"Makbet". Metafory drogi
Weronika Łucyk

"Makbet". Metafory drogi

W ramach pracy w grupach uczestnicy przyjrzą się Makbetowi na różnych etapach rozwoju akcji. Uczniowie zastanowią się, jak zmieniał się bohater  – jaki był, kiedy go poznajemy, i jaki stał się po dojściu do władzy. Aby przyjrzeć się tej przemianie, uczniowie sięgną po estetykę snu.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 16-19 lat
  • Rodzaj zajęć język polski
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 90 minut
  • Cel zajęć
    • przyjrzenie się przemianie bohatera dramatu;
    • doskonalenie analizy i interpretacji tekstu literackiego;
    • rozwijanie umiejętności pracy z tekstem kultury – twórczego czytania, przetwarzania;
    • wykorzystanie do analizy postaci języka ciała.
  • Metody pracy rozmowa kierowana, rozmowa , performans, improwizacje ruchowe

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Przestrzeń do pracy w grupach.

Środki dydaktyczne

Kartki, marker, egzemplarze dramatu, fragment tekstu Jana Kotta [załącznik].

Przebieg zajęć

1. Droga Makbeta. Rekonstrukcja 45 min.

1. Zapowiedź uczniom, że dzisiaj przyjrzycie się drodze, jaką przeszedł główny bohater dramatu Szekspira – od momentu, kiedy go poznajemy, do tragicznego finału. Poproś uczniów, by dobrali się w pary, w których przygotują dwie rzeźby z ciał przedstawiające Makbeta na początku i pod koniec jego drogi. Niech każda para zaprezentuje swoje figury innej parze. Niech tak powstałe czwórki porozmawiają o tym, czym się od siebie różniły sposoby ukazania Makbeta w tych dwóch momentach jego życia.

2. Podziel uczniów na sześć grup. Zapowiedź, że przyjrzycie się poszczególnym etapom transformacji postaci. Każda drużyna skupi się na jednej stacji – innym momencie drogi Makbeta. W tym celu każda z grup podda analizie wybrane fragmenty tekstu. Zadaniem zespolów jest przyjrzenie się postawie i zachowaniu Makbeta na wybranym etapie jego życia.

Grupa 1: akt I, scena 3 i 4 (od wejścia Makbeta i Banquo)

Grupa 2: akt II, scena 2

Grupa 3: akt III, scena 1 i 2

Grupa 4: akt III, scena 4

Grupa 5: akt IV, scena 1 (od wejścia Makbeta)

Grupa 6: Akt V, scena 3, 5 i 8

Poproś, by uczniowie przyjrzeli się danej scenie w dwóch etapach:

- W pierwszym niech skupią się na tam, jak bohater postrzega swoją sytuację. Pytania pomocnicze: Jakie emocje odczuwa Makbet na tym etapie i dlaczego? Co bohater myśli o sytuacji, w której się znajduje? Jak bohater postrzega samego siebie? Jaką obiera strategię zachowania?

- W drugim etapie poproś uczniów, by skupili się na tym, jak oni postrzegają ten moment w drodze Makbeta. Poproś, by uczniowie zastanowili się nad miejscem tej sceny/scen w procesie przemiany bohatera. Jaką rolę w kontekście całej drogi Makbeta odgrywa ten moment?

2. Odsłony 45 min.

1. Poproś uczniów, by zapoznali się z fragmentem eseju Jana Kotta „Makbet albo zarażeni śmiercią”, dotyczącym motywu snu w dramacie [w załączniku]. Zapowiedz, że kolejne zadanie, przed którym staną, nawiązuje do tego eseju – polega ono na zaprojektowaniu snu, który mógłby się przyśnić Makbetowi. W jaki sposób sytuacja, w której jest bohater, mogłaby wpłynąć na jego senne wizje? Poproś grupy, aby nadały tytuł swojej prezentacji, czyli nazwały ten etap drogi bohatera. Daj uczniom 10 minut na przygotowanie.

2. Zaprezentujcie wyniki na forum, zachowując chronologię scen. Narysuj na tablicy oś. U góry podpisz ją „Droga Makbeta”. Wykorzystajcie ją jako ramowy plan wydarzeń w utworze i uzupełniajcie ją razem z klasą po prezentacji każdej z grup.

Po każdej prezentacji zapytaj uczniów, co ich zdaniem ten sen mówi o stanie Makbeta na danym etapie jego drogi.

3. Na koniec zapytaj uczniów, co zmieniło Makbeta.  Na ile sny mogą być odbiciem przemiany człowieka?

Zadanie domowe: Makbet współcześnie

Poproś  uczniów, by zastanowili się w domu nad podobieństwem drogi bohatera szekspirowskiego do innych postaci – prawdziwych lub fikcyjnych np. literackich, serialowych, popkulturowych. Kto mógłby być nazwany współczesnym Makbetem?

