Konspekt zajęć: Dzień Babci i Dziadka

Nasza strona wykorzystuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Dzięki nim, indywidualnie dostosowujemy stronę do Twoich potrzeb. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce. Dowiedz się o polityce prywatności.

Joanna Sarnecka

Dzień Babci i Dziadka - scenariusz zajęć

Konspekt pozwala rozbudzić kreatywność wśród uczniów, którzy będą przygotowywać niespodziankę dla bohaterów dnia, którymi są Babcia i Dziadek. Scenariusz zajęć to próba zainteresowania dzieci tematyką upływającego czasu oraz forma radosnego dzielenia czasu z rodziną. Szczególnie istotne jest tutaj poznawanie historii rodzinnych.

Informacje o konspekcie
Grupa wiekowa Wiek 6-10 lat
Rodzaj zajęć nauczanie zintegrowane, koło teatralne, przygotowanie wydarzenia szkolnego / klasowego
Miejsce sala lekcyjna
Czas 150 minut

Cel zajęć
- przygotowanie wydarzenia na Dzień Babci i Dziadka;
- poznanie i wzbudzenie zainteresowania własną, rodzinną historią;
- zainteresowanie dzieci tematem czasu, także w kontekście ludzkiego życia i następstwa pokoleń.
Metody pracy rozmowa , praca z rekwizytem, improwizacje ruchowe

Przygotowanie do zajęć

Zadanie dla ucznia

Zachęć dzieci do zapytania dziadków o ich dzieciństwo. Jeśli dziadkowie nie żyją, można porozmawiać z rodzicami o wspomnieniach związanych z dziadkami. Wcześniej opracujcie razem kilka pytań, które warto zadać, np.:

- w co się bawiono?

- co było modne?

- o czym marzyli dziadkowie, kiedy byli mali?

- kim chcieli zostać jak dorosną?

- zapamiętana przygoda z dzieciństwa, psikus lub śmieszne zdarzenie, ulubiona muzyka, której słuchali jako dzieci.

Poproś, żeby dzieci, żeby zapytały dziadków o rok urodzenia oraz, żeby przyniosły przedmiot – domową pamiątkę z młodości dziadków lub ich fotografię z dzieciństwa.

Aranżacja przestrzeni

Sala z przestrzenią dla widzów i aktorów (może być zwykła sala szkolna z zaaranżowaną widownią).

Środki dydaktyczne

Długi papier lub wstążka (może to być taśma do kasy fiskalnej lub malarska, coś co posłuży jako oś czasu). Odtwarzacz.

1. CZĘŚĆ I: Omówienie pracy domowej 15 min.

Podzielcie się na grupy trzy-czteroosobowe. Zachęć dzieci, żeby w zespołach zaprezentowały sobie wzajemnie przyniesiony przedmiot i opowiedziały krótko o babci i/lub dziadku. Poproś, żeby starały się przedstawić tę osobę tak jakby była rówieśnikiem np.:

- opowieść o dziadku z prezentacją piłki – „To jest piłka Andrzeja. Lubił grać w piłkę, ale nigdy nie był dobrym piłkarzem. Do dziś pamięta, że raz, podczas meczu udało mu się trafić do bramki. Obecnie lubi oglądać mecze w telewizji, ale mówi, że to już nie to, co dawniej”.

- opowieść o babci z prezentacją zdjęcia: „To jest zdjęcie siedmioletniej Agaty. W wolnych chwilach wychodziła na podwórko grać z koleżankami w gumę”.

Możesz rozpocząć, opowiadając w ten sposób choćby o własnej rodzinie, nadając jednocześnie ton następnym wypowiedziom.

2. CZĘŚĆ I: Rozgrzewka 15 min.

W ramach rozgrzewki zaproś dzieci do chodzenia po sali tak, aby wypełniać przestrzeń. Ustalcie trzy tempa chodzenia 1 – wolno, 2 - szybciej, 3 – bardzo szybko (ale nie biegamy). Poproś, by na Twój znak dzieci próbowały poruszać się, naśladując kolejne etapy rozwoju od niemowlęcia do staruszka. Włącz muzykę i prowadź narrację, która pomoże dzieciom głębiej poszukiwać ruchu („Wyobraźcie sobie, że jesteście malutkim dzieckiem, leżycie na brzuchu, na ciepłym kocyku i sięgacie po ulubioną grzechotkę, uczycie się chodzić, stoicie na chwiejnych nogach i ruszacie przed siebie, krok za krokiem, a potem padacie…” itp.). Przeprowadź w ten sposób uczniów przez wszystkie etapy – od bycia noworodkiem po starość.

