Bądźmy razem bezpieczni
Maria Babicka, Justyna Czarnota, Joanna Krukowska-Gulik

Bądźmy razem bezpieczni

Celem zajęć jest podjęcie tematu bezpieczeństwa w środkach komunikacji, szczególnie w tramwajach. Uczniowie w grupach tworzą sceny lub spoty reklamowe, których bohaterem jest wymyślona przez klasę postać. Uczniowie są traktowani jako eksperci w dziedzinie bezpieczeństwa, dzięki czemu mogą przedstawić rówieśnikom w przystępnej i atrakcyjnej formie zarówno wzorcowe, jak i niebezpieczne sytuacje, które wiążą się z poruszaniem się komunikacją miejską. Scenariusz lekcji przygotowany we współpracy z Tramwajami Warszawskimi Sp. z o. o. w ramach programu Bądźmy Razem Bezpieczni. 

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 10-13 lat
  • Rodzaj zajęć nauczanie zintegrowane, przedmioty ścisłe, etyka / filozofia, godzina wychowawcza
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 90 minut
  • Cel zajęć
    • twórcze działanie stwarzające okazję do rozmowy o temacie bezpieczeństwa w transporcie publicznym.
  • Metody pracy rozmowa , pokaz, improwizacje ruchowe, ćwiczenia dramaturgiczne

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Sala z rozsuniętymi ławkami (duża wolna przestrzeń na środku klasy).

Środki dydaktyczne

Taśma malarska. Duży arkusz papieru, kartki (farby, kredki) – jeżeli zdecydujecie się na komiksy. Telefony komórkowe z opcją nagrywania – jeśli wybierzecie film.

Przebieg zajęć

1. Wprowadzenie 10 min.

Usiądź z uczniami w kręgu. Zapowiedz, że tematem dzisiejszego warsztatu będzie bezpieczne podróżowanie tramwajem/autobusem (w zależności od środków komunikacji w Waszym miejscu zamieszkania). Dowiedz się, czy i jak często korzystają z publicznych środków komunikacji miejskiej, czy podróżują sami, czy z kimś, jaką trasę przemierzają najczęściej.

2. Co się wydarza w komunikacji miejskiej? 15 min.

Przy użyciu taśmy papierowej wyklejcie w klasie podłużny prostokąt dużych rozmiarów – tak, żeby można było działać w jego wnętrzu. To tramwaj/autobus, który na dalszych etapach zajęć stanie się Waszą sceną.

Jeżeli pracujesz z nieliczną grupą to poproś, by każdy po kolei wchodził do prostokąta, wyobrażając sobie, że jest pasażerem i w stopklatce pokazał jakiś rodzaj zachowania pasażerów w transporcie publicznym: np. czytanie książki, słuchanie muzyki, kasowanie biletu, trzymanie się poręczy, jedzenie kanapki, granie na telefonie, rozmawianie itp.). Jeśli pracujesz z całą klasą to uczniowie mogą wchodzić w trzyosobowych grupach, tym samym może pojawią się relacje pomiędzy pasażerami.

Na tym etapie chodzi o pokazanie szerokiego spektrum czynności, które podróżni wykonują zazwyczaj w tramwajach. Możecie po tym ćwiczeniu porozmawiać o różnych typach zachowań, które się pojawiły.

3. Nasz bohater 20 min.

Zapowiedz dzieciom, że Waszym klasowym tramwajem ruszy dziś w trasę wyjątkowy BOHATER. To postać, którą za chwilę wspólnie stworzycie. W widocznym miejscu umieść plakat z sylwetką bohatera i miejscem na jego cechy. Podziel dzieci w pary lub trójki i poproś każdy z zespołów o wylosowanie jednej z poniższych kategorii:

- PŁEĆ

- WIEK

- WYGLĄD – cechy charakterystyczne

- WŁOSY

- STYL UBIERANIA

- CEL PODRÓŻY

- CECHY CHARAKTERU

- HOBBY/PASJA

- PRZEDMIOTY, KTÓRE MA PRZY SOBIE

Poproś, by zespoły zapisały swoje pomysły na małych kartkach i umieściły w odpowiednim miejscu na plakacie. Możesz też po kolei zebrać pomysły dzieci i zapisać w widocznym miejscu. Jeśli klasa jest liczna, możesz powtórzyć dla kilku grup trzy ostatnie kategorie. Odczytajcie wspólnie wszystkie informacje, które macie teraz o bohaterze. Poproś uczniów, żeby wstali i każdy na „trzy-cztery” staje się tym bohaterem, pokazując swoim ciałem, jak wygląda.

Zapytaj dzieci, co o nim sądzą; jakie wyobrażenia i wrażenia pojawiają im się na jego temat. Znacie już cel podróży bohatera, wspólnie ustalcie teraz, skąd rusza. Może to być dom, szkoła, praca, a może konkretne miejsce w Waszym mieście?

 

4. Spoty o bezpieczeństwie 25 min.

Podziel uczestników na cztero-pięcioosobowe zespoły. Zadaniem każdej z grup będzie wymyślenie spotu reklamowego o bezpiecznym podróżowaniu, którego bohaterem jest wspólnie wymyślona postać. Do pracy nad spotem niech posłużą im sytuacje, w których nasz bohater uczestniczy/jest świadkiem. Możesz każdej grupie rozdać inną sytuację (przykłady znajdziesz poniżej) lub wyłonić je w trakcie burzy mózgów (jakie niebezpieczne sytuacje mogą wydarzyć się w czasie podróży transportem publicznym?). Ważne, by każda grupa pracowała nad czymś innym i nasz bohater miał różne doświadczenia.