Materiały do pobrania

Zobacz też

Jan Kott, „Makbet albo zarażeni śmiercią" [w:] tegoż, "Szekspir współczesny”, Warszawa 1965.

Moduł online

Opis dodatkowy

Aby zrealizować ten scenariusz w wersji zdalnej, zaproś uczniów do kilku działań.

Działanie 1

Skorzystaj z platformy umożliwiającej spotkanie online, a także pracę w grupach (np. Zoom). Poproś uczniów o włączenie kamer. Zapowiedz, że za moment podzielisz ich na pary (za pomocą opcji Breakout Rooms), w których ich zadaniem będzie stworzenie z własnych ciał dwóch portretów Makbeta – jedna osoba wciela się w Makbeta na początku jego drogi, a druga w Makbeta bliżej finału dramatu. Rzeźby-portrety bohatera należy przygotować, wykorzystując do tego własne ciało i kadr kamery (tak, jakby Makbeta uchwycono na fotografii). Na koniec zapytaj, czym się od siebie różniły sposoby ukazania Makbeta w dwóch momentach jego życia.

Działanie 2

Podziel uczniów na grupy (w aplikacji Zoom umożliwia to opcja Breakout Rooms w menu na dole okna - po jej wybraniu można określić liczebność zespołów i czas pracy w grupach). Poproś uczniów, aby omówili w tych zespołach zagadnienia z etapu pierwszego (polecenia możesz wysłać zespołom na czacie):

a) Poproś, by uczniowie skupili się na tym, jak bohater postrzega swoją sytuację.

Pytania pomocnicze: Jakie emocje odczuwa Makbet na tym etapie i dlaczego? Co bohater myśli o sytuacji, w której się znajduje? Jak bohater postrzega samego siebie? Jaką obiera strategię zachowania?

b) Poproś, by uczniowie zastanowili się nad miejscem tej sceny/scen w procesie przemiany bohatera. Jaką rolę w kontekście całej drogi Makbeta odgrywa ten moment?

Działanie 3

Niech uczniowie pozostaną w pokojach. Wyślij im za pośrednictwem czatu cytat z tekstu Jana Kotta [załącznik] oraz informację dotyczącą dalszego działania:

Wasze zadanie polega na zaprojektowaniu snu, który mógłby się przyśnić Makbetowi. W jaki sposób sytuacja, w której jest bohater, mogłaby wpłynąć na jego senne wizje? Zastanówcie się nad fabułą snu, pojawiającymi się symbolami. Następnie ustalcie, w jaki sposób można przygotować ten sen w formie filmu realizowanego w „warunkach domowych”. Jak wykorzystać domowe możliwości do zrealizowania sennej wizji Makbeta (oświetlenie, sprzęty, różne zakamarki), kto lub co może stać się postaciami w takim filmie?

Zdecyduj, czy na podsumowanie poprosisz uczniów o prezentacje wyników pracy w grupach (omówienie kolejnych etapów drogi Makbeta i pomysłów na jego sen) czy też poprosisz grupy o realizację pomysłów na sen i całość zaprezentujecie na kolejnym spotkaniu.

O autorach

Weronika Łucyk

Absolwentka teatrologii i kultury współczesnej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Szkoły Pedagogów Teatru organizowanej przez Instytut Teatralny w Warszawie. Jako krytyczka teatralna publikowała m.in. w "Didaskaliach" i Internetowym Magazynie "Teatralia", a także na portalach teatralny.pl i taniecpolska.pl. W Teatrze Wybrzeże pracuje jako pedagożka teatru prowadzi warsztaty oraz spotkania z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Prowadzi zajęcia z podstaw pedagogiki teatru dla studentów wiedzy o teatrze na Uniwersytecie Gdańskim.

Weronika Łucyk

Podobne konspekty

  • Wiek 16-19 lat

    miniaturka konspektu Znaczenie przestrzeni

    Karolina Pluta

    Znaczenie przestrzeni

  • Wiek 16-19 lat

    miniaturka konspektu "Hamlet". Gdzie są kobiety w tej historii?

    Monika Mioduszewska

    "Hamlet". Gdzie są kobiety w tej historii?

  • Wiek 16-19 lat

    miniaturka konspektu Makbet, Banko i przepowiednia – analiza sceny

    Katarzyna Piwońska

    Makbet, Banko i przepowiednia – analiza sceny

  • Wiek 16-19 lat

    miniaturka konspektu Romeo i Julia – od przedmiotu do postaci

    Nikolett Gábri

    Romeo i Julia – od przedmiotu do postaci