Wskazówki dla osoby prowadzącej:

Ten scenariusz to propozycja dla osób, które chcą pracować z wierszem nie tylko na poziomie analizy literackiej, ale przełożyć go na działania ruchowe i sprawdzić, jak można stworzyć na jego podstawie choreografię. Scenariusz może być wstępem do dalszej pracy choreograficznej z tym tekstem.

Praca z ciałem wymaga od osoby prowadzącej stworzenia w grupie poczucia bezpieczeństwa i dużej uważności. Możesz o to zadbać, informując na początku i przypominając podczas pracy, że każda osoba ma w sobie naturalną zdolność ruchu i ekspresji przez ciało. Niech pozwolą je sobie odkrywać krok po kroku, bez narzucania sobie samym presji efektu. Zaznacz, żeby nie oceniać swoich umiejętności ruchowych, czy wyglądu.

W prowadzeniu tych zajęć bardzo ważne jest, żeby nie pomijać rozgrzewki, która pomoże otworzyć się na ruch. Zadbaj o to, aby osoby uczestniczące w zajęciach miały przestrzeń na wypowiedzenie swoich przemyśleń na temat wspólnych działań. Do tego posłuży Ci końcowy krąg. Powodzenia!

1. Wprowadzenie w kręgu 10 min.

Usiądź z grupą w kręgu. Wyjaśnij, że będziecie pracować z pojęciami przyjaźni i miłości, będziecie poszukiwać ruchowych skojarzeń dla tych haseł. Poproś, żeby każda osoba z kręgu powiedziała, z czym zaczyna spotkanie – jakie myśli i uczucia jej towarzyszą.

2. Rozgrzewka ruchowa 15 min.

Przygotuj muzykę w różnych rytmach – spokojną, bardziej intensywną (tak, żeby można było tańczyć do niej w różny sposób).

Poproś, żeby osoby rozeszły się swobodnie po sali. Niech zaczną się poruszać w rytm muzyki tak, jak czują. Mogą też pozostać w bezruchu.

1. Przez kilka minut poprowadź rozgrzewkę każdej części ciała – tak, aby osoby skupiły uwagę na każdej z nich. Nie polecaj konkretnych ćwiczeń, tylko sugeruj, żeby w danym momencie skupili się na swobodnym, intuicyjnym ruchu jednej partii ciała. Poprowadź ich kolejno przez kolejne części ciała – niech skupią się na: głowie, szyi, ramionach, rękach, biodrach, nogach, stopach. Zachęcaj, żeby szukać napięć w swoim ciele i skupiać się na nich w ruchu. Poproś, by każda osoba koncentrowała się w na swoim własnym ciele. Daj im czas na eksperymentowanie z ruchem, badanie potrzeb każdej części ciała. Niech to nie będzie gimnastyka, a raczej badanie terenowe – gdzie terenem jest własne ciało.

2. Poproś, żeby każda osoba wybrała jedną część ciała, które będzie ją prowadzić w tym ćwiczeniu. To ona będzie rozpoczynała ruch, a za nią podąży całe ciało. Może to być na przykład ta część, w której znalazło się najwięcej napięć. Włącz muzykę i poproś, by w ruchu podążali za Twoim instrukcjami (pamiętając, że całe ciało podąża za ruchem wybranej części ciała). Instrukcje:

- delikatny ruch,

- intensywnych ruch,

- obłe ruchy,

- kanciaste ruchy

Możesz improwizować z pomysłami i dodawać własne propozycje. Ważne, żeby pracować na kontrastach czy napięciach – wolno / szybko, łagodnie / intensywnie, okrągłe / kanciaste.

3. Wymiana doświadczeń 10 min.

1. Podziel grupę na pary. Poproś, żeby w dwójkach osoby podzieliły się odpowiedziami na pytanie: jaka jest według nich różnica pomiędzy miłością i przyjaźnią?

2. W tych samych parach niech uczestnicy zastanowią się, jak pokazać to, co powiedzieli, za pomocą ruchu. Jedna osoba niech stworzy ruch obrazujący przyjaźń, a druga – ruch obrazujący miłość. Po tym zadaniu para ma do dyspozycji dwa ruchy. Poproś, by zapamiętali je – wrócą do nich w dalszej części zajęć.

4. Czytanie wiersza 15 min.

Rozdaj wszystkim wiersz Adama Mickiewicza „Niepewność”. Poproś, żeby każdy indywidualnie przeczytał tekst.

