1. Dźwięki muzyki 30 min.

1. Zapowiedz uczniom, że za chwilę wysłuchacie dwóch trzyminutowych utworów Fryderyka Chopina. Rozdaj każdemu uczniowi dwie kartki w formacie A4 i poproś, by użyli ich do zapisania swoich skojarzeń z muzyką w wybranej formie (na osobnej kartce dla każdego utworu):

- pojedyncze słowa czy krótkie sformułowania określające np. obrazy, uczucia, które wywołuje w nich muzyka,

- krótki wiersz lub opowiadanie,

- rysunek,

- kolaż słów i obrazów.

Uczniowie mogą tworzyć w trakcie słuchania, a po zakończeniu każdego utworu będą mieli jeszcze minutę na pracę.

Zachęć uczniów, aby potraktowali to zadanie jak zabawę i dali się ponieść muzyce. W tym zadaniu nie ma dobrych i złych odpowiedzi. Niech podążają za tym, co podpowiada im wyobraźnia.

Uwaga: Wybierz utwory solowe na fortepian, najlepiej w różnorodnej temperaturze emocjonalnej.

Przykładowe utwory:

Preludium op.28 nr 6

Etiuda rewolucyjna

2. Gdy prace będą gotowe, podziel uczniów na kilka cztero-pięcioosobowych grup. Zapowiedź, że prezentacja tekstów i rysunków nastąpi w grupach w dwóch rundach – po jednej dla każdego z utworów Chopina. Niech uczestnicy porozmawiają o tym, jak zinterperetowali każdy z utworów. Daj uczniom 5 minut na rozmowę w każdej rundzie. 

3. Na koniec porozmawiajcie wspólnie o muzyce Chopina: jakie uczniowie mają wrażenia? Czym dla nich jest dźwięk fortepianu?

2. Fortepian Chopina. Rozczytywanie wiersza 45 min.

1. Przeczytajcie wspólnie wiersz Norwida. Zapytaj o pierwsze wrażenia z lektury i sprawdź, czy są jakieś słowa lub wyrażenia, których uczniowie nie rozumieją – jeśli tak, wyjaśnijcie je na forum.

2. Zapowiedz, że w tym zadaniu potraktujecie wiersz jak album obrazów. Poproś, by uczniowie zostali w zespołach i przeczytali wiersz jeszcze raz – traktując każdą strofę jak osobny obraz. Niech uczniowie uruchomią wyobraźnię i spróbują zwizualizować to, co opisuje Norwid. Co mogłoby się znaleźć na każdym z obrazów? Niech uwzględnią kolorystykę i kompozycję obrazu. Jeśli chcą – mogą szkicować. Zaznacz, że uczniowie mają tu dowolność – obrazy mogą być realistyczne, symboliczne lub abstrakcyjne. Uczniowie mogą też odwołać się do dzieł konkretnych malarzy lub fotografów, jeśli kojarzą im się z tekstem Norwida.

3. Poproś grupy, aby spojrzały na stworzony przez siebie album jeszcze raz: niech w centrum ich uwagi znajdzie się teraz tytułowy fortepian Chopina. W jaki sposób jest on obecny w wierszu? Niech postarają się prześledzić historię instrumentu ukazaną w utworze – jaką drogę on przechodzi?

Pytania pomocnicze: W jakich obrazach został ukazany w tekście fortepian Chopina? Jak jest przedstawiany przez podmiot liryczny w kolejnych obrazach i czego jest symbolem?

4. Poproś, aby na koniec grupa wybrała trzy kluczowe obrazy w utworze odnoszące się do fortepianu. W ramach prezentacji uczniowie mogą omówić zagadnienie lub przygotować zestaw trzech rysunków. Daj grupom 10 minut na przygotowanie.

5. Następnie przedstawcie wyniki na forum – obejrzyjcie powstałe sekwencje obrazów. Jaka „droga fortepianu” wyłania się z przygotowanych przez Was zestawów kadrów?

3. Podsumowanie 15 min.

Zapytaj uczniów o wrażenia związane z poszukiwaniem obrazów w muzyce i w tekście. Czy zajęcia wpłynęły na to, w jaki sposób uczniowie postrzegają Chopina i jego twórczość?