Rzeczy codzienne – godzina wychowawcza wokół wiersza "Westchnienie” Julii Hartwig
Karolina Pluta

Rzeczy codzienne – godzina wychowawcza wokół wiersza "Westchnienie” Julii Hartwig

Podczas zajęć uczniowie i uczennice zostaną zaproszeni do tego, by zauważać drobne, pozytywne zdarzenia, z których zbudowana jest codzienność. Punktem odniesienia dla tych rozważań będzie wiersz Julii Hatwig „Westchnienie”. Uczniowie i uczennice wymieniają się pozytywnymi informacjami ze swojego życia, czytają wiersz, dyskutują o treści utworu. Na końcu skupiają się na sobie i spróbują chwilę w ciszy pomedytować oraz docenić proste, zwykłe, codzienne zdarzenia.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 16-19 lat
  • Rodzaj zajęć język polski, godzina wychowawcza
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 45 minut
  • Cel zajęć
    • refleksja nad wartościami, które budują codzienne życie;
    • wzmocnienie uczniów i uczennic poprzez zachęcenie ich do zauważania pozytywnych wydarzeń, które są częścią ich codzienności;
    • zachęcenie do praktykowania wdzięczności.
  • Metody pracy rozmowa kierowana, rozmowa , praca z tekstem, mapa myśli, ćwiczenia literackie

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Klasa szkolna – krzesła i ławki ustawione pod ścianą, tak by uczniowie i uczennice dobrze się widzieli podczas rozmowy (opcjonalnie).

Środki dydaktyczne

  • wydrukowany i podzielony na pojedyncze wersy wiersz Julii Hartwig pt. „Westchnienie" – po jednej kopii dla grupy.
  • koperty do włożenia pasków z tekstem.
  • karteczki typu post-it (po trzy dla każdej osoby), flamastry.
  • arkusze szarego papieru (po jednym dla grupy).

Przygotowanie kopert z tekstem wiersza: wydrukuj tyle egzemplarzy, by wystarczyło dla klasy podzielonej na czteroosobowe zespoły. Każdy egzemplarz porozcinaj tak, by poszczególne wersy znajdowały się na osobnych paskach. Wymieszaj paski (uważaj, żeby nie pomieszać ze sobą pasków z różnych egzemplarzy – każda ekipa będzie potrzebowała kompletnego tekstu wiersza). Schowaj tak przygotowane zestawy do kopert.

Dodatkowy opis

W wierszu Hartwig wartości, które często nadają sens życiu, nazywane są rzeczami zbytecznymi i niekoniecznymi, a jednak to właśnie je kochamy najbardziej i za nimi tęsknimy. Wiersz poetki staje się pretekstem do zatrzymania, rozmowy z kolegami i koleżankami z klasy, a także do dialogu wewnętrznego z samym sobą. 

Przebieg zajęć

1. Festiwal dobrych wiadomości 10 min.

1. Poproś wszystkie osoby, by na karteczkach typu post-it zapisały kilka pozytywnych rzeczy, które w ciągu ostatnich trzech dni wydarzyły się w ich życiu. To może być rzecz, która sprawiła im radość, poprawiła nastrój. Mogą to być sytuacje, w których osoba zrobiła coś sama dla siebie lub dla kogoś innego. Poproś o zapisanie maksymalnie trzech rzeczy – każdej na osobnej karteczce. Daj im kilka minut na napisanie.

2. Przyklejcie wszystkie postity na jednej ze ścian i odczytajcie je wspólnie – najpierw każdy sobie po cichu, następnie poproś każdą osobę o przeczytanie na głos jednej, napisanej przez siebie rzeczy.

3. Porozmawiaj z grupą o tym, czym wypełniła się ściana. Czy dobre zdarzenia są do siebie podobne, czy się różnią? Jakie emocje towarzyszą Wam, gdy patrzycie na te zapiski? Czy w codziennym życiu macie czas, by zauważyć te wszystkie wydarzenia? Dlaczego tak / nie?

2. Zbieranie skojarzeń 10 min.

Podziel klasę na trzy-czteroosobowe zespoły. Rozdaj każdej grupie arkusz szarego papieru i poproś, by zespoły napisały swoje skojarzenia i zwroty z przydzielonym zespołowi hasłem.

  1. Skojarzenia i zwroty do hasła RZECZY ZBYTECZNE.
  2. Skojarzenia i zwroty do hasła RZECZY NIEKONIECZNE.
  3. Skojarzenia i zwroty przeciwne do hasła RZECZY ZBYTECZNE.
  4. Skojarzenia i zwroty przeciwne do hasła RZECZY NIEKONIECZNE.

Jeśli są więcej niż cztery zespoły, dwa zespoły mogą zajmować się tym samym zadaniem.

Poproś o przeczytanie zapisanych zwrotów.

3. Układanie i czytanie wiersza 15 min.

1. Pracujcie w tych samych zespołach. Każdej grupie rozdaj kopertę z pociętym na wersy wierszem. Poproś, by zespoły z pojedynczych wersów ułożyły wiersz wg własnego pomysłu. Nie podpowiadaj, z ilu wiersz składa się strof.