Daj chwilę na lekturę. Następnie poleć, by nadal w tych samych parach osoby wymieniły się przemyśleniami na temat wiersza. Niech spróbują odpowiedzieć na pytanie, co on mówi o miłości i przyjaźni. Na ile to, co pojawia się w utworze, jest bliskie wątkom z ich wcześniejszej rozmowy? Daj 5 minut każdej osobie.

5. Zamiana słowa w ruch 10 min.

Poleć, aby każda osoba w parze oddała za pomocą ruchu swoje wrażenia po lekturze tekstu. Niech się zastanowią, jakie elementy ich ciała porusza ten wiersz. Podkreśl, że ruch, który stworzą nie ma być odwzorowaniem słów: chodzi o oddanie własnych skojarzeń i tego, jak osoby to czują w ciele. Po tym zadaniu każda para ma kolejne dwa ruchy do dyspozycji. Poproś o zapamiętanie powstałych ruchów.

6. Choreografie o przyjaźni i miłości 10 min.

W tym etapie poproś, żeby osoby w parach spróbowały stworzyć ze swoich czterech ruchów sekwencję. Niech połączą ją z wypowiadaniem wybranego przez nich fragmentu wiersza Mickiewicza (to może być jedno słowo, wers, zdanie itp. – decyzja należy do nich). Daj czas na eksperymentowanie. Jeśli czują, taką potrzebę, mogą uzupełnić swoje sekwencje o dodatkowe ruchy.

Żeby pomóc im w poszukiwaniach, możesz włączyć muzykę, która nie będzie absorbująca, ale ułatwi poruszanie. Zapowiedz, że w następnym etapie zaprezentują wszystkim swoje działanie.

7. Prezentacja choreografii 15 min.

Poproś każdą parę, żeby zaprezentowała swoją choreografię. Nie róbcie przerw po występach grup, niech to będzie jedno przedstawienie. Jedna grupa kończy, druga od razu zaczyna. Kolejność występujących grup nie ma znaczenia, ale dla płynności występu umówcie się wcześniej, która grupa występuje po której. Możesz na przykład nadać numer każdej grupie lub poprosić, aby usiedli zgodnie z kolejnością występów wokół przestrzeni do prezentacji.
Oczyśćcie przestrzeń, stwórzcie scenę i zacznijcie choreograficzny performance. Poproś pierwszą grupę na scenę. Reszta niech przyjmie rolę obserwatorów. Możecie to zrobić w stojącym kręgu, tak żeby występujący byli blisko publiczności. Kiedy jedna grupa skończy, niech zajmie miejsce w kręgu, a kolejna niech wejdzie do środka i zaczyna wykonywać swoje ruchy.

Wariant: możecie umówić się na brak kolejności – po jednym występie na scenie pojawia się kolejna grupa, która czuje, że jej sekwencja ruchowa łączy się w jakiś sposób ze wcześniejszym występem. Nagrodźcie na koniec całą grupę oklaskami za wspólny występ.

8. Krąg o choreografiach 10 min.

Wróćcie do kręgu. Poproś, żeby każda osoba powiedziała, o swoich wrażeniach z dzisiejszego spotkania. Skorzystaj z poniższych pytań pomocniczych:

• jak się czuliście w doświadczeniu ruchu opartego na Waszej intuicji, a nie gotowej choreografii?
• jakie przemyślenia obudziły w Was sekwencje innych osób?
• co dzisiejsze zajęcia powiedziały im nowego o przyjaźni i miłości?

Bonus: Poetycko-ruchowy jam. Czytanie wiersza w ruchu

Poproś grupę, aby rozeszła się swobodnie po sali, w tempie, w jakim chcą. Poproś trzy chętne osoby, żeby przeczytały wiersz “Niepewność”. Mogą podzielić wiersz na trzy części lub czytać po jednej strofie na przemian. Poleć, aby reszta grupy odbierała wiersz w ruchu i spróbowała poruszać się do wiersza, jak do muzyki. Może to być zwykłe chodzenie, mogą wykonać inne ruchy, które poczują w ciele, mogą też stać w miejscu, leżeć. Poinstruuj osoby czytające, żeby poszukały w wierszu rytmu i z tym rytmem eksperymentowały. Mogą np. czytać raz szybciej, raz wolniej. A może znajdą naturalny rytm, który jest w tym wierszu? Pobawcie się tym. Na koniec zapytaj grupę o to, jak się czuła w tym doświadczeniu.