Scenariusz bazuje na fragmentach książki Johna Boyne'a „Lekkie życie Barnaby'ego Brocketa”. Pozwala dzieciom przeżywać i analizować emocje, towarzyszące im w kontaktach z innymi osobami o nietypowym wyglądzie, zachowaniu lub odbiegających od stereotypowo pojętych norm. Podczas zajęć dzieci będą zastanawiać się nad wartością niepowtarzalności każdej osoby. Zajęcia pozwolą im na rozwijanie kreatywności i umiejętności zaprezentowania własnych pomysłów.
- kształtowanie postawy (myślenia, przeżywania, zachowania) tolerancji i szacunku dla innych;
- zwrócenie uwagi na wartość i niepowtarzalność każdego człowieka;
- uczenie współdziałania;
- tworzenie oryginalnych inscenizacji do słuchanego tekstu;
- uczenie improwizacji teatralnych pomocnych w rozumieniu wartości tolerancji dla każdej ludzkiej inności.
Sala lekcyjna, w której krzesła ustawione są w kręgu, dodatkowo potrzebna jest przestrzeń do odgrywania scenek przez uczestników zajęć.
Fragment książki: John Boyne'a „Lekkie życie Barnaby'ego Brocketa”, wyd.: Dwie Siostry, Warszawa 2013, rozdział osiemnasty „Dziwolągarnia" (s.201-215).
Spotkanie z osobami, których wygląd lub zachowanie w różny sposób odbiegają od norm, wzbudza lęk, obawy, niepokój. Takie nieprzyjemne emocje mogą być źródłem niechęci do jakiegokolwiek kontaktu, a nawet przyczyną konfliktów i agresji wobec „innych”. Zajęcia wychowawcze wg książki Johna Boyne'a pełnią funkcję profilaktyki ryzykownych zachowań, mają zapobiegać antydyskryminacji w każdej dziedzinie życia społeczności zespołu klasowego i wskazywać na bogactwo różnorodności.
Praca z tekstem literackim pozwala na realizację działań w wyobraźni, na fantazję i na przeniesienie się do rzeczywistości pozornie odległej od realnej. Ma ona wybitny walor edukacyjny. Pozwala w bezpieczny sposób oswajać trudne emocje, daje szansę na trening zachowań, które mogą być przydatne w realnych spotkaniach z innymi.
Czas trwania zajęć: 2 x 45 minut na zajęciach lekcyjnych z wychowawcą. Jeśli prowadzący zajęcia i ich uczestnicy uznają potrzebę kontynuacji, warto to robić na kolejnych zajęciach, np.:
- dokończenie zajęć;
- powrót do refleksji i dyskusji, swobodne dzielenie się przez dzieci wrażeniami po zajęciach;
- kontynuowanie tematyki podobnej, np.: prezentacja i omówienie filmu „Cyrk motyli”.
Zaproponuj dzieciom kontynuację podobnych zajęć w którejś (lub kilku) z podanych form:
- praca z tekstem i bliższe poznanie Barnaby`ego Brocketa i jego przygód;
- ogłoszenie konkursu plastyczno – literackiego pt.: ”Moje spotkanie z Dziwolągiem”. Możecie zaprezentować prace na stronie internetowej szkoły lub na tablicy prezentacyjnej w szkole.
Aby wzmocnić efekty, można kontynować zajęcia czyniąć z nich cykl poświęcony profilaktyce zachowań agresywnych i w zapobieganiu dyskryminacji.
Usiądź z dziećmi w kole, powitaj się z nimi i wyjaśnij im cel zajęć.
Jeśli uczniowie nie znają jeszcze postaci Barnabye`go Brocketa, możnesz króciutko wprowadzić je w temat.
To postać z książki Johna Boyne`a. Bohater urodził się z przedziwną przypadłością – nieprzestrzeganiem prawa grawitacji. W związku z tym chłopiec unosił się do góry i trudno było mu trzymać się na ziemi. „Najnormalniejsza” rodzina australijska, w której przyszedł na świat, nie była w stanie zaakceptować inności Barnaby`ego. Z tego powodu podczas jednego ze spacerów jego mama, zdjęła obciążnik zabezpieczający chłopca i „pozwoliła” mu poszybować w świat. W ten sposób rozpoczęła się cała seria różnorodnych przygód, które opisuje książka. Dziś razem z nim będziemy przeżywać jedną z nich.
