Punktem wyjścia warsztatu jest tekst dramaturgiczny Kto? Co? Czasownik autorstwa Tomasza Daszczuka. Tekst powstał w ramach 34. Konkursu na Sztukę Teatralną dla Dzieci i Młodzieży organizowanego przez Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu. Scenariusz proponuje twórczą i refleksyjną pracę grupy wokół tekstu, który jest swego rodzaju kolażem składającym się na opowieść o postrzeganiu współczesności i codzienności przez młodą osobę. Tekst krytycznie i ironicznie przygląda się fragmentarycznemu i niespójnemu światu. Opowiada o szkole, o doświadczeniu mediów społecznościowych, relacji rówieśniczych, emocji, w których dominuje brak pewności, lęk przed przyszłością i pozorna nieskończoność opcji.
Scenariusz daje grupie młodych osób szansę na twórcze zmierzenie się z tekstem, wykorzystanie go do tego, by mówić o sobie, uruchomić wyobraźnię twórczą i współpracować na rzecz wymyślenia sposobu inscenizacji tekstu. Warsztat jest też okazją do podjęcia własnych pierwszych prób dramaturgicznych.
Na początku spotkania rozdaj tekst sztuki osobom uczestniczącym w zajęciach. Zorganizuj również sytuację wspólnego czytania tekstu – na głosy, w dowolnym, przypadkowym podziale. Ta część zajmie około 30 minut, jednak jest niezbędna do dalszej pracy.
Każda osoba wybiera z tekstu jeden przedmiot, zjawisko lub konkretny element, który chciałaby na początek wybrać jako coś, co jest jej bliskie, za pomocą czego może opowiedzieć o sobie, swoim dniu, swoim aktualnym stanie umysłu lub stanie emocjonalnym. Wszystkie osoby zapisują swój wybór na kartkach. Następnie chodząc po sali, spotykają się w parach i opowiadają sobie nawzajem o swoim wyborze. Jeśli w konkretnym, dwójkowym, spotkaniu zdecydują, że mają ochotę wymienić się kartkami i przejąć wybór innej osoby, uznając go za własny i opowiadając za pomocą nowego zjawiska lub przedmiotu o sobie, mogą to zrobić. Na koniec tego działania zgromadźcie wszystkie kartki na środku.
Przyjrzyjcie się wspólnie zgromadzonym kartkom. Porozmawiajcie o nich – za inspirację do rozmowy mogą służyć poniższe pytania:
Co myślicie, gdy patrzycie na kartki?
Jaki świat się wyłania z tego zbioru?
O jakiej rzeczywistości opowiadają te hasła?
Jakie macie uczucia, gdy na nie patrzycie?
Grupa dzieli się losowo na cztery trzy- lub czteroosobowe zespoły. Każdy zespół otrzymuje inny fragment tekstu, na przykład scenę lub kilka akapitów. Może być to wybór losowy.
Następnie zespoły otrzymują kartki z trzema hasłami:
Każdy zespół przygląda się fragmentowi pod kątem tych trzech kategorii i podejmuje próbę odpowiedzi na poniższe pytania:
Zachęć uczestników i uczestniczki do odważnego poszukiwania odpowiedzi, do gry, zabawy z tym zadaniem. Poproś także o zapisanie haseł, które będą stanowiły odpowiedź na pytania z wszystkich trzech obszarów.
Po wykonanym zadaniu następuje zamiana miejsc – każda grupa dostaje fragment innej grupy i jej notatki czy mapę myśli, a następnie korzystając z nich, przygotowuje plakat-kolaż, będący wizualną odpowiedzią na dany fragment. Po wykonaniu zadania zespoły prezentują kolaże.
Uczestnicy i uczestniczki w grupach dokonują jeszcze jednej zmiany miejsc i zapoznają się tym razem z fragmentami tekstów, notatkami i kolażami. Dopisują do tekstu hasła, pytania, komentarze, uwagi – trochę tak, jak dopisuje się różne skojarzenia i komentarze na drzwiach w szkolnej toalecie lub na forum internetowym. Mogą dopisywać komentarze i pytania lub odpowiedzi do tego, co już dopisały inne osoby. Po chwili następuje ostatnia zmiana i ostatnie kilka minut tego typu pracy – dopisywanie komentarzy i haseł do kolejnego fragmentu.
Każdy zespół wraca do swoich pierwotnych fragmentów. Wszyscy przyglądają się notatkom, kolażom i dopiskom. Kolejnym etapem będzie przygotowanie przez grupy czytań performatywnych. Dopisane przez innych notatki mogą uwzględnić jako część tekstu.
WAŻNE! W grupach uczestnicy i uczestniczki zastanawiają się:
Pokaz czytań performatywnych tekstów. Po pokazach wszystkie zespoły wspólnie rozmawiają o obszarach:
Przykładowe pytania:
D. Tomasz, Kto? Co? Czasownik, w: „Nowe Sztuki dla Dzieci i Młodzieży"
Artystka społeczna, pedagożka teatru, reżyserka i badaczka, aktywistka. Kuratorka i tutorka projektów artystyczno-społecznych i artywistycznych, wspiera zespoły twórcze, artystów, liderki lokalne. Wiceprezeska Stowarzyszenia Pedagogów Teatru, z którym realizuje warsztaty, procesy twórcze, spektakle i wydarzenia. Jest członkinią międzynarodowej sieci Reshape, w której od 3 lat pracuje na rzecz rozwijania sektora kultury i sztuki. Współorganizatorka festiwalu SLOT ART, kuratorka programu warsztatowego, członkini Rady Slotu. Prowadzi zajęcia w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Polsko-Japońskiej Szkole Technik Komputerowych. Współpracuje z wieloma teatrami i instytucjami kultury oraz organizacjami, w Warszawie, kraju i zagranicą, m.in. z Teatrem Powszechnym im. Z. Hübnera, Krytyką Polityczną, Fundacją Szkoła Liderów, Towarzystwem Inicjatyw Twórczych "ę", Fundacją Sto Pociech, Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego.
Wiek 13-16 lat
Wiek 16-19 lat
Wiek 16-19 lat
Wiek 13-16 lat
