Zajęcia skupiają się na filozoficznym podejściu do zjawiska różnicy zdań i na jej związku z kategorią wartości. Uczniowie będą się przyglądać przedmiotom, które znajdują się w ich najbliższym otoczeniu i szukać cech, które wywołują różnicę zdań. Czy te cechy mówią rzeczywiście coś o przedmiocie, czy raczej... o nich samych?
Klasyczny układ sali - uczniowie będą pracować w dwójkach.
Przybory do pisania, kartki, przedmioty z otoczenia.
1. Podziel uczestników zajęć na pary. Niech każdy duet wybierze wspólnie ze swojego otoczenia jeden przedmiot (np. zeszyt, ławka, globus, piórnik, roślina w doniczce itp.). Zadaniem duetu jest w ciągu 5 minut wypisać jak najwięcej pytań, które dotyczą tego przedmiotu. Mogą tworzyć zarówno pytania otwarte (jak, dlaczego, kiedy, co, gdzie etc.), jak i zamknięte (czy). Po wykonaniu tej części zadania przygotowują zestaw złożony z przedmiotu i kartki z pytaniami na jego temat. Nastęnie wymieniają się swoimi zestawami z inną parą.
2. Teraz zadaniem duetu, który otrzymał zestaw, jest podzielenie się ze sobą odpowiedziami na pytania o przedmiot (każda osoba w parze podaje własną odpowiedź). Po każdej odpowiedzi niech zaznaczą na kartce, czy ich odpowiedzi były zgodne (np. znakiem +) czy rozbieżne (np. znak -).
3. Po wykonaniu zadania poproś pary, by porozmawiały o tym, które pytania wywoływały różnice zdań? Jak myślą – dlaczego pojawiły się te różnice? Jakich cech / właściwości przedmiotu dotyczyły pytania, w których pojawiły się różnice w Waszych odpowiedziach?
1. Przejdźcie teraz do pracy na forum. Zapytaj uczniów, odpowiedzi na które z pytań mówiły coś o Was, a które mówiły coś o samych przedmiotach.
2. Jako podsumowanie tej części wprowadź kategorię wartości i przeczytajcie, jak z filozoficznego punktu widzenia definiuje się wartość.
WARTOŚĆ: pozytywna cecha danego przedmiotu, powodująca, że ten przedmiot wydaje się nam bardziej atrakcyjny niż inne. Mówiąc o wartościach z filozoficznego punktu widzenia, stawiamy pytanie, czy wartość jest cechą niezmienną rzeczy, czy zależy ona od naszej opinii i nie wszyscy muszą zgadzać się z opinią, którą mamy na jej temat.
Definicja na podstawie: M. Gajewska, K. Sobczyk, „Edukacja filozoficzna”, Operon, Gdynia 2007, s. 34.
Poleć, aby uczniowie sprawdzili, które z pytań wywołujących różnice w odpowiedzi odnosiły się do wartości.
Wyjaśnij, że na tym etapie zastanowicie się, jak różnica w postrzeganiu wartości może się przekładać na powstawanie sytuacji konfliktowych. Poproś, by uczniowie nadal pracowali w parach. Ich zadaniem będzie przygotowanie krótkiej sceny dotyczącej różnic w postrzeganiu tej samej rzeczy. Każda para pracuje z otrzymanym wcześniej przedmiotem i wcieli się w rolę dwóch osób wyrażających sprzeczne opinie.
Możesz poprowadzić ten etap na dwa sposoby:
Wariant 1: Niech pary sięgną do listy pytań i sprawdzą, które pytanie spowodowało różnicę zdań. Ich zadaniem jest znaleźć sytuację, w której taka różnica zdań mogłaby spowodować konflikt i pokazać, jak mógłby on wyglądać w formie scenki.
Wariant 2: Rozlosuj między pary kartki z informacją na temat wartości, której dotyczy konflikt. Przykładową listę znajdziesz poniżej. Zadaniem par jest zaprezentowanie sytuacji, w której osoby różnią się zdaniem na temat określonej wartości przedmiotu.
Lista wartości:
- wartość estetyczna rzeczy (Czy jest piękna?)
- wartość praktyczna (Czy jest przydatna?)
-wartość emocjonalna (Czy niesie dla mnie jakieś znaczenie emocjonalne?)
- wartość ekonomiczna (Czy jest cenna?)
Daj 5 minut na przygotowanie scen. Zaproś chętne pary do prezentacji swoich scen o sporach.
Jako podsumowanie zajęć przeprowadźcie wspólnie rozmowę, w której przyjrzycie się zagadnieniu RÓŻNICY. Pomyślcie:
- Co to jest różnica zdań?
- Z czego może wynikać różnica zdań?
- W czym leży trudność podczas konfrontacji z odmiennym zdaniem?
Absolwentka filozofii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika i Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Krytyczka sztuki. Absolwentka Kursu Pisania Scenariusza i Dramatu Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Jej sztuka znalazła się w Półfinale Gdańskiej Nagrody Dramaturgicznej. Publikuje teksty o sztuce oraz opowiadania. Czynnie zajmuje się edukacją filozoficzną.
Wiek 6-10 lat
Wiek 16-19 lat
Wiek 10-13 lat
Wiek 16-19 lat