Konspekt pomoże gronu pedagogicznemu pracować z całą społecznością szkoły nad wystawą z okazji Dnia Ziemi. Przed wydarzeniem każda klasa w ramach dwóch spotkań przygotowuje swoją ekspozycję. Konspekt zawiera opis pracy ze wszystkimi klasami w szkole:

1. Opis zadania wprowadzającego, do poprowadzenia we wszystkich klasach.

2. Opis zadania do przeprowadzenia w klasach 1-3.

2. Opis zadania do przeprowadzenia w klasach 4-6.

3. Opis zadania do przeprowadzenia w klasach 7-8.

4. Opis działań do wykonania w dniu wystawy przez wszystkie klasy.

Projekt może być realizowany z zawieszeniem na ten czas zajęć lekcyjnych.

 

1. Zajęcia wprowadzające dla wszystkich klas 45 min.

1. Na pierwszych zajęciach w cyklu wyjaśnij, że dziś rozpoczynacie przygotowania do obchodów Dnia Ziemi. Wszystkie klasy w szkole opracują elementy, które złożą się na szkolną wystawę  – obejrzycie ją 22 kwietnia.

Tę zapowiedź wygłaszają wszyscy nauczyciele w szkole rozpoczynający swoją pracę z klasą nad szkolnymi obchodami Dnia Ziemi. Ważne, aby uczniowie mieli świadomość, że mają swój wkład w szkolne wydarzenie.

 

2. Wyjaśnij, że rozpoczniecie pracę od obejrzenia plakatów przygotowanych przez organizację WWF (World Wide Fund for Nature) zajmującą się ochroną przyrody. Zaprezentuj postery z kampanii WWF (wykorzystaj do tego celu Internet i jasną ścianę). Linki do plakatów z kampanii otworzą się po kliknięciu tutaj

Wyświetl obrazy i poproś, aby uczniowie dokończyli trzy zdania w kontekście obrazów, które oglądają:

- Widzę... (Pytania pomocnicze: Co widzisz na obrazie? Jakie to jest?)

- Myślę… (Pytania pomocnicze: Dlaczego to jest takie? Z czym Ci się to kojarzy?)

- Zastanawiam się... (Pytania pomocnicze: Co to może znaczyć? Co to mówi o naszej planecie?)

Następnie opowiedz klasie, czym zajmuje się WWF. Zapytaj uczniów, czy słyszeli już wcześniej o problemach pokazanych na plakatach? Gdzie o tym słyszeli?

3. Zapytaj uczniów, czy ich zdaniem pokazane na obrazach problemy dotyczą ich samych (dlaczego tak / nie), gdzie zauważają ich konsekwencje w swoim życiu / okolicy. Jakie inne problemy związane z przyrodą dostrzegają w swoim otoczeniu?

Wariant: w starszych klasach poprowadź powyższą dyskusję w podziale na kilkuosobowe zespoły.

4. Następnie wytypujcie wspólnie jeden z problemów, którym zajmiecie się w dalszej części zajęć. Możecie posłużyć się jedną z poniższych kategorii:

- problem, który uczniowie uznają za najważniejszy do rozwiązania,

- problem, który uczniowie uznają za najpilniejszy;

- problem, który zdaniem uczniów może mieć największy wpływ na ich przyszłość.

5. Pracujcie nad wybranym zagadnieniem.
W klasach młodszych: wybierzcie jeden problem i porozmawiajcie wspólnie na forum, czy zdaniem uczniów jest coś, co mogą zrobić na co dzień (sami lub w swoich rodzinach), aby przyczynić się jakoś do zmniejszenia tego problemu.

W klasach starszych: podziel klasę na grupy, które porozmawiają o sposobach radzenia sobie z tym problemem – co uczniowie mogą zrobić na co dzień? Co możecie wspólnie robić od dzisiaj (na przykład w klasie, w lokalnej społeczności), aby wspólnie pracować nad polepszeniem sytuacji, o której rozmawialiście wcześniej i dążyć do zmniejszenia problemu.

6. Podsumujcie zajęcia, wykonując wspólnie RECPETĘ EKOLOGICZNĄ. Zapiszcie zalecenia, które pomogą Wam pracować nad wybranym problem. Zawieście ją w klasie i poproś uczniów, aby każdorazowo, kiedy zrobili coś, co zmniejsza ten problem stawiali kropkę na recepcie / plakacie.

Rozszerzenie: Umówcie się, że regularnie (np. raz w tygodniu / miesiącu) będziecie przeznaczać czas na rozmowę o tym, jakie działania na rzecz dbania o klimat udało się wykonać uczennicom i uczniom.

2. ZADANIE DLA KLAS 1-3 90 min.

* Na wcześniejszych zajęciach poproś dzieci, które mają w domu klocki LEGO, o przyniesienie do szkoły kilku sztuk ludzików LEGO lub samodzielnie przygotuj ludziki w ilości, która pozwoli pracować kilku grupom (po dwa ludziki dla grupy)

1. Na początku zajęć pokaż dzieciom stronę projektu Dana Phelpsa (wybrane przez Ciebie trzy-cztery zdjęcia) i poproś, aby przyjrzały się uważnie, w jaki sposób artysta wykorzystuje przestrzeń oraz ludziki LEGO. Zapytaj grupę, w jaki sposób człowiek korzysta z przyrody na tych fotografiach?

