1. Rozgrzewka 10 min.

Figury w przestrzeni

Stańcie w kole. Poproś dzieci, żeby chwyciły się za ręce i z zamkniętymi oczami, na zawołanie układały następujące figury: koło, kwadrat, owal, trójkąt; siadały i wstawały, podskakiwały tak, żeby nie rozerwać koła.

Pociąg

Podziel uczniów na trzyosobowe zespoły mniej więcej o równym wzroście. Dwie pierwsze osoby zamykają oczy i stają się lokomotywą. Trzecia osoba jest maszynistą, ma otwarte oczy i prowadzi lokomotywę tak, żeby uniknąć zderzenia z pozostałymi pociągami.

Po wykonaniu dwóch ćwiczeń spróbujcie odpowiedzieć na pytanie czy trudno jest się porozumiewać i współdziałać bez użycia wzroku. Co sprawia trudność? Co jest ułatwieniem?

2. Nasłuchiwanie 5 min.

Usiądź z uczniami w kole. Poproś ich, aby położyli ręce na zamkniętych powiekach i pozostali w ciszy na sześćdziesiąt sekund. Po upływie tego czasu niech opowiedzą o swoich wrażeniach. Czy poczuli jakieś zapachy? Jakie dźwięki udało się im usłyszeć? Czy trudno było wytrzymać minutę z zamkniętymi oczami?

3. Wprowadzenie do tematu – wspólna lektura 20 min.

Pozostańcie w kole. Odczytaj głośno uczniom fragment książki Beaty Majchrzak „Opowieści o Błękitnym Psie czyli o rzeczach trudnych dla dzieci” i przeprowadź z nimi luźną, kierowaną, rozmowę tematyczną. Przykładowe pytania:

 - Dlaczego dziewczynka nie lubi swoich oczu?

- W jaki sposób Basia robi zakupy?

- Co to znaczy „widzieć nosem” i „patrzeć dłońmi”?

- W jaki sposób psy mogą pomagać ludziom? (pies-przewodnik, pies-ratownik, pies-przyjaciel)

- Jaką rolę w życiu Basi odegrał niebieski, magiczny pies?

- Czy spotkaliście kiedyś osobę niewidomą? Jakie uczucia towarzyszyły temu spotkaniu?

 

4. Ścieżka sensoryczna 10 min.

Ułóż wspólnie z uczniami ścieżkę sensoryczną z wcześniej zgromadzonych materiałów o zróżnicowanych fakturach. Zaproponuj dzieciom przejście przez drogę z zamkniętymi oczami i opisanie swoich odczuć.

5. Prowadź mnie 15 min.

Ćwiczenie „Prowadź mnie” (z bazy filmów Teatroteki Szkolnej).

Powiedz uczniom żeby dobrali się w pary. Jedna osoba wchodzi w rolę przewodnika, druga w rolę „niewidomego”. Potem następuje zamiana.

Wariant: Można kierować partnera swoim głosem, ustalając odgłos, w kierunku którego ma się udać.

Porozmawiaj z dziećmi o odczuciach, jakie budzi chodzenie bez możliwości widzenia oraz sytuacja odpowiedzialności za drugą, uzależnioną od nas osobę. Zapytaj uczniów, w której z ról, czuli się bardziej komfortowo? Porozmawiajcie o sytuacji osób niepełnosprawnych i o tym, jakie dzieci widzą możliwości pomocy takim osobom. Zastanówcie się, co to znaczy „pomagać komuś z wyczuciem” – czy pomaganie może komuś sprawić przykrość, jak tego unikać?

Zróbcie burzę mózgów i zapiszcie, jak można pomagać niewidomym z wyczuciem. Co Wam przychodzi do głowy? Np. robienie zakupów, przeprowadzenie przez ulicę, podarowanie samodzielnie wykonanej książki dotykowej, pomoc w zejściu ze schodów, wspólne spędzanie czasu, kupienie białej laski etc.

6. Opisz świat bez kolorów 15 min.

1. Usiądźcie ponownie w kole. Spytaj uczniów, czy pamiętają, w jaki sposób niewidomej Basi udało się zobaczyć niebieskiego psa. Przypomnijcie to sobie wspólnie.

2. Pokaż dzieciom kilka plansz z nazwami zjawisk przyrodniczych / fizycznych (np. deszcz w kolorach tęczy, słoneczna łąka, topniejący śnieg, wzburzone morze, ciemny las, fruwające bańki mydlane) i poproś chętnych o jak najbardziej obrazowe opisanie tych zjawisk bez używania kolorów, tak, żeby niewidomi mogli je sobie wyobrazić.

Wariant: Możesz do tego ćwiczenia połączyć uczniów w pary. Rozlosuj między uczniów kartoniki z nazwami zjawisk przyrodniczych/fizycznych i poproś, aby w parach opisali sobie kolejno dane zjawiska. Na koniec niech pary opowiedzą sobie, co było dla nich trudnością podczas zadania.

3. Zapytaj uczniów, co to jest wyobraźnia i dlaczego jest potrzebna niewidomym?

Sugestia: W tym miejscu można też wprowadzić zagadnienie dostępności sztuki dla osób niewidomych (np. audiodeskrypcję).

7. Codzienne wyzwania 15 min.

1. Zrwóć uwagę dzieciom, że dla osób niewidomych nawet zwykłe codzienne czynności (ścielenie łóżka, sprzątanie zabawek, ubieranie się) mogą stanowić wyzwanie. Dzieci zamykają oczy i próbują wykonać przykładowe czynności:

 - zdjąć i założyć but;

- narysować koło, dom, drzewo;

- napisać swoje imię;

- zrobić przysiad;

- otworzyć okno/drzwi/usiąść w ławce.

2. Zadaj uczniom pytanie, co pomaga niewidomym w codziennym funkcjonowaniu? Zastanówcie się wspólnie, na ile przestrzeń publiczna jest dostosowana do potrzeb osób niewidomych. Jeśli czas na to pozwala, możecie zbadać pod tym kątem przestrzeń Waszej szkoły i wokół niej.

Praca domowa: Zachęć uczniów do obserwowania drogi do domu pod kątem poruszania się osób niewidomych na tej trasie - jakie trudności mogłyby wystąpić dla niewidomej osoby?