Podczas zajęć uczniowie zastanawiają się nad różnymi postawami władców. Pretekstem do tego są dwie bajki Ignacego Krasickiego. Pokazuje on w nich dwa różne oblicza lwa - alegorycznej figury władcy. W dalszej części zajęć grupy pracują nad stworzeniem własnych bajek, które pozwolą im uchwycić inne mechanizmy władzy.
Przestrzeń pozwalająca na pracę w grupach.
Zajęcia zacznij od burzy mózgów. Zapytaj uczniów, kto przychodzi im do głowy, kiedy słyszą słowo „władca”. Wypiszcie wszystkie padające skojarzenia. Zastanówcie się, czy to same pozytywne skojarzenia. Jakie postaci pojawiły się wśród wymienionych i jakie cechy są dla nich charakterystyczne?
Podziel klasę na cztery grupy: dwie dostają wiersz „Lew i zwierzęta I”, dwie kolejne „Lew i zwierzęta II” (oba autorstwa Ignacego Krasickiego). Wszystkim zespołom poleć, aby w grupach wypisały, jakie cechy Lwa ujawniają się w otrzymanym wierszu.
W miarę potrzeb możesz podchodzić do grup i pomagać w dostrzeganiu różnych cech.
Poproś grupy o odczytanie wypisanych cech. Zastanówcie się nad pojawiającymi się różnicami. Poleć dwóm osobom, aby przeczytały każdy z wierszy. Porozmawiajcie o tym, jaki obraz Lwa wyłania się z każdego z nich: jak korzysta z władzy? (możecie odnosić się do pierwszego etapu, w którym podawaliście cechy władców). Zastanówcie się nad postacią Lwa, która w obu wierszach ujawnia bardzo różne cechy.
Lew i zwierzęta I
Lew, ażeby dał dowód, jak wielce łaskawy,
Przypuszczał konfidentów do swojej zabawy.
Polowali z nim razem, a na znak miłości
On jadł mięso, kompanom ustępował kości.
Gdy się więc dobroć taka rozgłosiła wszędy,
Chcąc im jawnie pokazać większe jeszcze względy,
Ażeby się na jego łasce nie zawiedli,
Pozwolił, by jednego spośród siebie zjedli.
Po pierwszym poszedł drugi i trzeci, i czwarty.
Widząc, że się podpaśli, lew, choć nieobżarty,
Żeby ująć drapieży, a sobie zakału,
Dla kary, dla przykładu, zjadł wszystkich pomału.
Lew i zwierzęta II
Gdy się wszystkie zwierzęta u lwa znajdowały,
Był dyskurs: jaki przymiot w zwierzu doskonały.
Słoń roztropność zachwalał; żubr mienił powagę;
Wielbłądy wstrzemięźliwość, lamparty odwagę,
Niedźwiedź moc znamienitą, koń ozdobną postać;
Wilk staranie przemyślne, jak zdobyczy dostać,
Sarna kształtną subtelność, jeleń piękne rogi,
Ryś odzienie wytworne, zając rącze nogi;
Pies wierność, liszka umysł w fortele obfity;
Baran łagodność, osieł żywot pracowity.
Rzekł lew, gdy się go wszyscy o zdanie pytali:
«Według mnie, ten najlepszy, co się najmniej chwali».
1. Poproś każdą z czterech grup, by wybrała jedno zwierzę i zastanowiła się, jak ono mogłoby się sprawdzić w roli władcy, jakie cechy danego zwierzęcia (negatywne lub pozytywne) mogłyby wpłynąć na sposób sprawowania przez nie władzy.
Komentarz: zaznacz, że żadna z grup nie może już użyć postaci lwa.
Poproś, aby każdy zespół przygotował bajkę opisującą to zwierzę jako władcę: niech uczniowie wymyślą konkretną opowieść, która zobrazuje tę cechę np. „pracowitość”, „wojowniczość” itp. Przypomnij, jak to robił Krasicki, obrazując cechy władcy dzięki opisaniu konkretnej sytuacji problemowej.
2. Poproś zespoły, aby odczytały swoje bajki reszcie klasy. Zaporopnuj, aby ostatnią scenę bajki (która tak jak u Krasickiego pokazuje puentę utworu) każda z grup zaprezentowała w formie żywego obrazu – uczniowie wcielają się z postaci z bajki. Daj chwilę każdej z ekip na przygotowanie obrazu i sposobu wygłoszenia tekstu. Zaprezentujcie kolejne bajki.
Zajęcia zakończ rozmową o usłyszanych bajkach i cechach władców, które się tam ujawniły.
Wiek 10-13 lat
Wiek 16-19 lat
Wiek 16-19 lat
Wiek 16-19 lat