Linki do przykładowych ilustracji otworzą się po kliknięciu w numer: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7.

2. Powiedz dzieciom, że pójdziecie dziś na spacer, podczas którego oprócz tradycyjnego zbierania śmieci z okazji zbliżającego się dnia Ziemi, wykonacie także zadania kreatywne.

3. Wybierzcie się wspólnie na spacer, wyposaż dzieci w rękawiczki jednorazowe i worki. Podziel klasę na grupy – każda będzie zbierać inny rodzaj śmieci: plastik / papier / szkło / metal. Po spacerze wyrzućcie śmieci do odpowiednich pojemników.

4. Zostań z dziećmi na boisku szkolnym lub terenie zielonym otaczającym szkołę. Spytaj uczniów, co łączy człowieka z naturą? Co oni sami lubią w naturze? W czym człowiek jest zależny od natury?

5. Podziel klasę na grupy czteroosobowe. Poproś, aby z przyniesionych przez Ciebie ludzików LEGO grupy wylosowały po dwa do dalszej pracy.

Poleć, aby – inspirując się pracami artysty, które poznali na początku zajęć – ustawili klocki LEGO w taki sposób, aby pokazywały relacje człowieka i przyrody. Kiedy każda grupa będzie gotowa, wykonaj zdjęcie.

6. Po powrocie wyświetl wykonane zdjęcia i porozmawiajcie wspólnie o tym, co przedstawiają.

7. Pracujcie nadal w tych samych grupach. Poproś uczniów, aby zastanowili się, co mogłaby powiedzieć postać na ich fotografii na temat przyrody. Niech wypowiedzi uczniowie zawrą w formie dymków, które umieszczą na zdjęciu jak w komiksowym okienku (wtedy komentarz będzie krótką rozmową postaci).

8. Przypomnij dzieciom o planowanej wystawie prac inspirowanych tematem natury i ekologii. Spytaj uczniów, które prace chcieliby pokazać podczas tego wydarzenia. Przygotujcie wspólnie pracę na wystawę.

 

3. ZADANIE KLASY 4-6 90 min.

* Na wcześniejszych zajęciach poproś dzieci, aby przez tydzień przed zajęciami zwracały uwagę, co w ich domu trafia do pojemników na śmieci (frakcja sucha). Poproś, aby każda osoba wybrała jeden przedmiot, który ją zainteresuje ze względu na swoją formę: ciekawy kształt, fakturę, materiał, z którego jest wykonany.
Poproś dzieci o odłożenie tego przedmiotu i przyniesienie do szkoły w wyznaczonym terminie. Podkreśl, że przedmiot musi być czysty.

 

1. Wyjaśnij dzieciom, że inspiracją do działań z przyniesionymi przez nich przedmiotami będzie praca Zbigniewa Dłubaka (Plansza dydaktyczna z kolekcji Narodowej Galerii Sztuki ZACHĘTA). 

Poproś, aby uczniowie przyjrzeli się pracy. Co widzą na planszy? Spytaj, czy wiedzą, jaki obiekt jest na zadęciu? Powiedz, że autor pracy interesował się zwykłymi przedmiotami, ale patrzył na nie jak na obiekty sztuki.

2. Podziel klasę na grupy kilkuosobowe. Poproś, aby – inspirując się sposobem patrzenia na zwykłe przedmioty jak na dzieła sztuki – wykonali instalację / rzeźbę z przyniesionych przedmiotów. Niech uczniowie w grupach pokażą sobie nawzajem wybrane przez nich do recyklingu rzeczy. Nastęnie niech zdecydują, które z nich i w jaki sposób połączą w instalację lub nowy obiekt (mogą połączyć wszystkie lub wybrać część z nich).

3. Gdy prace będą gotowe, zachęć, by pomyśleli o przesłaniu ekologicznym, które powiedziałaby każda z rzeźb, gdyby mogła mówić. Niech grupa ułoży krótką wypowiedź i nagra ją na dyktafon, korzystając z telefonu z dyktafonem.

4. Przygotujcie w klasie wystawę prac i nagranych przesłań. W tym celu ukryjcie dyktafon w okolicach rzeźby / instalacji i w momencie, kiedy inne grupy będą oglądać Waszą pracę, włączcie dyktafon.

5. Następnie porozmawiajcie o Waszych pracach i przesłaniach. Zapytaj grupę, jak uważają: czy taki sposób zwrócenia uwagi na problemy ekologiczne może być skuteczny? Dlaczego tak / nie?

6. Zapytaj uczniów, która z przedstawionych prac szczególnie zwróciła ich uwagę na kwestie związane z ekologią. Pozwól uczniom przedstawić różne punkty widzenia. Powiedz uczniom o przygotowywanej  wystawie, wspólnie wybierzcie jedną pracę, która najbardziej skutecznie zwraca uwagę na problemy ekologiczne.

