Poczuć, dotknąć, doświadczyć barokowej poezji dziś
Beata Bohdziewicz-Sulecka

Poczuć, dotknąć, doświadczyć barokowej poezji dziś

Poeci baroku poszukiwali, eksperymentowali, szokowali. W trakcie tej dwugodzinnej lekcji uczniowie spróbują tego samego, tworząc etiudy na temat wierszy. Zanurzą się w klimat barokowego przepychu, teatralności. Wykorzystają w tym celu przyniesione przedmioty, które kojarzą im się z barokiem.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 16-19 lat
  • Rodzaj zajęć język polski, koło teatralne
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 90 minut
  • Cel zajęć
    • przybliżenie tematyki i charakteru, klimatu barokowej poezji w wydaniu angielskich poetów metafizycznych;
    • uruchomienie wyobraźni, otwarcia w pracy grupowej;
    • poruszenie tematu przekładu interdyscyplinarnego.
  • Metody pracy inscenizacja, nauka fragmentów wiersza , pokaz, praca z rekwizytem, praca z tekstem, rozmowa , ćwiczenia dramaturgiczne

Przygotowanie do zajęć

Zadanie dla ucznia

Poproś uczniów o przyniesienie przedmiotów, które kojarzą im się z barokiem, z motywami charakterystycznymi dla barokowej poezji – z uwzględnieniem tematu przemijania, dualizmu, iluzji, erotyzmu i radości życia.

Aranżacja przestrzeni

Przestrzeń pozwalająca na swobodną pracę w grupach i pokazy etiud.

Środki dydaktyczne

Skserowane na kartkach wiersze angielskich poetów metafizycznych, przyniesione przez uczniów i nauczyciela przedmioty, instrukcja budowania etiudy przygotowana i powielona przez nauczyciela, przyniesione przez uczniów przedmioty.

Przebieg zajęć

1. Teatralna rozgrzewka 10 min.

1. Przeprowadź krótką rozgrzewkę: poproś o rozluźnienie mięśni w dowolny sposób (rozciąganie, masowanie itp.), następnie niech uczniowie swobodnie poruszają się po sali, wypowiadając głośno „jestem“ oraz teatralizują spotkania z kolejnymi osobami jedynie przy użyciu słowa „jesteś“. Mogą np. bawić się tempem i głośnością wypowiadanego słowa, zmieniać intonację, brzmienie głosu, wyraz twarzy, dodawać gest).

2. Następnie obejrzyjcie przyniesione przedmioty - jakie hasła-skojarzenia one uruchamiają? Zapiszcie je w formie mapy, zwracając uwagę na to, jakie kategorie pojęciowe wyłaniają się na tej podstawie. 

3. Podziel uczniów na pięć zespołów (przez odliczanie). Rozlosuj między grupy następujące tematy:

  1. PRZEMIJANIE
  2. ROZDWOJENIE
  3. ZŁUDZENIE, ODBICIE, ILUZJA
  4. NAMIĘTNOŚĆ, EROTYZM
  5. BUJNOŚĆ I RADOŚĆ ŻYCIA

Zapisz na tablicy temat zajęć i rozdaj zespołom wiersze odpowiadające ich tematowi.

LISTA UTWORÓW:

(wszystkie teksty dostępne w Internecie w tłumaczeniu S. Barańczaka).

 1.PRZEMIJANIE

*Sir Walter Raleigh "Czymże jest nasze życie?"

*Edward lord Herbert z Cherbury "Do zegarka swego, nie mogąc usnąć"

*Robert Herrick "Do łąk"

 

2. ROZDWOJENIE

*John Donne "Sonet XIV"

*Andrew Marvell "Dialog Duszy i Ciała"

 

3. ZŁUDZENIE, ODBICIE, NIEJASNOŚĆ

*Robert Herrick "Biała wyspa albo: Siedziba Błogosławionych"

*Thomas Traherne "Odbicia w wodzie"

 

4. MIŁOŚĆ, NAMIĘTNOŚĆ, EROTYZM

*John Donne "Pchła"

*John Donne "Dzień dobry"

 

5. RADOŚĆ I BUJNOŚĆ ŻYCIA

*George Herbert "Miłość 3"

*Abraham Cowley "Picie"

2. Przygotowanie etiud 35 min.

1. Niech uczniowie w grupach odczytają wiersze i wybiorą ten, którym chcieliby się zająć. Następnie rozdaj zespołom kartki z hasłami-kluczami do omówienia utworu przed przygotowaniem etiudy (dostępne w załączniku). Niech wskażą jego główną myśl, przesłanie oraz zastanowią się nad sytuacją dramatyczną, która pasowałaby do zbudowania etiudy wokół tego wiersza.

