uczniom działanie tej aplikacji. Z tej opcji możecie także korzystać do prezentacji kolaży przygotowanych przez uczniów.

Porozmawiajcie o powstałych pracach. Zwróćcie uwagę na to, co charakteryzuje prace dotyczące jednej i drugiej siostry – czy jakieś motywy powtarzają się w pracach dotyczących tej samej bohaterki? Zwróćcie uwagę na kolory, kształty, napisy, dobór obrazów. Jaki obraz każdej z sióstr wyłania się z Waszej galerii?

Działanie 3

Porozmawiajcie wspólnie o wnioskach z zajęć. Porozmawiajcie o tym, jakie myśli na temat sióstr towarzyszą Wam po tych ćwiczeniach. Co je łączyło, a co dzieliło? Jakie uczucia i motywacje pojawiły się u  każdej z sióstr? Jakie było ich siostrzeństwo? Dlaczego ta relacja tak wyglądała?

W trakcie rozmowy zachęcaj uczniów,  abywłasne przemyślenia osadzali w konkretnych wydarzeniach przedstawionych w utworze (mogą wskazać konkretny fragment lub opowiedzieć go swoimi słowami). 

O autorach

Marta Knopik

Marta Knopik

Podobne konspekty