Jeżeli w szkole jest kilka równoległych klas, możecie zdecydować, że każda klasa  4- 6 zgłasza na wystawę jedną instalację.

 

4. ZADANIE KLASY 7-8 90 min.

1. Pokaż klasie wystąpienie Grety Thunberg na szczycie klimatycznym w  Katowicach. 

2. Porozmawiaj z klasą o jej wrażeniach z wysłuchania tej przemowy. Zapytaj ucnziów, jaki ich zdaniem charakter ma jej przemówienie, jakie emocje się tam pojawiają, jakie słowa i sformułowania zwróciły ich uwagę.

3. Poproś klasę o połączenie się w grupy czteroosobowe. Niech w zespołach porozmawiają o tym, co myślą o tezach, o których mówi Greta Thunberg w swoim przemówieniu. Zachęć uczniów, by dyskutowali ze sobą wybiegając w przyszłość i zastanawiając się, jak omówione przez nią problemy mogą oddziaływać na Ziemię i ludzi w przyszłości. Niech w swojej dyskusji sięgną po pytania hipotetyczne: „Co by było gdyby....?”, „A jeśli …., to co?” Pozwól uczniom stworzyć różnorodne hipotezy wokół tematów poruszonych przez Gretę Thunberg w jej wystąpieniu oraz w oparciu o własną wiedzę i doświadczenie.

4. Następnie poleć, aby grupy wykorzystały myśli ze swojej dyskusji do stworzenia własnego manifestu ekologicznego. Spytaj uczniów, czy rozumieją słowo manifest i czy kiedyś się z nim spotkali? Jeśli tak, to gdzie?  

Jeśli jest taka potrzeba, przedstaw uczniom definicję lub cechy charakterystyczne manifestu.

5. Kontynuujcie pracę w tych samych grupach. Poleć, aby zespoły ustaliły:

1. Jaką kwestią związaną z przyrodą chcą się zająć?
2. Kto jest adresatem manifestu?
3. Na jaki problem chcą zwrócić uwagę?
4. Kto jest autorem / jaka grupa wyraża tę opinię i dlaczego jest to dla niej wazne?
5. Jakie są główne hasła manifestu?

6. Po rozmowie poleć, aby zespoły przystąpiły do pisania manifestów.

7. Poproś każdą grupę o zaprezentowanie swojego tekstu na forum.

Jeżeli w szkole jest kilka równoległych klas, możecie zdecydować, że każda z klas 7-8 zgłasza na wystawę jeden manifest. W tym wariancie klasa wybiera jeden manifest, który będzie ją reprezentował. Zdecydujcie, w jaki sposób odczytacie Wasz manifest i nagrajcie Wasze wystąpienie na dyktafon. Możesz poprosić nauczyciela z informatyki o pomoc. Poproś, aby nagrał z każdą klasą manifest w pliku audio na lekcji informatyki i przygotujcie salę do odtwarzania plików audio.

 

W DNIU WYSTAWY: W sali Manifestów wyznacz dyżury uczniów, którzy będą pomagać w odsłuchaniu każdego z manifestów oraz dbać o bezpieczeństwo sprzętu wraz z nauczycielami.

 

5. W DNIU ZIEMI – WYSTAWA 90 min.

1. W przestrzeni wspólnej szkoły lub salach wyznaczcie w gronie pedagogicznym miejsca, w których każda z klas może zaprezentować swoje prace. Niech każda klasa nada nazwę swojej przestrzeni i napisze krótką informację dla zwiedzających, co się w niej znajduje. Nastęnie o wyznaczonej porze rozpoczyna się zwiedzanie wystawy.

2. Po obejrzeniu wystawy każdy wychowawca wraca z klasą do sali lekcyjnej i wspólnie omawiają wrażenia z wystawy, zbierają wrażenia uczniów. Najpierw  spotkaj uczniów w parach i pozwól wymienić między sobą wrażenia z obejrzanych wystaw. Możesz zaproponować tury rozmów w dwójkach i każdej rundzie przyporządkować inny temat rozmowy, na przykład: Która sala / praca była dla Ciebie najciekawsza? Który temat podjęty na wystawie wydaje Ci się najważniejszy / najpilniejszy do rozwiązania? Jak widzisz teraz nasz / swój wpływ na planetę?  

Wyjaśnij, że każdy temat może pojawić się kilka razy, zadbaj o to, żeby uczniowie rozmawiali z różnymi osobami. Powiedz, że jest to okazja do poznania różnych punktów widzenia kolegów i koleżanek z klasy.

3. Następnie usiądź z klasą w kręgu i porozmawiajcie o tym, co się wydarzyło. Pozwól uczniom na swobodną wymianę wrażeń. Porozmawiajcie, o tym co było najważniejsze / najciekawsze w dzisiejszym dniu i we wcześniejszych przygotowaniach.
Porozmawiajcie, w jaki sposób możecie kontynuować podjęte w czasie pracy nad wystawą tematy?