Między dobrem a złem – Bajki filozoficzne
Joanna Sarnecka

Między dobrem a złem – Bajki filozoficzne

Scenariusz jest propozycją warsztatów filozoficznych dla dzieci. Dyskutując o wysłuchanej baśni, dzieci rozpoznają kategorie dobra i zła, próbują swoich sił w definiowaniu ważnych pojęć z dziedziny etyki i zastanawiają się, czy łatwo jest być odważnym. Podczas zajęć uczestnicy słuchają opowieści, dyskutują, odgrywają scenki i sprawdzają swoje umiejętności opowiadania.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 10-13 lat
  • Rodzaj zajęć język polski, godzina wychowawcza
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 45 minut
  • Cel zajęć
    • analizowanie poznanego tekstu;
    • podejmowanie prób twórczego rozwijanie poznanego tekstu;
    • trenowanie umiejętności  dyskutowania;
    • zapoznanie z postacią filozofa Sokratesa.
  • Metody pracy gry i zabawy teatralne, opowiadanie, pogadanka, rozmowa kierowana, dyskusja, ćwiczenia improwizacyjne

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Krzesła ustawione w kręgu.

Środki dydaktyczne

Tablica lub duże kartki do zapisywania wniosków w dyskusji. Kartki samoprzylepne. Można użyć trzech sit – zwykłych kuchennych lub przetaków na mąkę.

Dodatkowy opis

Przed zajęciami poproś uczniów o wykonanie pracy domowej z następującym poleceniem: „Nikt nie jest zły celowo – miał powiedzieć Sokrates. Czy zgadasz się z jego opinią? Uzasadnij w kilku zdaniach".

Przebieg zajęć

1. Opowieść wprowadzająca 10 min.

Opowiedz dzieciom własnymi słowami baśń „Dwie gałęzie drzewa” (ze zbioru „Bajki filozoficzne”, wyd. Muchomor). Nastęnie siądź z uczniami w kole. Poproś by opowiedzieli, co się wydarzyło w baśni, ale w taki sposób, że każda osoba wypowiada tylko jedno zdanie. Spróbujcie zamknąć opowieść w jednym okrążeniu.

2. Gałęzie drzewa – definicje dobra i zła 10 min.

Podziel dzieci na grupy trzy-czteroosobowe. Część grup poproś o przemyślenie i stworzenie definicji dobra, część poproś o przygotowanie definicji zła. Następnie narysujcie na tablicy lub dużej kartce drzewo o dwóch gałęziach. Podpiszcie je: DOBRO, ZŁO. Poproś, żeby zespoły dokończyły zdanie: Dobro to...., każdą odpowiedź zapiszcie na małej karteczce i przyklejcie na odpowiedniej gałęzi. Następnie zdanie „Zło to.....” i przyklejcie odpowiedzi na gałęzi. Czy myślicie, że definicje na obu gałęziach trzeba uzupełnić o jakieś sformułowania?

Przywołaj zdanie Sokratesa „Nikt nie jest zły celowo”  zapytaj dzieci, co sądzą o tej wypowiedzi?

3. Odwaga 15 min.

Przypomnij dzieciom, że w bajce jest przykład człowieka, który ulega presji grupy i robi coś, co okazuje się tragiczne w skutkach. Poproś, aby uczniowie wyobrazili sobie, że znajduje się inna osoba, która przeciwstawia się presji i nie zgadza się na ścięcie gałęzi. Porozmawiajcie o tym, co się w takiej sytuacji dzieje, jak może zareagować grupa, co czuje wtedy ta osoba?

Podziel dzieci na grupy. Niech każda przygotuje scenkę przedstawiającą sytuację, w której jedna osoba przciwstawia się grupie. Następnie dokonajcie prezentacji scenek. Porozmawiaj z dziećmi o tym, jak się czuła osoba, która wyłamywała się z grupy? Wprowadź kategorię odwagi. Zapytaj, co to takiego? O kim można powiedzieć, że jest odważny?

4. Alternatywne zakończenia 10 min.

Poproś dzieci, żeby dobrały się w trójki. W tych grupach powinny ustalić wspólne (inne niż w opowieści) zakończenie historii o drzewie. Daj dzieciom około pięć minut na przygotowanie. Zaznacz, żeby pamiętały o tym, aby każda osoba podczas prezentacji zakonczenia miała możliwość się wypowiedzieć, być na chwilę opowiadaczem.

Zobacz też

Michel Piquemal, „Bajki filozoficzne", Warszawa 2004.
Sophie Boizard, „Filozofowie do dzieci", Warszawa 2011.
Michel Piquemal, „Bajki filozoficzne. Jak żyć razem?", Warszawa 2012.

O autorach

Joanna Sarnecka

Antropolożka kultury, opowiadaczka i performerka. Tańczy taniec butoh. Działa także jako opowiadaczka w założonej przez siebie w 2009 roku grupie Opowieści z Walizki. Prowadzi Fundację na Rzecz Kultury Walizka, w ramach której inicjuje i koordynuje projekty na styku sztuki, dziedzictwa i działań ze społecznościami. Ciekawi ją pamięć miejsca, a także pamięć osadzona w przedmiotach, krajobrazie, tym, co nie-ludzkie. Interesuje się wielokulturowym dziedzictwem i ideą wielogatunkowej wspólnoty. Współtworzy kolektyw WMA – Wirtualnego Muzeum Antropocenu www.wma.museum, Dwukrotna stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.Autorka tekstów literackich i krytycznych.

Joanna Sarnecka

Podobne konspekty

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Momo, czyli jak uwolnić czas

    Monika Lićwinko

    Momo, czyli jak uwolnić czas

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Baśń o miękkim i puchatym

    Marta Knopik

    Baśń o miękkim i puchatym

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Podróż do Źródła Czasu. "Momo"

    Monika Lićwinko

    Podróż do Źródła Czasu. "Momo"

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Dobro i zło w popkulturze. Godzina wychowawcza, filozofia, etyka

    Aleksandra Drzazga

    Dobro i zło w popkulturze. Godzina wychowawcza, filozofia, etyka