Spektakl opowiada o wojnie, która burzy porządek życia i dzieciństwo bohaterów. Nie ma w nim wprost mowy o wojnie w Ukrainie, ale w naturalny sposób odnosimy tę historię do właśnie dziejącej się za naszą granicą tragedii.  Jednym z bohaterów jest Smutny Chłopiec, który stracil swój dom a jego tata jest na wojnie. Jeśli w Waszej szkole, klasie są dzieci z Ukrainy, szczególnie istotna jest w pracy warsztatowej uważność na tych uczniów, aby spektakl ten nie był retraumatyzujący dla dzieci, ale stał się okazją do próby wspólnego rozmowy na ten temat. „Wojnokraka”  daje narzędzia do tego, aby mówić o trudnych uczuciach: smutku, lęku, złości. Nie infantylizuje przekazu o wojnie, nie serwuje widzom łatwych rozwiązań (wojna się w spektaklu nadal się nie kończy, a tata Smutnego Chłopca dalej na froncie). Spektakl stara się uczciwie i na dziś dać odpowiedź, że tym co możemy dać sobie nawzajem - to być razem w tych trudnych doświadczeniach.  

1. Przypomnienie fabuły spektaklu - rozmowa 10 min.

Powiedz uczniom i uczennicom, że na dzisiejszych zajęciach przypomnicie sobie wspólnie obejrzany spektakl „Wojnokraka”. Zacznijcie od rozmowy przywołującej fabułę przedstawienia. Czy pamiętacie głównych bohaterów opowieści? Kim są? Gdzie się spotykają? Po co wyruszają w podróż? Dlaczego szukają Wojnokraki?

2. Tworzenie Wojnokraki 30 min.

Zastanówcie się teraz, co oznacza tytuł spektaklu. Co to w ogóle mże być „Wojnokraka"? Z czym Wam się kojarzy? Jak sobie ją/go wyobrażacie?

Podziel klasę na 4-5 osobowe grupy i poproś, żeby każda z nich zastanowiła się, jak wygląda dla niej Wojnokraka - jaki jest? Dla ułatwienia możesz zadać pytania: ile ma głów? Ile ma rąk? Czy ma ogon / ogony? W jaki sposób się porusza - czy ma nogi, czy pełza? Czy ma skórę, a może ma łuski lub cała skóra ocieka śluzem? Czy przypomina jakieś zwierzęta, których nie lubią, brzydzą się? Np. robaki, pijawki, larwy, krokodyle itp. Jakiego jest koloru? Jeśli się odzywa, to w jaki sposób mówi? itp. 

Poproś, aby uczniowie nie sugerowali się tym, jak przedstawili go twórcy spektaklu. Niech to będą ich własne wyobrażenia. Stwórzcie Wojnokrakę, ruchomą rzeźbę przestrzenną - możecie wykorzystać własne ciala, przedmioty znajdujące się w klasie, a jeśli macie taką możliwość możecie skorzystać do niej materiały plastyczne: szary papier, taśmę malarską, kolorowe bibuły, tkaniny - co chcecie. 

Następnie pokażcie po kolei swoje Wojnokraki. Porozmawiajcie o nich. Czym te Wojnokraki się od siebie różnią? W czym są podobne? Jak te propozycje stworzone w grupach mają się do Wojnokraki w spektaklu?

Czym jest Wojnokraka w przedstawieniu? Czy ma konkretną postać? Czy raczej może występować w różnych postaciach i elementach spektaklu? Przypomnijcie sobie, kto i co pojawia się na scenie: Pan Pokraka, trzech panów z dodatkowymi głowami, ogony… Zwróć uwagę uczniów na to, że potwór wojny to może być więcej niż jeden człowiek. 

 

3. Smutny Chłopiec 20 min.

Wróćcie do pracy w grupach. Na dużej kartce papieru narysujcie smutnego chłopca - jednego z bohaterów spektaklu. Chodzi o schematyczny rysunek, szkic, nie o dokładny portret. Spróbujcie przypomnieć sobie wszystkie informacje na jego temat - zapiszcie je wokół narysowanej postaci. W zadaniu mogą Wam pomóc pytania: Skąd się wziął na podwórku? Dlaczego jest smutny? Jak zmienia się jego relacja z dziewczynkami i psem? Gdzie się poznają? Czy od początku się lubią? A potem? Co się z nimi dzieje po drodze?

Podczas rozmowy o uczuciach chłopca, zwróć uwagę dzieci na to, że smutek i strach, które on odczuwa, są bardzo na miejscu, są adekwatne do sytuacji, w której się znalazł. Te uczucia też mają swoje miejsce i przekazują ważne informacje: smutek mówi o odczuwaniu braku, tęsknocie za bliskimi,  za utraconym domem, strach - o poczuciu zagrożenia. Porozmawiajcie o tym, że wśród nas są osoby, które mają podobne doświadczenia - to dzieci i dorośli z Ukrainy, którzy musieli uciekać przed wojną. Jeśli wśród Twoich uczniów są osoby, które mają podobne historie, to bądź uważny/uważna przy poruszaniu tego tematu - nie dopytujcie ich na forum, nie drążcie - niech uczniowie mówią tylko tyle, ile chcą.

4. Sposób na Wojnokrakę 20 min.

Czy są jakieś sposoby na Wojnokrakę? Jak wspierać tych, którzy idą z nią walczyć? W spektaklu nie ma happy endu: tata chłopca pojawia się tylko na chwilę i zaraz wraca na wojnę, nie wiadomo gdzie jest jego mama, nie ma prostych rozwiązań tej trudnej sytuacji, jaką jest wojna, która nadal trwa. Ale spektakl niesie ze sobą przesłanie: 

Z piosenki finałowej:

“Wszystko się kończy, chociaż czasem

długo się na ten koniec czeka, 

lecz zawsze łatwiej czekać razem

i łatwiej razem nie narzekać.” 

Czy możemy pokonać Wojnokrakę? A może możemy jakoś uprzykrzyć jej życie? Zmniejszyć jej oddziaływanie? Albo może wesprzeć tych, którzy są smutni z jej powodu?

Zapytaj uczniów o sposoby na Wojnokrakę. Czy możemy coś zrobić w obliczu wojny? Weźmy dużą kartkę, albo szary papier, zapiszmy lub narysujmy wspólnie wymyślone sposoby naszych małych działań, które mogą być cegiełką do pokonania Wojnokraki.To mogą być nawet małe gesty lub sposoby myślenia - szukamy tego, co może dac nam sprawczość wobec trudnej sytuacji - wojny, która rozgrywa się obok nas. 

Niech na zasadzie burzy mózgów powstanie zbiór pomysłów - nie ograniczajmy się - niech zupełnie fantastyczne sposoby mieszają się z tymi “zwykłymi” racjonalnymi pomysłami. 

Ważne jest, żeby tworzyć te pomysły razem.

5. Co ze sobą zabierasz? 10 min.

Poproś, żeby każdy powiedzial jedno zdanie, wypowiedział myśl, jaką zabiera ze sobą z tego spektaklu i z dzisiejszych zajęć. Niech to się odbedzie na zasadzie dobrowolności - kto jest chętny, zabiera głos. Nie wszyscy muszą się wypowiedzieć, ale wszyscy mogą.