Usiądźcie w kole. Zapytaj dzieci o wykonywane przed chwilą ćwiczenie, jak wygląda ruch dziecka, dorosłego, osoby starszej, czym się charakteryzują te ruchy związane z różnymi etapami w życiu. Co się dzieje z ciałem: z nogami, ramionami, rękami? Czym jest starość/młodość? Porozmawiajcie chwilę o plusach i minusach starości i dzieciństwa.

3. CZĘŚĆ I: Wspomnienia w działaniu 30 min.

Poproś dzieci, żeby dobrały się w pary, ewentualnie w trójki. Jedna osoba z pary opowiada historię jednego ze swoich dziadków: taką, która wydaje jej się najbardziej atrakcyjna albo najłatwiejsza do opowiedzenia. Druga osoba próbuje pokazać opowieść za pomocą pantomimy.

Na koniec następuje prezentacja: niech dwójki ustawiają się w przestrzeni, jedna może siedzieć, druga stać, albo obie stoją. Ich role to opowiadacz i aktor wcielający się w bohatera opowieści. Opowiadacz pstryka lub klaszcze – aktor zaczyna pokazywać czynność, opowiadacz klaszcze ponownie – aktor zatrzymuje się, opowiadacz mówi np.: to jest Andrzej, lubi grać w piłkę, choć nie jest dobrym piłkarzem. Opowiadacz klaszcze i milknie, aktor znów działa, i tak naprzemiennie pojawia się opowiadanie i działanie. Scenka powinna składać się z kilku sekwencji.

4. CZĘŚĆ II: Oś czasu 45 min.

1. Zgromadźcie w jednym miejscu wszystkie przedmioty, pamiątki, fotografie przyniesione z domów. Możecie wnieść je w starej walizce lub wiklinowym koszu.

2. Zaproś dzieci do rozwinięcia taśmy, sprawdźcie, jak działa – czy daje się poturlać, czy też trzeba się nagimnastykować, żeby się odwinęła. Powiedz dzieciom, że będzie to Wasza oś czasu, tył sceny to czasy bardziej zamierzchłe, przód to dziś (w stronę przyszłej widowni) – porozmawiaj z uczniami o tym, czym jest oś czasu i jak się nią posługujemy. Przypomnijcie sobie, z których lat pochodzą Wasze historie i przedmioty/zdjęcia dziadków, poszukajcie, gdzie znajdują się na osi czasu? A gdzie jest Wasza data urodzin? Rok pójścia do szkoły? Na koniec wybierzcie jedną osobę, która w trakcie przedstawienia stanie z tyłu sceny i rozwinie oś czasu.

3. Włącz muzykę, na Twój sygnał jedno z dzieci rozwija oś czasu (można to zrobić prostopadle do krańca sceny, jednak wówczas dzieci stające na taśmie z tyłu, będą gorzej widoczne - jeśli rozwiniecie taśmę pod niewielkim kątem, wtedy wszystkich będzie widać). Najpierw wejdź na oś czasu ze swoją pamiątką po dziadkach i opowiedz o nich w kilku słowach. Potem dziecko, którego dziadkowie urodzili się najwcześniej staje na osi i opowiada historię zasłyszaną od któregoś z dziadków. Dobierając historie wybierzcie i śmieszne, i poważne.

Możesz też wprowadzić element interakcji z widownią. Kiedy dziecko stoi na osi i opowiada, może też zagadnąć dziadka, który jest na sali, żeby ten coś dopowiedział do historii: a pamiętasz dziadku, w co najbardziej lubiłeś się bawić? Albo: jak miał na imię Twój najlepszy kolega? A co w tamtych czasach lubiła robić/jeść babcia? Dzieci działające na osi czasu, podczas pokazu z udziałem dziadków, mogą nawiązać z nimi dialog. Zadać pytanie o to, jak było w danej epoce historycznej? Czy relacja, którą przedstawiają się zgadza? A może mogą poprosić o opowieść dotyczącą określonej dekady któreś z dziadków? Pozwól każdemu dziecku wybrać, czy i w jaki sposób włączy swoich dziadków w przedstawienie, o co ich zapyta.

I tak kolejne dzieci pojawiają się na osi, prezentują swoje historie, niektóre wchodzą w interakcję z dziadkami. Kiedy wszyscy są na osi, poproś dzieci, żeby zaczęły wypowiadać imiona swoich dziadków i jednocześnie zaczęły chodzić po sali w różnych kierunkach, trochę jakby szukały, uważnie. Niech mówią najpierw szeptem, potem coraz głośniej i w różny sposób: nawołują, pytają, przedstawiają.