Jeśli dzieci poznały już Barnaby`ego, wspólnie z nimi przypomnij, kim jest bohater, czym się charakteryzuje, co o nim wiemy. Pozwól dzieciom na swobodne wypowiedzi. Już podczas rozgrzewki ujawnią one emocje wobec postaci, wydarzeń, opisywanych zjawisk. Pozwoli to na „rozgrzanie” zespołu do realizacji właściwego zadania.
Jeśli to dla nich nowa postać – również poproś o skomentowanie krótkiego opisu jego historii.
Zapoznaj uczniów z treścią osiemnastego rozdziału książki Johna Boyne`a.
Wybierz sposób, w jaki poznacie tę treść. Np.:
- głośno odczytaj dzieciom tekst;
- poproś, aby dzieci fragmentami czytały tekst samodzielne (podając sobie książkę lub skserowany tekst),
- jeśli sala jest wyposażona w tablicę multimedialną, możesz wyświetlić tekst na ekranie i odczytywać po fragmencie, po kolei przez dzieci).
Po przeczytaniu tekstu upewnij się, że dzieci go zrozumiały i zapamiętały. Wybierz technikę, jaką odtworzycie tekst:
- zadawaj pytania (najlepiej otwarte, które umożliwią dzieciom swobodne wypowiedzi);
- zachęć dzieci do wstawania z miejsc, kiedy wymieniasz imiona postaci, które najbardziej polubiły;
- zachęć dzieci do pantomimicznej prezentacji wybranej postaci, pozostali uczestnicy zgadują, kogo przedstawiono;
- zachęć dzieci do rytmicznego powtarzania imion (w kręgu), proponując przy tym, żeby dzieci ilustrowały dodatkowo gestem wymienione imiona.
W tej części dzieci grupach przygotowują scenkę spotkania z wybraną z postaci z Dziwolągarni.
Przypomnij im, aby dokładnie omówiły w grupach, co chciałyby zaprezentować. Zostaw im dowolność wyboru tematyki przygotowywanych scenek. Mogą to być odtwarzane fragmenty zaprezentowanego tekstu, refleksje związane z własnym widzeniem prezentowanych postaci, wrażenia z odbioru lektury lub spotkania z postaciami przeniesione w realia szkolnego lub podwórkowego życia dzieci.
Podczas przygotowywania scenek przez dzieci, podchodź do grup i przysłuchuj się, jak pracują. Możesz przekazać delikatne sugestie, zadać potrzebne pytania. Zachęcaj do prezentowania własnych, dziecięcych pomysłów, kreacji. Zadbaj, aby wszystkie dzieci były zaangażowane w prezentację, czuwaj nad ich pomysłami. Reaguj tylko wtedy, kiedy któreś z dzieci mogłoby poczuć się niekomfortowo, np.: pominięte, wycofane, niezadowolone, gdyby było przedmiotem ataku innych, a nie byłby to zamierzony zabieg teatralny.
Zaproś dzieci do zaprezentowania przygotowanych scenek. Zadbaj, aby każdy zespół miał uwagę widowni i otrzymał oklaski. Posłuchaj swobodnych wypowiedzi dzieci na temat pracy nad scenkami. Omówienie scenek ma ogromne znaczenie dla odreagowania emocji które towarzysza przygotowaniu i grze. Nawet najbardziej fikcyjna sytuacja, prawdziwie angażuje emocje. Kontekst emocjonalny prezentacji ma najistotniejsze znaczenie dla realizacji celów zajęć.
Zachęcaj dzieci do omawiania scenek – zarówno aktorów, jak i widzów.
Zastosuj, którąś ze znanych technik, służących zapamiętaniu ważnych dla dzieci treści zajęć. Np. dzieci stojąc w kręgu, kończą jedno z wybranych zdań:
- na dzisiejszych zajęciach dowiedziałam/łem się…
- z dzisiejszych zajęć zapamiętam…
- na dzisiejszych zajęciach najważniejsze dla mnie było...
- spotkanie z dziwolągami to dla mnie…
Itp., itd.
Powiedz kilka zdań na podsumowanie zajęć. Podziękuj dzieciom za wspólne spotkanie.
Wiek 13-16 lat
Wiek 13-16 lat
Wiek 10-13 lat
Wiek 10-13 lat