1. Rozgrzewka 10 min.

Zaproś uczniów, aby usiedli w kole. Poproś ich, by w dwóch rundach każdy powiedział jedno skojarzenie ze słowem „latanie” i jedno ze słowem „upadek”. Pierwsza runda uruchamia skojarzenia ze słowem latanie, druga ze słowem upadek. Zaznacz, żeby każdy zapamiętał po jednym skojarzeniu dla każdego z wyrazów (może to być najbardziej zaskakujące, najtrafniejsze itp.).

Następnie poproś uczniów, aby dobrali się w pary. Zapowiedz, że każdy duet pokazuje sobie nawzajem dwie stop-klatki: pierwszą ilustrującą za pomocą ciała zapamiętane skojarzenie do słowa „latanie” drugą do skojarzenia ze słowem „upadek”. Poproś uczniów, aby przeszli płynnie ruchem ze stop-klatki „latanie” do stop-klatki „upadek”.

Podsumuj razem z klasą rozgrzewkę. Zapytaj uczniów: jakie skojarzenia stanowiły inspiracje do działań teatralnych? Jakie widzicie powiązania pomiędzy tymi słowami? Jakie czuliście się, jak czuły się Wasze ciała w pozycji lotu i w pozycji upadku? Jakie emocje pojawiły się w Was w trakcie działania? Gdzie szukaliście inspiracji do ruchu?

2. Pytania 10 min.

Podziel uczniów na zespoły trzyosobowe. Przygotuj fragmenty mitu i rozlosuj je między grupy. Daj im następnie dwie minuty na przygotowanie pytania związanego z treścią. Uczniowie zapisują swoje pytanie na małej kartce i zwijają ją w rulon. Umieszczają wszystkie rulony z pytaniami w pudełku. Następnie każda trójka losuje jeden rulon wraz z fragmentem mitu i stara się odpowiedzieć na zadane przez poprzedni zespół pytanie.

3. Mit ożywiony 25 min.

1. Wyświetl reprodukcję obrazu „Pejzaż z upadkiem Ikara”. Pozwól uczniom przyjrzeć obrazowi. Porozmawiajcie chwilę o pierwszych wrażeniach i spostrzeżeniach. Zacytuj komentarz do obrazu: „Pieter Bruegel chciał swoim obrazem wyrazić jedno z flamandzkich przysłów, mówiących o tym, że pracy w polu nie jest w stanie przerwać nawet czyjaś śmierć.” Jak uczniowie teraz postrzegają tę pracę?

http://www.magazynsztuki.pl/upadek-ikara-pieter-bruegel/

2. Podziel uczniów na grupy pięcio-sześcioosobowe. Poproś, aby równolegle pracowali nad tym samym zadaniem. Wytłumacz, że będą wspólnie uruchamiać otrzymany wcześniej fragment mitu (jako ożywiony obraz). Ma to być ilustracja otrzymanego tekstu, ale jednocześnie powinna ona wykazywać elementy dzieła plastycznego.

Zwróć uczniom uwagę na istnienie pierwszego i drugiego planu oraz kompozycji obrazu. Każda kolejna osoba wchodząca do obrazu dopasowuje się do tego, co już jest. Poproś uczniów, aby byli uważni na innych członków tworzącego się obrazu, aby nikogo nie zasłaniali.

Jak wyglądałby obraz stworzony na podstawie ich fragmentu? Przekaż uczniom, że zaprezentujecie powstałe prace w kolejności chronologicznej.

3. Następnie poproś, aby uczniowie ożywili swoje obrazy. Niech każdy członek grupy wykonuje charakterystyczny ruch/gest dla postaci lub elementu nieożywionego (na przykład drzewa, nieba). Zaznacz, że warto, by wnosiły one dodatkową treść do interpretacji mitu, a nie były jedynie czysto ilustracyjne. Zachęć uczniów do uruchomienia tego typu myślenia o elementach krajobraz jako niemych świadkach różnorodnych wydarzeń.

W momencie, kiedy wejdzie ostatni członek grupy wszyscy zamierają w stop-klatce.

4. Zaproś zespoły do prezentacji przygotowanych obrazów. Powiedz uczniom, że w momencie, kiedy zatrzymują obraz w stop-klatce, każda z postaci/każdy element dostaje prawo głosu i wypowiada się w pierwszej osobie zgodnie emocjami, myślami, które ma wybrana przez ucznia postać/element obrazu, uwzględniając to, co dzieje się wokół niej. Niech uczniowie pozostaną w zastygłych obrazach.

5. Poproś uczniów, aby zaprezentowali obrazy w takiej kolejności, która odtworzy chronologię mitu. Przeczytaj na głos pytanie zapisane w drugim etapie, które odnosi się do danego fragmentu. Poproś, by uczniowie postarali się na nie odpowiedzieć odwołując się do żywego obrazu związanego z tą częścią mitu.

6. Zapytaj uczniów, co nowego odkryli w prezentowanych postaciach? Co zaskakującego odkryli w obrazie? Co takiego chciał nam powiedzieć Bruegel? Jak obraz nawiązuje do mitu i ile z niego wziął? Jak malarz przełożył tekst na język malarstwa? Jak Wy przełożyliście język pisany, tekst na język obrazu?

4. Ikar dziś, Dedal dziś – kim są? 45 min.

1. Zadaj uczniom pytanie i poproś, by zastanowili się nad nim pomiędzy zajęciami lub daj na to chwilę na lekcji: Kto według nich jest dzisiaj Ikarem? A kto Dedalem? Jakie sytuacje z dzisiejszego świata obrazują flamandzkie przysłowie, o którym wcześniej rozmawialiśmy?

Pozwól uczniom poszukać w internecie zdjęć, grafik, które ich zdaniem nawiązują do mitu i postaci Ikara lub Dedala. Możesz uczniom jako formę inspiracji do ich poszukiwań wyświetlić zdjęcie, które zawiera Twoją własną odpowiedź na to pytanie lub odwołać się do bieżącego tematu i skorzystać z linku (zdjęcie przedstawia martwego uchodźcę). 

2. Podczas prezentacji materiałów wybranych przez uczniów, zapytaj ich:

- Jakie widzą powiązania interpretacyjne pomiędzy mitem a ich przykładami wizualnymi?

- Kim jest współczeny Ikar?

- Kogo postrzegają jako Ikara w ich najbliższym otoczeniu?

- Jakimi cechami odznaczają się takie osoby?

- Co myślą o takiej decyzji jaką podjął Ikar?

W kontekście zdjęcia uchodźcy spytaj ich czy mają pomysł kim jest ten człowiek? Co mogło się wydarzyć? Dlaczego nie żyje? Jeśli uczniowie nie będą w stanie zbliżyć się do tematu uchodźców, powiedz im, że jest to zdjęcie martwego uchodźcy. Spytaj, jakie widzą powiązania pomiędzy tym człowiekiem i Ikarem. Jaki był cel wyprawy Ikara i tego człowieka? Co obraz Bruegla i to zdjęcie mówią nam o postawach ludzkich?

Odwołując się raz jeszcze do początku zajęć, zapytaj uczniów czy lot nieuchronnie związany jest z upadkiem. Czy mogą podać przykłady szczęśliwych lotów? Zachęć uczniów, aby myśleli o tym przykładzie jako o metaforze i odnosili ją do ludzkiego życia.