2. Rozdaj wszystkim grupom instrukcję, która pomoże im w tworzeniu etiudy teatralnej (dostępna w załączniku do scenariusza). Zaproś grupy do pracy nad inscenizacjami wierszy z wykorzystaniem bazy zgromadzonych przedmiotów.

Tekst instrukcji:

INSTRUKCJA DO STWORZENIA WSPANIAŁEJ ETIUDY NA TEMAT UTWORU POETYCKIEGO 

  1. Posługujecie się ruchem, gestem, przedmiotem, światłem, kolorem – czyli język słów przekładamy na język wizualny.
  2. Do etiudy możecie (ale nie musicie) zaangażować publiczność, tzn. zwracać się do niej gestem itp.
  3. Nie musicie dosłownie interpretować motywów i sytuacji z wierszy – np. róża może być innym kwiatem albo w ogóle kwiatem nie być, picie napoju może być inną czynnością itd.
  4. Jakieś miejsce w wierszu może was zainspirować do pójścia w swoją stronę, trzymacie się ogólnych zarysów tématu, ale możecie go wyrazić w dowolny sposób. Uruchomcie wyobraźnię, a przede wszystkim postarajcie się pokazać, jak wy rozumiecie i przeżywacie propozycję poety. Możecie zbudować swoją historię na ten temat.
  5. Nie musicie dokładnie zaprezentować całego wiersza – możecie skupić się na jednym fragmencie, np. kilkakrotnie powtarzać jakąś czynność, gest.
  6. Pamiętajcie o przydzieleniu ról dla wszystkich.

UWOLNIJCIE WYOBRAŹNIĘ, MYŚLENIE, TWÓRCZOŚĆ – MACIE OKAZJĘ STWORZYĆ MAŁĄ PIĘKNĄ CHWILĘ... DLA SIEBIE I PUBLICZNOŚCI. POWODZENIA!!!

3. Prezentacja etiud i rozmowa 35 min.

Zaproś grupy do zaprezentowania powstałych scen na forum i porozmawiajcie wspólnie o tym, jak je odebraliście, co w nich dostrzegacie, jakie wrażenia budzą poszczególne etiudy? Jak sformułowalibyście temat poszczególnych pokazów? Możesz zachęcić uczniów, którzy byli widzami do nadawania etiudom własnych tytułów. Jak właściwe barokowi kategorie odbierane są współcześnie? Co się zdezaktualizowało, a co jest ponadczasowe? Dlaczego?

4. Podsumowanie i praca domowa 10 min.

1. Na podsumowanie zajęć przeprowadź dyskusję:

– Czym różni się język poezji od języka teatru? Jakimi środkami wyrazu operuje jeden – jakimi drugi?

– Na czym polegał przekład wiersza z języka poezji na język teatru? W czym tkwiła dla uczniów trudność? Co się gubi w przekładzie na inny język sztuki? Jakie nowe jakości się pojawiają?

– Na czym polega doświadczanie poezji?

– Czy i w jaki sposób poezja wyzwala twórczą energię?

2. Poleć uczniom wykonanie następującego zadania:

Przygotuj listę pięciu motywów, które Twoim zdaniem charakteryzują czas, w którym żyjesz, wartości, którymi ludzie dziś kierują się w życiu. Napisz krótki wiersz (4-10 wersów), w którym dominujący będzie jeden z zaproponowanych przez Ciebie motywów.

Materiały do pobrania

O autorach

Beata Bohdziewicz-Sulecka

Nauczycielka języka polskiego i etyki w VIII LO im. Komisji Edukacji Narodowej w Gdańsku, gdzie prowadzi też teatr dla młodzieży. Od 2015 roku współpracuje z Teatroteką Szkolną, a także ze Stowarzyszeniem Pedagogów Teatru i z Gdańskim Teatrem Szekspirowskim, bierze udział w projektach teatralnych (np. Teatralny Pasjans, Moc nauki ze sztuki). Od 2020 roku doktorantka w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie na kierunku literaturoznawstwo. Prowadzi badania nad twórczością Jana Twardowskiego.

Beata Bohdziewicz-Sulecka

Podobne konspekty