Zajęcia oparte na pracy z fragmentem książki „Opowieści z Narnii: Lew, czarownica i stara szafa” autorstwa C.S. Lewisa. Mogą być samodzielną lekcją bądź wstępem do omawiania całości lektury. Uczniowie skupią się na jednej scenie: momencie, w którym Łucja opowiada o Narnii i spotyka się z zarzutem zmyślania ze strony brata. Seria rozmów i twórczych działań pomoże w przyjrzeniu się emocjom, które ta sytuacja budzi w obojgu rodzeństwa i zastanowieniu nad tym, jak można je komunikować, by nie krzywdzić innych.
Sala z pustą przestrzenią lub z rozsuniętymi ławkami.
Jeden egzemplarza książki „Lew, czarownica i stara szafa". Ewentualnie kopie fragmentu [fragment dostępny w załączniku].
Zajęcia dotyczą trzeciego rozdziału pt. „Edmund wchodzi do szafy".
Powiedz uczniom, że dziś będziecie się zajmować jedną ze scen z książki „Lew, czarownica i stara szafa”.
1. Poproś uczniów, aby dobrali się w trójki z osobami, z którymi zazwyczaj nie pracują. Niech w zespołach przypomną sobie różne sytuacje, w których ktoś nie chciał im uwierzyć w historię, którą mu opowiadali lub sami nie chcieli uwierzyć w słyszane słowa (np. usprawiedliwienia w szkole, wyjaśnianie czegoś domownikom, opowiadanie czegoś rówieśnikom). Jak się czuli w obu sytuacjach? Z czego wynikał brak wiary w prawdomówność?
2. Po chwili poleć, aby w trójkach pomyśleli o tym, w jakich sytuacjach ludzie usprawiedliwiają się i jakie wtedy podają argumenty. Poleć, aby każdy zespół zapisał treść jednego takiego usprawiedliwienia. Poproś kilka chętnych grup o przeczytanie swoich tekstów na forum. Moderuj rozmowę grupy wokół usłyszanych usprawiedliwień. Możesz skorzystać z poniższych pytań:
Czy uwierzylibyście w któreś z usprawiedliwień? Co sprawiało, że usprawiedliwienie było wiarygodne lub dlaczego uznawaliście je za nieautentyczne? Jak czuje się osoba, która ma podejrzenia, że słyszy nieprawdziwe historie? Jak osoba, która jest podejrzewana o mówienie nieprawdy?
Usiądź z uczniami w kręgu i powiedz im, że wspólnie przeczytacie fragment książki. Poproś, aby w trakcie lektury zastanawiali się, jak zachowują się poszczególne osoby – co motywuje ich zachowania? Jakie reakcje się pojawiają? Zaproponuj uczniom wspólną lekturę fragmentu książki, nad którym będziecie dalej pracować – poproś każdego ucznia o przeczytanie jednego akapitu na głos.
Możesz też skorzystać z dostępnych w internecie audiobooków – bez problemu wyszukasz je, wpisując tytuł książki.
Podziel klasę na dwie części. Jedna będzie zajmować się postacią Łucji, druga – Edmunda.
Płeć bohaterów nie ma znaczenia dla wykonywania tego ćwiczenia – nie służy ono wcielaniu się w postać, ale zrozumieniu intencji i emocji każdej z postaci.
Poproś uczniów, aby dobrali się w trójki. Zapowiedz, że ich zadaniem jest zastanowienie się nad tym, jak w poznanym fragmencie zachowują się i co przeżywają bohaterowie na trzech poziomach:
- ciało: jakie gesty, miny, ruchy wykonuje ten bohater? Co one oddają?
- myśli: co wydarza się w jego głowie? Nad czym się zastanawia? O czym myśli? Jak postrzega sytuację, w której jest?
- emocje: co odczuwa postać, w jakim jest stanie?
Daj chwilę na rozmowę, a następnie poproś, aby każda osoba w grupie postarała się zaprezentować jeden z tych poziomów. Oznacza to, że jedna osoba pokazuje, co dzieje się z ciałem bohatera, druga wypowiada jego myśli, trzecia za pomocą dźwięku oddaje emocje. Daj uczniom 1 minutę na podzielenie się rolami oraz 5 minut na przygotowanie działania.
W zależności od ilości czasu możecie zaprezentować pracę każdej z grup lub poprosić dwa-trzy zespoły powiązane z każdym z bohaterów. Poproś obserwatorów, aby w trakcie pokazów koncentrowali się na tym, jakie emocje zostały w nich oddane.
W podsumowaniu pokazów zapytaj uczniów o to, co zauważyli. Możesz podzielić tablicę na pół i po jednej stronie notować obserwacje dotyczące Edmunda, po drugiej – Łucji. Porozmawiajcie o tym, czym różnią się emocje rodzeństwa, z czego wynika to, jak się czują? Jak obejrzane scenki odnoszą się do sceny z lektury?
Poproś uczniów, żeby dobrali się w dwójki na takiej zasadzie, że jedna osoba w parze pracowała wcześniej w grupie analizująca postać Łucji, druga – Edmunda. Niech duet zastanowi się wspólnie, jakimi słowami zwracali się do siebie bohaterowie z książki. Jak ten sposób wypowiadania się wpływał na emocje?
Poproś uczniów, aby zastanowili się, co można zmienić w sposobie komunikacji bohaterów, aby nie krzywdzić drugiej osoby. Jakich słów mógłby użyć Edmund, żeby wyrazić i uargumentować swoją niewiarę, ale nie ranić siostry? Jak Łucja mogłaby zadbać o zbudowanie wiarygodności opowiadanej historii, jak wyrazić swoje uczucia związane z wątpliwościami brata? Uczniowie mogą zapisać przykładowe wypowiedzi.
Następnie zaproponuj, aby ochotnicy zaprezentowali na forum, jak mogłaby wyglądać taka wersja rozmowy, w której rozmówcy dzielą się swoimi emocjami, a jednocześnie szanują emocje rozmówcy. Możecie wysłuchać kilku wariantów takich rozmów.
Wróć do rozmowy z początku zajęć i zapytaj uczniów o to, jak ich zdaniem należy reagować w sytuacjach, kiedy nie wierzymy w cudze słowa. Jak reagujemy, kiedy sami spotykamy się z brakiem wiary w nasze słowa? Jaka jest rola emocji w takich okolicznościach? Jakie znaczenie ma język, którym się wówczas posługujemy?
C.S. Lewis, „Lew, czarownica i stara szafa. Opowieści z Narnii. Tom 1", Poznań 2005.
Nauczycielka w ZSOT w Lublińcu, reżyserka teatru dzieci i młodzieży (dyplom we wrocławskiej filii Akademii Sztuk Teatralnych), edukatorka teatralna. Przez 14 lat prowadziła autorskie zajęcia wychowanie do twórczości-teatr jako część projektu Klasy Aktywności Twórczej w publicznej szkole w Bytomiu. Autorka artykułów z zakresu edukacji kulturowej. Prowadzi własny projekt "Teatr. Szkoła", czyli warsztaty z pedagogiki teatru dla klas z bytomskich szkół podstawowych w Bytomskim Centrum Kultury. Prowadzi warsztaty dla nauczycieli z zakresu pedagogiki teatru, edukacji teatralnej i kulturalnej. Obecnie wspiera nauczycieli w realizacji projektów edukacyjno-kulturalnych w Bytomskim Programie Edukacji Kulturalnej POKŁADY KULTURY.
Wiek 10-13 lat
Wiek 10-13 lat
Wiek 13-16 lat
Wiek 10-13 lat
