Czasem człowiek opowiada sobie bajki o sobie samym. Lekcja do spektaklu "Kopciuszek"
Dorota Kowalkowska

Czasem człowiek opowiada sobie bajki o sobie samym. Lekcja do spektaklu "Kopciuszek"

Lekcja do spektaklu "Kopciuszek” w reż. Anny Smolar ze Starego Teatru w Krakowie. Podczas zajęć uczniowie interpretują postać Wróżki – jej rolę w opowieści oraz życiu Kopciuszka. Przyglądają się iluzjom, które pielęgnują bohaterowie i zastanawiają nad celem tej strategii.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 13-16 lat
  • Rodzaj zajęć język polski, godzina wychowawcza
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 45 minut
  • Cel zajęć
    • interpretacja roli Wróżki w życiu Kopciuszka;
    • namysł nad iluzją jako strategią radzenia sobie z traumą;
    • tworzenie scen i rozmowa o emocjonalnych zmaganiach bohaterów.
  • Metody pracy rozmowa kierowana, pokaz fragmentów filmu lub spektaklu , pokaz

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Sala pozwalająca na swobodne działanie w grupach.

Środki dydaktyczne

Arkusze papieru, markery, kartki A4, pudło kartonowe, projektor.

Dodatkowy opis

KORCZAK ONLINE to platforma, na której znajdziecie wybór najciekawszych spektakli związanych z Międzynarodowym Festiwalem Teatrów dla Dzieci i Młodzieży. Festiwal udostępnił w październiku cztery spektakle online za darmo. Teatroteka Szkolna opublikowała konspekty zajęć, które pomogają w rozmowie z uczniami o obejrzanych przedstawieniach. Można z nich również korzystać, oglądając te przedstawienia w teatrach, w których są one grane!

Więcej informacji o festiwalu na: https://korczakonline.pl/

Przebieg zajęć

1. „Nigdy się nie prosiłam o wróżkę!" 10 min.

Usiądźcie w kole, by rozpocząć spotkanie od rozmowy na forum. Zapowiedz, że zajęcia będą dotyczyły spektaklu „Kopciuszek” w reż. Anny Smolar. W środku koła postaw pudło.
Poproś uczniów o przywołanie momentu pojawienia się Wróżki.
Uwaga: Jeśli uczniowie będą mieli problem z przywołaniem tego momentu, możesz posłużyć się rejestracją spektaklu – scena pojawienia się Wróżki rozpoczyna się w 46. minucie nagrania.

Zaproponuj uczniom połączenie się w trójki, utworzone po sąsiedzku w kole. Niech każda trójka odpowie na cztery pytania:
1) kim jest Wróżka?
2) po co się pojawia?
3) co się wtedy dzieje?

4) jak reaguje na jej obecność Kosia?

Możesz zasugerować poszukanie innych momentów obecności Wróżki niż pierwsze spotkanie z Kopciuszkiem. Przeznacz na to działanie 5 minut.
Po upływie tego czasu poproś, aby trójki zapisały na kartkach, jaką rolę spełnia Wróżka w życiu Kopciuszka według nich.
Poproś o wrzucenie zapisanych kartek do pudełka.
Kilka z nich przeczytajcie na forum.

2. „Dzięki temu nie umrzesz naprawdę" 5 min.

Wróżka wykonuje iluzjonistyczne sztuczki. Ale swoją sztukę iluzji uprawiają w tej opowieści też inni bohaterowie. Poproś o utworzenie sześciu grup. Przygotuj kartki z imionami bohaterów i rozlosuj je między zespoły (Kopciuszek, Ojciec, Macocha, Siostry, Król, Książę). Poleć, aby uczniowie zastanowili się, jaką iluzję pielęgnuje wylosowana przez nich postać – niech spróbują ją nazwać i wskazać, czym się to przejawia, z czego wynika.

Wśród odpowiedzi mogą pojawić się następujące warianty: iluzja Kopciuszka, że przedłuży matce życie permanentną pamięcią; iluzja ojca, że będzie szczęśliwy z Macochą, jeśli zaakceptuje jej warunki; iluzja Macochy, że będzie wiecznie młoda i spotka księcia z bajki; iluzja córek, że są lepsze od innych; iluzja Króla, że da się ochronić dziecko prze bólem; iluzja Księcia, że mama żyje, mimo że od dziesięciu lat nie dzwoni.

Podane hasła mają jedynie charakter przykładu – uczniowie mogą inaczej określić obszary iluzji poszczególnych bohaterów.

3. "Ktoś zna jakieś czary?" 20 min.

Poleć, aby w tej części każda grupa przygotowała mini-scenę, w której dana postać opowie o swoich „trikach” – sztuczkach, które stosuje, by podtrzymać swoją iluzję, przekonać do niej innych i siebie, „zaczarować swój problem”.
Powiedz uczniom, że mogą się inspirować sceną z Wróżką, ale pozostaw dowolność w wyborze formy. Zachęć do zabaw językiem, tworzenia zaklęć, iluzjonistycznych „numerów”.
Zapowiedz, że na koniec obejrzycie swoje scenki (poproś, by nie były one dłuższe niż dwie minuty). Na opracowanie sceny przeznacz ok. 8 minut, a nastęnie zaprezentujcie etiudy.

4. "Mnie dobrze robi, że tak z tobą gadam" 10 min.

Po zakończonych prezentacjach powróćcie do kameralnej rozmowy. Poproś o utworzenie par. Niech uczniowie poszukają w opowieści momentu, w którym bohaterowie decydują się na szczerość – ze sobą lub innymi postaciami. Możesz też zaproponować przyjrzenie się scenom, w których Kopciuszek rozmawia o matce z Wróżką i z Księciem. Zaproś uczniów do wspólnej refleksji nad tym, co mogłoby pomóc innym bohaterom w radzeniu sobie z bólem? Co mogłaby zrobić Macocha, Ojciec, Siostry?
Zachęć do rozmowy o tym, po co ludzie sięgają po iluzje i sztuczki? Co one dają? Dlaczego trudno się zdobyć na szczerość? Z tym ostatnim wątkiem możecie wrócić na forum, by podsumować spotkanie.

Abrakadabra. Czas minął. Podziękuj grupie za zajęcia.

Zobacz też

O autorach

Dorota Kowalkowska

Teatrolożka, pedagożka teatru. Koordynuje i prowadzi działania edukacyjne dla młodzieży, dorosłych, seniorów, nauczycieli. Kuratorka działań z zakresu edukacji teatralnej – wraz z Iwoną Nowacką przygotowała trzy edycje Dni Dramaturgii dla Młodzieży „Z ogniem w głowie”, wraz z Pawłem Sakowiczem – dwie edycje (2016, 2017) programu edukacji tanecznej „PORUSZYCIELE#WAŁBRZYCH” realizowanego z młodzieżą. Pisze w „Dwutygodniku”, „Notatniku Teatralnym”, publikowała w „Dialogu”, „Res Publice Nowej”, „Alternatives Théâtrales”.

Dorota Kowalkowska

Podobne konspekty