1. Dojrzewanie 30 min.

1. Metafora dojrzewania

Poproś uczestników o stworzenie plastycznej metafory dojrzewania – niech każdy kieruje się swoim skojarzeniem do tego słowa. Nie precyzuj formy, pozwól uczniom inspirować się samym hasłem – można rysować, drzeć kartki, używać sznurka czy plasteliny etc. (5 minut)

2. Galeria dojrzewania

Gotowe prace rozmieśćcie w przestrzeni tworząc galerię. Rozdaj uczestnikom zestaw kartek – niech w trakcie zwiedzania wystawy uczniowie dopisują i zostawiają pod stworzonymi rysunkami/kolażami swoje skojarzenia wynikające z danej pracy i tematu dojrzewania (jedna kartka to jedno skojarzenie, przy każdej pracy, poza własną, należy zostawić jedno skojarzenie). (10 minut)

3. Definicja

Na koniec niech każdy wróci do swojej pracy i z zebranych słów stworzy definicję dojrzewania – tak, aby wpleść je w zwarty tekst (pełne zdania, nie równoważniki zdań), starając się przy tym użyć również tych skojarzeń, które pozornie nie pasują do pracy, są zaskakujące. (5 minut)

4. Podsumowanie ćwiczenia – dyskusja

Zapytaj uczniów, czym kierowali się, tworząc prace? Czy łatwo było napisać definicję? Jak wpływały na to otrzymane hasła? Które hasła/ prace nas zdziwiły? Czy nasze definicje dojrzewania się uzupełniają? (10 minut)

2. Tak / nie 25 min.

Ćwiczenie ma zbadać, czy uczestnicy są świadomi, jakie obszary życia mogą być polityczne i na ile życie codzienne, także prozaiczne czynności jak zakup ubrań, są uwikłane w politykę. Ćwiczenie ujawni także poglądy uczestników, co ułatwi późniejszą dyskusję.

 

1. Użyj kartek z załącznika (znajdują się na nich poniższe pytania oraz hasła TAK i NIE). Rozdaj uczniom po kolei kartki tak, aby każdy skonfrontował się ze wszystkimi pytaniami i twierdzeniami. Zadaniem uczniów jest ustosunkować się do pytań i zaznaczyć znakiem X swoją odpowiedź. Rozmieszczenie przestrzenne znaku ma znaczenie – jeśli ktoś nie ma zdania lub ma wątpliwości, może postawić X po środku lub bliżej jednej z odpowiedzi.

Pytania podzielone są na dwa bloki – bardziej teoretyczne, dotyczące sfery deklaracji, wyobrażeń i poglądów oraz praktyczne – zawężone do konkretnych działań i wyborów rzeczywistości.

Przykładowe zdania teoretyczne:

- polityka mnie nie dotyczy;

- polityczne są nie tylko partie – gospodarka i kultura to też polityka;

- mam zaufanie do osób pełniących władzę;

- jestem za sprawiedliwością społeczną rozumianą jako zapewnienie wszystkim równych szans czy przyznanie człowiekowi płacy zgodnej z jego wkładem pracy niezależnie od płci, rasy, klasy społecznej;

- przestrzeń wspólna (np. miejska lub teren szkoły) to przestrzeń niczyja;

- uważam, że moje wybory mają swoje szersze konsekwencje (głosowanie, zakupy itp.);

- ma dla mnie znaczenie, w jakich warunkach pracują inni ludzie, zwłaszcza jeśli korzystam z efektów ich pracy;

Przykładowe zdania praktyczne:

- przynajmniej raz uczestniczyłem w akcji społecznej (proteście, podpisałem/am szkolną petycję etc.);

- wiem, gdzie zostały uszyte moje ubrania;

- mam na sobie przynajmniej jedną rzecz wykonaną w Chinach/Indiach bądź na Tajwanie;

- wiem/doszły do mnie informacje o warunkach pracy w szwalniach w Chinach/Indiach bądź na Tajwanie.

2. Omówienie (10 min)

Poproś uczniów o podliczenie wyników i umieszczenie ich w widoczny sposób na kartkach, następnie przyklejcie wszystkie do tablicy dzieląc je kolorami. Spróbujcie na forum omówić wyniki odnosząc się do poszczególnych kart oraz porównać je ze sobą:

- Czy wyniki są spójne czy sprzeczne?

- Jaka jest zależność między kartkami tych samych i różnych kolorów?

- Co uczniowie rozumieją pod pojęciem polityki?

- Dlaczego zdecydowali się brać/nie brać udziału w społecznych akcjach, co mogłoby ich skłonić do udziału?.

- O jakiej grupie myśleli, odpowiadając na pytanie o zaufanie do ludzi pełniących władzę (mogą to być politycy krajowi i samorządowi, ale także dyrektorzy instytucji, szefowie różnych firm etc.).

3. Rozdaj uczniom fragment „Przedwiośnia” (zamieszczony w dalszej części scenariusza) dotyczący poglądów Cezarego Baryki. Przeczytajcie go wspólnie. Zachęć uczniów, by zastanowili się nad słowami bohatera. Dlaczego nie chce nosić pięknych ubrań? Jaki rodzaj przemocy ma na myśli? Jaką sytuację społeczną komentuje Baryka? Czy te słowa mogą być współcześnie aktualne – w jakim kontekście?

4. Zaproś uczniów do tego, by spróbowali wspólnie wczuć się w postać Żeromskiego i zastanowić się, jak na pytania z części TAK/NIE mógłby odpowiedzieć Cezary Baryka, gdyby żył współcześnie.

 

3. Dojrzały obywatel to... – praca w grupach 30 min.

1. Burza mózgów

Przeprowadź z uczniami burzę mózgów. Wypiszcie skojarzenia z hasłem „dojrzały obywatel” (1 hasło na 1 kartce) i stwórzcie mapę myśli. Podziel uczestników na grupy – każda z nich będzie pracować na podstawie wybranej gałęzi. Uczniowie mają za zadanie zastanowić się nad konkretnymi sytuacjami, w których przejawiają się wybrane cechy dojrzałego obywatelstwa (warto uczulić uczniów, by pomyśleli o różnych sferach np. publicznej, prywatnej, skali regionalnej etc. (10 minut)

2. Sceny z życia obywatelskiego

Każda grupa wybiera jedną sytuację z poprzedniego zadania, która będzie tematem sceny (czas przygotowanie sceny to maksymalnie 5 minut).

3. Prezentacja etiud i podsumowanie pracy w grupach 

Obejrzyj wspólnie z klasą etiudy i wzajemnie je skomentujcie. Na koniec zapytaj uczniów, czy nasze społeczeństwo jest ich zdaniem dojrzałe i co to wg nich znaczy, że społeczeństwo jest dojrzałe. Czy są społeczeństwa lub społeczności, które za takie uważają? (15 minut)

4. Podsumowanie zajęć 5 min.

Poproś wszystkich uczestników, aby kolejno indywidualnie powiedzieli, co im się podobało, co nie podobało, czego się dowiedzieli lub co sobie uświadomili.