Przykładowe sytuacje:

Niebezpieczne zdarzenie na przystanku.

Niebezpieczna sytuacja przy drzwiach.

Bohater pomaga innemu pasażerowi.

Złamanie zasad w tramwaju/autobusie.

Konflikt z innym pasażerem.

Poproś, by każda grupa wymyśliła historię, która mogłaby być jednocześnie spotem reklamowym. Każdy zespół powinien określić, jaki jest początek, rozwinięcie i zakończenie tej historii oraz jaka będzie w niej rola wymyślonego wspólnie bohatera. Poproś, by każdy spot kończyło hasło, charakterystyczne dla reklam, które będzie przekazywało myśl związaną z bezpieczeństwem.

Spoty mogą mieć dowolną formę – pomyśl jaką chcesz zaproponować swoim uczniom, uwzględniając ich wiek, zainteresowania i potrzeby. Grupy mogą tworzyć komiksy, plakaty. Możesz poprosić o przygotowanie krótkich scenek w przestrzeni Waszego tramwaju/autobusu, o uchwycenie w stopklatce sytuacji, która się wydarzyła i opisanie jej przez chętną osobę z grupy. Możecie pójść o krok dalej i nagrać filmy.

5. Prezentacja i podsumowanie 20 min.

Obejrzyjcie spoty przygotowane przez wszystkie zespoły. Porozmawiajcie w całej grupie o tym, co powstało, a w szczególności o sytuacjach, które się pojawiły i o tym, jak reagować w każdej z nich. Co możecie zrobić, by uniknąć takich sytuacji? Może gotowe odpowiedzi pojawiły się wymyślonych historiach? Pomyślcie, w jaki sposób możecie podzielić się efektami Waszej pracy na forum szkoły!

O autorach

Maria Babicka

Absolwentka socjologii w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Pedagogów Teatru realizowanej w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego. Pracuje w Dziale Pedagogiki Teatru w Instytucie Teatralnym, gdzie m. in. odpowiada za projekty objazdowe realizowane w namiocie cyrkowym w ramach programu Lato w teatrze i współtworzy zespół badaczy edukacji teatralnej. Członkini Stowarzyszenia Pedagogów Teatru, w którym współrealizuje takie projekty jak: „Akcja Labirynt", „Kierunek Teatr" czy „Teatranki". Współpracowała z Teatrem Lalek Guliwer w Warszawie, gdzie koordynowała dwa projekty: „Laboratorium Teatralno-Pedagogiczne" i „Podróże edukacyjne Teatru Guliwer", a także projektowała i realizowała cykle warsztatów teatralno-pedagogicznych przed premierami.

Maria Babicka

Justyna Czarnota

Pedagożka teatru, trenerka, kuratorka, managerka kultury. W latach 2016-2022 kierowniczka Działu Pedagogiki Teatru w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego. Obecnie jako freelancerka prowadzi warsztaty dla różnych instytucji i organizacji w całej Polsce oraz projektuje materiały edukacyjne i rozwojowe (przede wszystkim jako część składu Kolektywu Sensotwórczego). Jej głównym obszarem zainteresowania jest współczesny teatr dla dzieci, młodzieży i rodzin.

Justyna Czarnota

Joanna Krukowska-Gulik

Pedagożka teatru, tutorka, animatorka społeczno-kulturalna.
Współtworzy Dział Pedagogiki Teatru w Instytucie Teatralnym im.
Zbigniewa Raszewskiego, pracuje przy programie Lato w teatrze.
Członkini Stowarzyszenia Pedagogów Teatru, gdzie m. in. wraz z
Dominiką Szulc współprowadziła grupę nieLETNICH krytyków teatralnych.
Z rodzicami i dziećmi przygotowywała performans w przestrzeni wystawy
w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz spektakl „Letnie wakacje.
Niezła propozycja". Z Fundacją Sztukmistrze współtworzyła „Zgubowisko”
– familijny spektakl nowocyrkowego. Prowadzi grupę młodzieżową w
Ośrodku Kultury „Arsus”. Autorka scenariuszy na portalu Teatroteka
Szkolna oraz publikacji pedagogiczno-teatralnych. Uwielbia ludzi i
uwielbia tańczyć, a najbardziej tańczyć z ludźmi.

Joanna Krukowska-Gulik

Podobne konspekty

  • Wiek 16-19 lat

    miniaturka konspektu Dbanie o to, co wspólne

    Monika Mioduszewska

    Dbanie o to, co wspólne

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Zadbajmy o siebie nawzajem

    Agnieszka Szymańska

    Zadbajmy o siebie nawzajem

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Puk-puk! Kto tam? O anonimowości w sieci

    Marta Knopik

    Puk-puk! Kto tam? O anonimowości w sieci

  • Wiek 4-6 lat

    miniaturka konspektu W podróż! Odcinek 1: Wyruszamy - zajęcia w przedszkolu (starszaki)

    Paulina Andruczyk

    W podróż! Odcinek 1: Wyruszamy - zajęcia w przedszkolu (starszaki)