Scenariusz to propozycja pogłębienia lektury książki Czesława Centkiewicza „Anaruk, chłopiec z Grenlandii”. Odbywać się będzie metodą projektu – uczniowie tworzą zespoły naukowe badające Grenlandię i opracowujące publikację na jej temat. Celem pracy jest uświadomienie klasie odmiennych warunków życia dzieci w innych miejscach świata, a także zwrócenie uwagi na naukowy sposób oglądu rzeczywistości.
Dobrze jest usiąść w kręgu, żeby wszystkich włączyć w pracę, następnie dostosowywać układ sali do potrzeb prac.
Tablica. Narzędzia plastyczne: kartki, kredki świecowe, tusz, pędzle, blok techniczny. Komputery/tablety/telefony z dostępem do internetu.
1. Porozmawiaj z uczniami o tym, czego dowiedzieli się z książki o świecie Anaruka. Zapytaj ich o miejsce, kulturę, język, zwyczaje. Określ, co uczniowie chcieliby jeszcze wiedzieć: poproś, żeby podali propozycje tematów do zgłębienia, do przeprowadzenia wywiadu z mieszkańcami wyspy. (Gdyby były trudności z określeniem, zadaj pytania, które mogą pomóc: np. co to jest w zasadzie zorza polarna? Jakie jeszcze zwierzęta mieszkają na Grenlandii? Jakie rosną rośliny? Ile ludzi tam żyje? Czym się odżywiają? Czy słyszeli o kulturze Innuitów?).
2. Zapowiedz uczniom, że podczas zajęć zmienią się w badaczy świata Innuitów, do którego należy Anaruk. Wprowadź krótko informacje o tej kulturze, np.: Innuit znaczy człowiek, tak siebie określa lud, który my nazywamy Eskimosami. Żyjąc w szczególnym krajobrazie, Innuici wykształcili około siedem określeń na śnieg – widać, jak warunki życia – rzeczywistość wpływają na język. Możecie się wspólnie zastanowić, jakie grupy słów dobrze znam znanych nie mogą zaistnieć w języku Innuitów.
1. Kiedy ustalisz już, co dzieci chcą wiedzieć, utwórzcie zespoły trzy-czteroosobowe. Podziel między nie tematy do zgłębienia. Grupy mogą reprezentować różne dziedziny wiedzy: np. zespół etnologiczny, zespół przyrodniczy, geograficzny, zespół językowy, zespół kulinarny. Jeśli zdecydujesz się na ten wariant, zadbaj, aby dzieci wiedziały, czym zajmuje się ich zespół, jakiego rodzaju informacji poszukują.
2. Poinformuj grupy, że ich zadaniem jest przygotowanie wystąpienia na konferencję naukową (możesz dowiedzieć się, jak uczniowie rozumieją to zadanie i porozmawiać o tym, jak wygląda konfenracja naukowa i co cechuje takie wystąpienia). Tematem łączącym wszystkie prezentacje niech będzie dziecko – młody mieszkaniec Grenlandii: co obserwuje, jakie zwierzęta go otaczają, jakie zjawiska geograficzne, kulturowe. Każda grupa powinna mieć podczas pracy dostęp do komputera z internetem, możesz też pozwolić na wykorzystanie tabletów lub telefonów. Daj zespołom piętnaście minut na zgromadzenie informacji na te tematy. W razie potrzeby bądź dla każdej z grup wsparciem, ale dawaj dzieciom swobodę wyboru informacji ważnych.
Każda z grup wybiera swojego reprezentanta, który przedstawić na konferencji wyniki poszukiwań – mogą też wystąpić jako zespół badawczy i podzielić się informacjami. Prezentacja może zawierać multimedia, rysunki. Jeśli w wypowiedzi dzieci pojawiają się informacje, które szczególnie warto wypunktować – zapiszcie to na tablicy. Na koniec podsumujcie, co udało się wam ustalić, co już wiecie o Grenlandii i kulturze Innuitów, a co chcielibyście wiedzieć. Niech to będzie zadanie domowe dla wszystkich.
Zaproponuj, by każde dziecko przygotowało opowieść o tym, czego się dowiedziało, dla swoich domowników. W tym celu każde dziecko na kartce może stworzyć na własny użytek mapę myśli lub plan takiej wypowiedzi, żeby niczego ważnego nie pominąć.
Przypomnij postawione przez grupę na początku pierwszych zajęć pytania badawcze – porozmawiajcie o wynikach poszukiwań informacji.
Przypomnijcie sobie, czego udało Wam się dowiedzieć o zorzy polarnej. Co to za zjawisko? Rozdaj dzieciom kartki z bloku technicznego kolory: granat i czerń oraz kredki suche pastele zachęć do narysowania zorzy polarnej, szukajcie różnych sposobów użycia kredek (rozcieranie, rysowanie całą powierzchnią). W czasie rysowania możesz puścić dzieciom muzykę Innuitów.
Gotowych obrazków użyjcie jako ilustracji do publikacji, którą przygotujecie na następnym etapie.
Poproś dzieci, aby wróciły do zespołów, w których na poprzedniej lekcji prowadziły poszukiwania. W grupach niech opracują swój temat tak, by przygotować go do wspólnej „publikacji pokonferencyjnej”, czyli książki. Ustalcie najpierw format, układ książki, tak by wszystkie przygotowane strony dało się np. zszyć.
Postarajcie się o obrazki, wykresy, infografiki wszystko, co czytelnikowi może przybliżyć życie dzieci na Grenlandii. Możesz dostarczyć również książki naukowe do przejrzenia na miejscu, tak by dzieci miały okazję zapoznać się z formą i elementami książek naukowych.
Siądźcie w kole i zastanówcie się, co chcielibyście przekazać Anarukowi w liście o miejscu, gdzie żyjecie, przyrodzie, geografii, kulturze. Weźcie dużą kartkę i stwórzcie wspólny rysunek przedstawiający waszą miejscowość, okolicę. Możesz też poprosić dzieci, aby każde napisało w domu własny list do Anaruka o swoim miejscu życia i opowiedziało mu o rzeczach, które mogłyby go zaskoczyć, zainteresować lub są dla danego ucznia ważne i chciałby je Anarukowi zaprezentować.
Antropolożka kultury, opowiadaczka i performerka. Tańczy taniec butoh. Działa także jako opowiadaczka w założonej przez siebie w 2009 roku grupie Opowieści z Walizki. Prowadzi Fundację na Rzecz Kultury Walizka, w ramach której inicjuje i koordynuje projekty na styku sztuki, dziedzictwa i działań ze społecznościami. Ciekawi ją pamięć miejsca, a także pamięć osadzona w przedmiotach, krajobrazie, tym, co nie-ludzkie. Interesuje się wielokulturowym dziedzictwem i ideą wielogatunkowej wspólnoty. Współtworzy kolektyw WMA – Wirtualnego Muzeum Antropocenu www.wma.museum, Dwukrotna stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.Autorka tekstów literackich i krytycznych.
Wiek 10-13 lat
Wiek 6-10 lat
Wiek 6-10 lat
Wiek 10-13 lat