Kochanowski – teatralny życiorys na podstawie fraszki "Do gór i lasów"
Marta Knopik

Kochanowski – teatralny życiorys na podstawie fraszki "Do gór i lasów"

Twórczość Jana Kochanowskiego, ojca poezji polskiej, jest omawiana na różnych etapach edukacji. Zajęcia stanowią próbę twórczego spojrzenia na biografię poety i potraktowania jej jako materiału do działań teatralnych. Punktem wyjścia jest fraszka „Do gór i lasów”, w której autor wspomina rozmaite okresy swojego życia. Na jej podstawie uczniowie i uczennice w grupach stworzą scenki teatralne w konwencji teatru cieni, które złożą się na teatralny życiorys poety.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 13-16 lat
  • Rodzaj zajęć język polski, koło teatralne
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 90 minut
  • Cel zajęć
    • doskonalenie umiejętności pracy z tekstem kultury – czytania, przetwarzania, wykorzystywania jako materiału do własnych działań twórczych;
    • wykorzystanie teatru cieni do tworzenie przedstawienia biograficznego;
    • wspólne zbudowanie spektaklu opowiadającego o życiu Jana Kochanowskiego.
  • Metody pracy praca z tekstem, pokaz, inscenizacja, ćwiczenia plastyczne, ćwiczenia dramaturgiczne

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Tablica, stoły przeznaczone do pracy grup, miejsce do ustawienia teatrzyku pudełkowego i do prezentacji pracy grup.

Środki dydaktyczne

Tekst fraszki Jana Kochanowskiego „Do gór i lasów” dla każdego ucznia. Teatrzyk pudełkowy (instrukcja wykonania w zakłądce Zobacz też – można go zrobić własnoręcznie lub poprosić o to uczniów, najlepiej byłoby mieć tyle teatrzyków, ile jest grup, żeby mogły swobodnie pracować nad spektaklem).

Lampka lub latarka.

Do wykonania scenografii i postaci: szkicownik do przygotowania projektów, ołówki, arkusze sztywnego czarnego papieru, nożyczki, patyczki, taśma klejąca.

Przebieg zajęć

1. Biografia Jana Kochanowskiego 10 min.

Zapowiedz uczniom, że na dzisiejszych zajęciach będziecie się przyglądać losom Jana Kochanowskiego i wspólnie stworzycie klasowe przedstawienie. Aby się do tego przygotować, rozpoczniecie od przypomnienia najważniejszych faktów z życia twórcy – na osi czasu zaznaczcie kluczowe wydarzenia i etapy. Możesz poprosić uczniów o przygotowanie faktów i ciekawostek z życia Kochanowskiego w domu i przyjście na zajęcia z gotowymi notatkami lub możecie pracować na lekcji wspólnie w oparciu np. o podręcznik języka polskiego.

2. Fraszka „Do gór i lasów” 10 min.

Powiedz uczniom, że teraz zapoznacie się z fraszką, w której Kochanowski zawarł swoją biografię w poetyckiej formie. Przeczytajcie ją i sprawdźcie, czy wskazane przez Was wydarzenia i okresy znalazły swoje odbicie w tekście. Spróbujcie przyporządkować poszczególne fragmenty wiersza do Waszej osi czasu, uzupełnijcie ją o brakujące elementy. A może utwór pomija coś, co znalazło się na Waszej osi? Jaki obraz życia poety wyłania się z tych dwóch źródeł (podręcznik i utwór poetycki)?

 

3. Praca w grupach – tworzenie scenek z życia poety 45 min.

1. Powiedz klasie, że rozpoczniecie pracę nad tworzeniem scen do Waszego przedstawienia w oparciu o wiedzę o Janie Kochanowskim. Przygotujecie je w technice teatru cieniowego. Zaprezentuj uczniom fragmenty przedstawień tworzone w tej technice i instrukcję budowania teatrzyku cieniowego z załącznika.

2. Podziel klasę na grupy i rozdaj im zestawy materiałów potrzebnych do przygotowania postaci i scenografii. Zapowiedz, że zadaniem każdego zespołu jest stworzenie krótkiej sceny z życia poety (każda grupa pracuje nad innym punktem życiorysu poety).

Materiał do pracy możecie dobrać na dwa sposoby:

 - ograniczyć się do wydarzeń, w których poeta odwołał się we fraszce „Do gór i lasów”;

- wybierać spośród wszystkich wydarzeń, które umieściliście na osi czasu.

Wyjaśnij, że praca w grupach będzie się odbywała w dwóch etapach:

Etap pierwszy: wymyślenie fabuły scenki

- zespoły zastanawiają się, w jaki sposób chcą opowiedzieć o wydarzeniu / okresie (jak on mogło przebiegać, kto brał w nim udział itp.), a nastepnie tworzą monolog bohatera, dialogi postaci lub wypowiedzi narratora dla sceny.

Etap drugi: wymyślenie i przygotowanie formy scenki

- zespoły projektują stronę wizualną sceny – wycinają figury postaci, opracowują ich ruch oraz dźwięki, które powinny pojawić się w scenie.

Jeśli macie tylko jeden teatrzyk pudełkowy, daj każdej grupie czas i możliwość wypróbowania scenki w pudełkowym teatrzyku przed występem.

4. Teatr cieni i podsumowanie 25 min.

1. Poproś grupy, aby zaprezentowały swoje scenki w kolejności chronologicznej. W ten sposób powstanie spektakl opowiadający o życiu Jana Kochanowskiego.

2. Porozmawiajcie o tym, jaki obraz życia poety wyłania się z przygotowanych scenek.

Omówcie również stronę techniczną spektaklu. Czy udało wam się stworzyć wspólne przedstawienie? Czy udało się osiągnąć jednorodność treściową i formalną przedstawienia? Jakie zmiany można by wprowadzić, aby sceny tworzyły spójną całość?

Wariant działania: możesz sfilmować poszczególne scenki i zmontować je (lub zlecić to zadanie chętnym uczniom), by każdy z uczniów miał możliwość obejrzenia po zajęciach całego spektaklu.

Zobacz też

O autorach

Marta Knopik

Marta Knopik

Podobne konspekty