1. Kim jest Wokulski? 15 min.

1. Zaproś uczniów do zbudowania refleksji na temat zachowań, postawy Stanisława Wokulskiego. Niech usiądą w kręgu. Zadaj grupie pytanie: ,,Kim jest Wokulski?". Zaznacz, że obowiązuje zasada niepowtarzania tych samych stwierdzeń. 

2. Rozpocznij dyskusję dotyczącą tego, jaka postać wyłania się z tych wypowiedzi?

3. Poproś uczniów, aby przyjrzeli się wypowiedziom, które padały i postarali się wyodrębnić oraz pogrupować wspólne elementy pozwalające sportretować Wokulskiego w określonym kręgu tematycznym. Zapiszcie ustalone propozycje tematów związanych z ta postacią – będą stanowić inspirację do dalszych zadań z wykorzystaniem dramy.

2. Wokulski w cytatach 20 min.

Rozdaj uczniom cytaty ilustrujące tragizm bohatera pełnego sprzecznych pragnień i ambicji, ale też człowieka wielkiego formatu w sposób losowy. Niech uczniowie połączą się w grupy na zasadzie otrzymania tego samego fragmentu:

- ,,Dramat Wokulskiego bierze się z kompletnego przemieszania dwóch porządków, dwóch światów wartości. W tej konfuzji ma swój udział epoka, w której przyszło mu żyć. Epoka, w której już obumierały dobrze znane wcześniej drogi religijnego poznania, nie istnieją już uniesienia romantyczne; (…) Jest to czas,, który ostatecznie wypowie się językiem racjonalizmu i scjentyzmu i który w laboratoriach naukowych ulokuje nadzieje zmiany świata na lepsze.” (Olga Tokarczuk, Lalka i perła)

- ,,Stopiło się w nim dwu ludzi: romantyk sprzed roku sześćdziesiątego i pozytywista z siedemdziesiątego. To, co dla patrzących jest sprzeczne, w nim samym jest najzupełniej konsekwentne.” (opinia Szumana, bohatera ,,Lalki”)

- ,,Prus wymyślił dla nas pierwszego polskiego bohatera nowoczesnego i od razu stworzył mit, wzorzec. Wokulski – fascynujący, niepodobny do nikogo w polskiej ani światowej literaturze, rodzimy self-made man (z ang. dosłownie: człowiek zrobiony przez siebie). Jest tworem warunków społecznych i historycznych, ale może też sam się stworzyć. Jest modelem do składania, tak przez samego siebie, jak i przez innych bohaterów, a zwłaszcza przez czytelników” [Ryszard Koziołek, Jak być kochanym (pisarzem)?]

Zaproś uczniów (w grupach) do zanalizowania i interpretacji podanych fragmentów. Co mówią o Wokulskim? Czy uczniowie zgadzają się z tym stanowiskiem? Na koniec niech zespoły przytoczą cytaty i podzielą się swoimi wnioskami na forum.

3. Romantyk czy pozytywista? 40 min.

1. Zapisz temat: Romantyk, pozytywista, a może bohater współczesny? – budujemy portret Wokulskiego.

2. Powróć do punktu drugiego – zapisanych propozycji pozwalających sportretować bohatera powieści. Podziel klasę na tyle grup, ile propozycji głównych tematów udało się wypracować. Poproś zespoły o zbudowanie wizerunku postaci i przygotowanie krótkiej prezentacji uwzględniającej określoną dominantę kreacji Wokulskiego. Niech ma ona nietypową formę:

- Rozdaj grupom taśmę malarską, za pomocą której nakreślą na podłodze kontury postaci.

- Niech na przygotowanych wcześniej, małych kartkach zapisują cechy bohatera, wybrane cytaty z lektury, skojarzenia związane z danym obszarem osobowości Wokulskiego.

- Tak skonstruowane informacje niech uczniowie rozlokują w konturze postaci zarysowanym na podłodze. Podkreśl, że ważny jest sposób ich rozmieszczenia (np. w okolicy serca, na dłoni, itp.), należy go uzasadnić.

- Ostatni etap to przygotowanie na podstawie wcześniejszych działań wypowiedzi prezentowanej na forum klasy, kreującej wizerunek bohatera. Poproś o zadbanie o odpowiedni rytm, powtórzenia, elementy symboliczne… - zaznacz, że ważna jest również strona formalna prezentacji grupy, w której każdy powinien znaleźć rolę dla siebie podczas przedstawiania efektów pracy.

Po wspólnym obejrzeniu każdej prezentacji zadbaj, by uczniowie omówili je wzajemnie. Przypomnij im o uwzględnieniu w rozmowie dwóch płaszczyzn:

- poziomu merytorycznego realizowanego zadania (z jakimi wnioskami pozostałe zespoły się zgadzają, z jakimi nie? dlaczego?),

- poziomu formalnego prezentacji (jak zastosowane zabiegi wpływały na odbiór przekazywanych treści? co go utrudniało, co ułatwiało? Które elementy zwróciły szczególną uwagę odbiorców i dlaczego?).

4. Graffiti na podsumowanie 10 min.

Poproś o zapisanie wniosków z pracy na lekcji. Możecie wybrać nietypową formę: stwórzcie wspólnie graffiti na tablicy – niech każdy z uczniów spróbuje graficznie ująć odpowiedź na pytanie ,,Kim jest Wokulski?”, dbając o to, by dodany przez niego element był częścią całej pracy.