1. Swaty 10 min.

1. Zapytaj uczniów, czy wiedzą, co oznacza słowo „swaty”. W razie potrzeby wyjaśnij, że to dawny obyczaj służący zawiązaniu małżeństwa, rodzaj pośrednictwa w kojarzeniu par. Swat lub swatka mieli za zadanie zaprezentować kandydatów na męża lub żonę rodzicom przyszłych małżonków i samym zainteresowanym. Zapowiedz, że w kolejnym zadaniu spróbujecie roli swata w praktyce.

2. Stańcie w dwóch rzędach naprzeciwko siebie. Osoby z pierwszego rzędu wcielają się w role swatów Jagny Paczesiówny. Podejdźcie do osoby naprzeciwko i w rozmowie spróbujcie zaprezentować jak najkorzystniej Jagnę jako potencjalną kandydatkę na żonę Macieja. Następnie zmieńcie się rolami – teraz w swatów wcielają się osoby z drugiego rzędu, które próbują zachwalić Macieja Borynę jako kandydata na męża dla Jagny.

3. Po zakończeniu ćwiczenia podsumujcie wasze wrażenia – jak czuliście się w tej roli? Przyjrzyjcie się wspólnie jaki obraz pary bohaterów „Chłopów” wyłonił się z opowieści swatów. Najpierw niech osoby, które słuchały swatów Macieja, opowiedzą, co usłyszały. Potem osoby, które słuchały swatów Jagny, podzielą się przekazanymi im informacjami. Wspólnie zastanówcie się, jakie fakty na temat postaci zostały pominięte w tych opowieściach.

2. Zrękowiny 5 min.

Rozdaj uczniom kartki z tekstem z załącznika. Przeczytajcie wspólnie fragment "Chłopów" dotyczący swatów i zrękowin (w załączniku). Zapytaj, czy jakieś słowa czy miejsca w tekście są dla nich niejasne. Porozmawiaj z uczniami o tym, czemu służyły te dwa obyczaje?

3. Wesele – oglądanie spektaklu i praca w grupach 20 min.

1. Podziel klasę na sześć grup. Każdy zespół dostaje zadanie prześledzenia konkretnego zagadnienia w scenie spektaklu, który za chwilę wspólnie obejrzycie.

Tematy do pracy w grupach:

Gr. I: Jak wyglądało wesele? Z jakich obrzędów się składało? Czym było dla wiejskiej społeczności?

Gr. II: Jak postrzegane było małżeństwo? Zwróćcie uwagę na przyśpiewki i rady, jakie dają Jagnie starsze kobiety. Czego dotyczą?

Gr. III: Jakie było podejście Jagny do małżeństwa i męża? Jak zachowywała się na weselu?

Gr. IV: Jakie było podejście Macieja do małżeństwa i żony? Jak zachowywał się na weselu?

Gr. V: Jak postrzegali to małżeństwo mieszkańcy wsi? Zwróćcie uwagę na ich komentarze i rozmowy gości podczas weselnych obrzędów.

Gr. VI: Po obu stronach sceny reżyser umieścił dwie postacie – umierającego Kubę i ślepego starca. Co wnosi ich obecność do tego fragmentu spektaklu?

2. Obejrzyjcie fragment spektaklu pokazujący wesele Jagny i Boryny (Chłopi, cz. 1 od 1’09’00 do 1’20’05 – od początku wesela do momentu pojawienia się Kuby).

3. Po obejrzeniu spektaklu daj zespołom czas na zebranie swoich spostrzeżeń w temacie, który został im przydzielony. Niech zapiszą najważniejsze wnioski.

4. Porozmawiajcie o Waszych obserwacjach. Niech każdy zespół opowie krótko o tym, jak zostało ukazane w przedstawieniu przydzielone im zagadnienie. Przy każdym wątku możesz poprosić resztę klasy o uzupełnienie.

4. Podsumowanie 5 min.

Poleć, aby uczniowie wrócili do par, w których pracowali na początku zajęć jako swat i swatka. Niech porozmawiają o tym, co myślą o takim sposobie zawierania małżeństwa. Z czego mógł on wynikać? Jakie widzicie wady i zalety takiego modelu?