1. Rozgrzewka 10 min.

Zacznij zajęcia od krótkiej rozgrzewki, która z jednej strony pozwoli uczniom poczuć się swobodnie, z drugiej ułatwi skupienie.

Poproś, by uczniowie swobodnie poruszali się po sali, w różnych kierunkach, po chwili mogą zacząć zauważać siebie i próbować przynajmniej na chwilę z każdą osobą z klasy złapać na chwilę kontakt wzrokowy. Po kilku chwilach uczniowie zostają w kontakcie wzrokowym z osobą, z która akurat się spotkali. Dalej chodzą po sali w różnych kierunkach, starając się  utrzymać jak najdłużej kontakt wzrokowy z jedną osobą. Poproś uczniów i uczennice, by przetestowali różne dystanse miedzy sobą. Czy łatwiej jest utrzymać kontakt blisko siebie, czy w oddaleniu?

Następnie poproś klasę, by uformowała dwa rzędy (A i B), które staną naprzeciwko, twarzami do siebie, tak by osoba z jednego rzędu miała parę w z drugiego rzędu. Poproś, by uczniowie przez minutę tylko patrzyli sobie w oczy, nic więcej nie robiąc. Następnie poleć, by osoby z rzędu A przesunęły się o jedno miejsce w prawą stronę (osoba na końcu rzędu, przechodzi na początek). Niech przez 30 sekund w nowych parach uczniowie w ciszy obserwują swoje twarze. Następnie przez 30-40 sekund osoby z rzędu A opisują twarz osoby, z którą są w parze. Podkreśl, by skupić się na faktach, na tym co widzimy, nie wartościować tych opisów, unikać określeń: masz ładne oczy.

Na koniec zaproś uczniów do podzielenia się wrażeniami z ćwiczenia.

2. Mam prawo 10 min.

Poproś, by każdy znalazł dla siebie wygodne miejsce. Poleć, by każda osoba w myślach na kilka sposobów dokończyła zdanie: „Mam prawo do…".

Rozdaj przygotowane wcześniej kawałki tektury. Zaproponuj, by teraz każdy zapisał na niej jedno zadanie, które zaczyna się od słów „Mam prawo do…” , tak by powstał mały transparent. Poproś, by każda osoba wybrała zdanie, które w tym momencie jest dla niej najważniejsze. Zwróć uwagę, że transparent jest rodzajem medium, środkiem komunikacji – forma napisu: kolor i krój czcionki mają znaczenie (mogą wzmocnić lub osłabić komunikat). Niech spróbują to wykorzystać.

3. Hasła i transparenty 15 min.

Następnie podziel klasę na pięć zespołów. Niech ich członkowie zapoznają się nawzajem ze swoimi transparentami. Poproś, by krótko skomentowali, dlaczego akurat takie prawo zdecydowali się umieścić na transparencie. Czy jest ono przestrzegane przez bliskich, przez otoczenie, czy jest to prawo, które dla wszystkich jest jasne?

Daj grupom chwilę na rozmowę, a następnie poproś, by każdy zespół zaprezentował swoje hasła pozostałym. Zaproponuj, by formuła prezentacji była następująca: do wybranej przestrzeni osoby z grupy wychodzą pojedynczo, jedna osoba staje ze swoim transparentem w dowolnej pozie, dołącza do niej kolejna, potem następne. Zwróć uwagę, że dołączające osoby mogą dopasować się do poprzednich – ustawić się w jakiejś relacji: przed, za, bliżej dalej, niżej, wyżej itp. W ten sposób uczniowie budują obraz, w którym osoby i transparenty wchodzą ze sobą w dialog. Prezentacje może kończyć odczytanie haseł z transparentów.

Wariant: każdy zespół buduje rzeźbę lub ruchomy pomnik, do stworzenia którego uczniowie i uczennice użyją własnych ciał i przygotowanych transparentów.

4. Rozmowa 10 min.

Podsumuj poprzedni etap. Porozmawiajcie o tym, jak rozumieją prawa, które napisali, czy są w one do siebie podobne, czy może zupełnie sprzeczne. Zapytaj uczezstników, co ich zaskoczyło, gdy czytali transparenty innych osób. Czy pojawiły się rzeczy, które są ważne dla więcej niż jednej osoby?

Rozdaj uczniom wydrukowaną informację np. ze strony Amnesty International na temat praw człowieka https://amnesty.org.pl/co-robimy/prawa-czlowieka/

Zapytaj, czy prawa zaproponowane przez nich mogą być uznane za prawa człowieka w świetle tej definicji.

5. Prawa człowieka - przetwarzanie 25 min.

Przygotuj wcześniej tekst Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Potnij tekst na fragmenty tak, by każde prawo było zapisane na osobnym kawałku papieru.

Opowiedz uczniom, że motyw praw człowieka, walka o ich przestrzeganie bardzo często stają się inspiracją dla działających na całym świecie artystów.

Ponad 60 lat po uchwaleniu Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela w belgijskiej miejscowości Mechelen, zorganizowana została wystawa pt.: „Newtopia: the State of Human Rights". Zaproszeni artyści w twórczy zaprezentowali rozwój praw człowieka.

Możesz opowiedzieć o realizacjach dwóch Polskich artystów zaproszonych na wystawę: http://culture.pl/pl/wydarzenie/kozakiewicz-i-wodiczko-o-prawach-czlowieka-w-mechelen. Możesz też wydrukować ten artykuł i przekazać kilka kopii każdej z grup.

2. Następnie poproś po jednej osobie z każdej grupy i zaproponuj, by z rozciętych kawałków Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka wylosowała cztery fragmenty.

Reprezentanci wracają do swoich grup i wspólnie wybierają, który (jeden) z czterech fragmentów będzie stanowił inspirację do dalszej pracy. Zadaniem grupy jest przygotować krótkie działanie (instalację, rzeźbę),  które mogłoby stać się częścią wystawy „Newtopia”. Praca powinna w jakiś sposób nawiązywać do wybranego prawa. Poproś uczniów, by zastanowili się nad kryterium wyboru prawa do dalszej pracy czy będzie to:

- prawo, które wspólnie uznają za najważniejsze,

- prawo, które wspólne uznają za najmniej znane wśród kolegów i koleżanek,

- prawo, które najczęściej może być łamane,

- uczniowie mogą też zaproponować swoje kryterium.

Uczniowie mogą w tym zadaniu użyć elementów, które pojawiły się w rozgrzewce, swoich transparentów z własnymi prawami, oraz przygotowanych przez Ciebie prostych materiałów plastycznych. 

6. Prezentacje, omówienia 20 min.

Zaproś do obejrzenia po kolei pracy każdej z grup. Po wszystkich prezentacjach porozmawiaj z uczniami o ich działaniach. Co było wyzwaniem w projektowaniu akcji, co sprawiło im największą przyjemność? Co przykuło ich uwagę w prezentacjach kolegów? Czy działania twórcze są odpowiednie by rozmawiać o prawach człowieka? Dlaczego?

Na koniec wróć do momentu rozgrzewki, zapytaj uczniów i uczennice o doświadczenie patrzenia sobie w oczy i opisywania twarzy. Czego dowiedzieli się z tego zadania? Co zabierają sobie z tego warsztatu?