Wyłączenie muzyki powoduje stopklatkę. Po chwili dzieci siadają w półkolu w głębi przestrzeni (sceny).

5. CZĘŚĆ III: Refren 10 min.

Zapytaj dzieci, jakie znają wyliczanki. Jeśli nie, możesz zaproponować któryś z tradycyjnych wierszyków znanych do dziś np. ten, który towarzyszy zabawie w chowanego: pałka, zapałka, dwa kije, kto się nie schowa, ten kryje! Szukam! Wspólnie wybierzcie ten, który wg Was najbardziej pasuje do przygotowywanego przedstawienia. Powtórzcie go we wspólnym rytmie.

6. Montaż elementów 35 min.

Masz teraz do dyspozycji kilka elementów:

- wierszyk-wyliczankę, który jak magiczne zaklęcie będzie wywoływał zmianę,

- chodzenie po sali z wypełnianiem przestrzeni i wypowiadaniem imion dziadków i babć,

- pokaz w duecie: opowiadacz–aktor,

- scenę z osią czasu,

- pomysły dzieci na interakcje z dziadkami,

- pamiątki (mogą być ukryte w różnych miejscach sali i osoby mówiące o nich będą musiały najpierw znaleźć te przedmioty w przestrzeni).

Możesz też wykorzystać utwory muzyczne, których tytuły podali w rozmowach z dziećmi dziadkowie. Z tych elementów możecie skomponować performance na Dzień Babci i Dziadka. Można również, w czasie działania na osi czasu, wprowadzić czasy „sprzed dziadków”, np. przez odpowiednią muzykę z lat 30, 50-tych, pokaże to perspektywę, osadzi w ciągu historycznym.

Propozycja montażu elementów:

Widzowie – rodzice i dziadkowie są na widowni.

I scena – „Szukam”

Dzieci wchodzą po kolei, dołączając się do rytmicznego chodzenia po sali. Mogą sprawiać wrażenie poszukujących czegoś. W pewnym momencie jedno z dzieci zatrzymuje się i wykrzykuje: „Pałka zapałka, dwa kije…”. Reszta dzieci staje i woła: „…kto się nie schowa, ten kryje”. Jedno z dzieci woła: „Szukam!”. Na ten sygnał dzieci rozbiegają się do kulis po bokach (kulisy to mogą być ławeczki po dwóch stronach, warto zadbać o estetyczną kompozycję, symetrię przestrzeni).

II scena – „Przedmioty”

Pary prezentujące historie dziadków będą wychodzić po kolei i szukać wspólnie ukrytych w sali przedmiotów, a po ich odnalezieniu prezentować historię z użyciem rekwizytu. Po swojej etiudzie niech zostaną w przestrzeni (to zależy od ilości wolnego miejsca, jeśli jest go mało można schodzić po swojej opowieści lub odchodzić na tył sceny i stawać w ustalonym miejscu). Najpierw pierwsza para znajduje sobie miejsce i prezentuje opowieść oraz reprezentujące ją działanie. Kolejne robią to samo. Kiedy wszystkie ustalone pary się zaprezentują, można wyliczankę powiedzieć inaczej, np. od delikatnego szeptu po krzyk lub dzieci mogą wybiec na środek, zrobić kółko i powtarzać wyliczankę, tańcząc w kole, na „szukam!” znów się rozbiec.

III scena – „Oś czasu”

Realizujemy ją tak, jak wymyśliliśmy ją wcześniej. Działanie może zakończyć rok narodzin uczniów i prośba do dziadków o opowiedzenie historii związanej z wnukiem – jakiejś rodzinnej anegdoty, która łączy dziecko i dziadków.

O autorach

Joanna Sarnecka

Antropolożka kultury, opowiadaczka i performerka. Tańczy taniec butoh. Działa także jako opowiadaczka w założonej przez siebie w 2009 roku grupie Opowieści z Walizki. Prowadzi Fundację na Rzecz Kultury Walizka, w ramach której inicjuje i koordynuje projekty na styku sztuki, dziedzictwa i działań ze społecznościami. Ciekawi ją pamięć miejsca, a także pamięć osadzona w przedmiotach, krajobrazie, tym, co nie-ludzkie. Interesuje się wielokulturowym dziedzictwem i ideą wielogatunkowej wspólnoty. Współtworzy kolektyw WMA – Wirtualnego Muzeum Antropocenu www.wma.museum, Dwukrotna stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.Autorka tekstów literackich i krytycznych.

Podobne konspekty

miniaturka konspektu Teatralny Dzień Mamy

Agnieszka Szymańska

Dzień Babci i Dziadka - scenariusz zajęć