2. Po upływie 7-8 minut poleć, by grupy kończyły swoją pracę. Zaproś kolejno każdy zespół do odczytanie swojej wersji wiersza. Następnie odczytaj wiersz tak, jak została napisany przez poetkę.

3. Porozmawiajcie o tym, czy i czym różnią się poszczególne wersje wiersza?

4. Rzeczy zbyteczne, rzeczy niekonieczne 5 min.

1. Po przeczytaniu wiersza poproś wszystkie osoby, by zastanowiły się, czym są wspomniane w wierszu rzeczy zbyteczne i rzeczy niekonieczne. Porównajcie swoje zapiski z wcześniejszego etapu z tym, jak rzeczy zbyteczne i rzeczy niekonieczne zostały przedstawione w wierszu.

2. Zapytaj uczniów i uczennice, do której kategorii rzeczy zaliczyliby rzeczy wymienione przez poetkę tj. przyjaźń, miłość bez granic, poświęcenie, cnoty, obrazy, słowa, kwiaty, urodziwe twarze, każdą łąkę kwitnącą, zachody i świty. Czy ich zdaniem powinny zostać w zbiorze zbytecznych i niekoniecznych – którym poświęcone było drugie zadanie na dopisywanie skojarzeń, czy może należy im nadać inną kategorię, jaką? Daj chwilę na dyskusję w zespołach i poproś o podzielenie się swoimi propozycjami.

3. Następnie poproś, by każda osoba wypisała dla siebie (na kartce, w zeszycie lub notatniku) swoje zbyteczne i niekonieczne rzeczy, w takim znaczeniu, w jakim zostało to zaproponowane przez poetkę w wierszu. Zachęć uczniów i uczennice do tego, by codziennie każda osoba znajdowała chwilę na zauważanie tych z pozoru zbytecznych, a często nadających sens życiu rzeczy. Tak praktyka zauważania sprawia, że mamy więcej empatii wobec siebie i wobec innych. Łatwiej też mierzyć się z wyzwaniami, jeśli dostrzegamy pozytywne wydarzenia i wartości wokół.

5. Praktyka wdzięczności 5 min.

Na zakończenie lekcji zaproś grupę do krótkiej praktyki wdzięczności, która pozwoli im się wyciszyć i skoncentrować.

Możesz skorzystać z poniższego tekstu: 

Usiądź wygodnie. Zamknij oczy.

Weź głęboki oddech. Wdech. Wydech.

Skoncentruj swoją uwagę na wszystkich dźwiękach, które teraz słyszysz.

Poczuj temperaturę otoczenia – sprawdź, czy jest Ci ciepło, czy zimno, a może wystarczająco dobrze.

Teraz przenieś swoją uwagę na zmysł powonienia – jakie czujesz zapachy?

Jak pachnie Twoja skóra?

Jak często się nad tym zastanawiasz?

Następnie skoncentruj swoją uwagę na zmyśle smaku.

Jaki smak czujesz teraz na języku?

Jaki jest Twój ulubiony smak?

Jak długo smak zostaje na języku?

 

Teraz skoncentruj swoją uwagę na zmyśle wzroku – masz zamknięte oczy. Jaki obraz zapamiętały?

Cały czas spokojnie oddychaj.

 

Teraz pomyśl o tych trzech rzeczach, które napisałaś / napisałeś na początku lekcji.

Czy jest więcej dobrych wydarzeń w twojej codzienności, prostych codziennych spraw, które wypełnią Twoje życie?

Czy któreś z nich są zbyteczne?

A może nie wyobrażasz sobie życia bez nich?

Wykorzystaj ten moment, by zauważyć te momenty, które sprawiają Ci radość.

Możesz teraz podziękować sobie za nie.

Te drobne codzienne sprawy wydarzają się dzięki Tobie.

 

Podziękuj grupie za udział w zajęciach.

 

 

 

Zobacz też

O autorach

Karolina Pluta

Trenerka, performerka, pedagożka teatru, certyfikowana tutorka Szkoły Liderów, prezeska zarządu Stowarzyszenia Pedagogów Teatru. Ukończyła Szkołę Trenerów Organizacji Pozarządowych oraz roczny kurs terapii tańcem i ruchem. Absolwentka Laboratorium Nowych Praktyk na Uniwersytecie SWPS oraz International Summer School on Theatre in Social Context w Archa Theatre w Pradze. Członkini kolektywu Laboratorium Teatralno-Społeczne, z którym od 2016 roku realizuje spektakle i akcje performatywne. Zawodowo zajmuje się też tematyką przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu. Lubi chodzić po lesie i pisać wiersze.

Karolina Pluta

Podobne konspekty

  • Wiek 13-16 lat

    miniaturka konspektu TU i TERAZ, czyli teatralne haiku

    Dorota Ogrodzka

    TU i TERAZ, czyli teatralne haiku

  • Wiek 13-16 lat

    miniaturka konspektu Być tu i teraz

    Aleksandra Drzazga

    Być tu i teraz

  • Wiek 16-19 lat

    miniaturka konspektu Moje leżące "ja"

    Anna Zalewska-Uberman

    Moje leżące "ja"

  • Wiek 16-19 lat

    miniaturka konspektu Stacja odpoczynek

    Karolina Pluta

    Stacja odpoczynek