Punktem wyjścia do stworzenia konspektu jest fragment książki „Lato Muminków" Tove Jannson („O tym jak się pisze sztukę teatralną?" oraz „O próbie generalnej"), w którym bohaterowie odkrywają świat teatru. Podczas zajęć za pomocą działań plastycznych oraz przestrzenno-ruchowych uczniowie przygotowują się do wizyty w teatrze – być może dla niektórych pierwszej.
Poproś uczniów na wcześniejszych zajęcia, by zadały swoim rodzicom, dziadkom, opiekunom pytanie „Po co ludzie chodzą do teatru?". Niech zbiorą odpowiedzi i zapiszą je na kartce.
Przestrzeń z rozsuniętymi ławkami.
Szary papier, taśma malarska, kartonowe pudełka różnej wielkości, nożyczki.
Stań z uczniami w kole. Poproś, by zastanowili się wspólnie, co może sprzyjać temu, że dobrze czuliby się w teatrze? W jaki sposób widz może zajmować przestrzeń w teatrze? Niech dzieci przyjmą pozycje ciała, które ich zdaniem będą adekwatne, każdy indywidualnie. Zapytaj uczniów, jakie części ciała są szczególnie potrzebne widzowi. Rozgrzejcie je: najpierw uszy poprzez delikatny masaż, następnie oczy poprzez naprzemienne szerokie ich otwarcie i zamknięcie. A może pojawiło się coś jeszcze?
Poproś uczniów, by pokazali, w jaki sposób można reagować w teatrze na to, co się ogląda? W kole pojedynczo zaprezentujcie wszystkie reakcje widzów, jakie przychodzą dzieciom do głowy – zastanówcie się wspólnie, które są aprobowane w teatrze, a które wykraczają poza szacunek dla cudzej pracy lub utrudniają ją.
Poproś uczniów, by podzielili się zebranymi przez nich odpowiedziami na pytanie „Po co ludzie chodzą do teatru?” – co mówili dorośli. Zapytaj, co dzieci myślą same na ten temat. Skonfrontuj zebrane odpowiedzi z fragmentami książki Tove Jansson „Lato Muminków”. (Rozdziały "O tym jak się pisze sztukę teatralną" oraz "O próbie generalnej"). Zanim rozpoczniesz lekturę, poproś, by uczniowie słuchając tekstu, zwrócili uwagę na to, jakiej odpowiedzi udzieliła na to pytanie Emma. Niech również zwrócą uwagę na pojawiające się w tekście określenia, która wg nich mają związek z teatrem (poproś o zanotowanie znanych, jak i nowych sfromułowań). Na podstawie wysłuchanych fragmentów spróbuj wspólnie z klasą ustalić ich znaczenie, a w razie potrzeby wyjśnij ich znaczenie.
Zapytaj uczniów o to, jak zbudowana jest przestrzeń teatru? Co jest w niej charakterystycznego? Jedna z bohaterek tekstu wykonała rysunek dla mamy Muminka, precyzyjnie objaśniając, co jest czym w teatrze. Zachęć uczniów, by wspólnie spróbowali zmienić salę szkolną w teatr. Do budowy mogą wykorzystać szarą taśmę, kartony i papier.
Przypomnij uczniom, że rozmawialiście na początku o widzach – zapytaj, którą przestrzeń zajmują oni w teatrze, który zbudowaliście, gdzie się pojawiają. Następnie zapytaj, kto zajmuje pozostałe przestrzenie w teatrze? Bez kogo nie ma teatru? Wróćcie do profesji, które zafascynowały rodzinę i przyjaciół Muminków (Tata Muminka został autorem sztuki teatralnej, Mama Muminka – aktorką, Emma reżyserką i inspicjentką). Czy uczniowie znają jakieś inne teatralne zawody? Kto jest potrzebny do tego, by spektakl mógł powstać i zostać zagrany?
Przypomnijcie sobie, jakie emocje i zdarzenia towarzyszyły rodzinie Muminków oraz wszystkim bohaterom w związku z przygotowywaniem spektaklu. Zastanówcie się, jakich umiejętności i zachowań wymagają poszczególne funkcje teatralne, co jest w nich ważne i charakterystyczne.
Podziel klasę na cztery grupy. Niech każda z nich wylosuje hasło (np. „Aktorzy pięć minut przed premierą”, „Antrakt”, „Próba generalna”, „W garderobie” – możesz dowolnie modyfikować i poszerzać te listę). Poproś, by zespoły wybrały w nowo powstałej przestrzeni miejsca, w jakich rozgrywają się ich sceny. Niech każda z grup za pomocą gestów i dźwięków, ale bez słów przedstawi wylosowane hasło.
W podsumowaniu zapytaj uczniów, jakie mają emocje i przypuszczenia związane z wizytą w teatrze – czego spodziewają się, doświadczyć podczas wizyty w teatrze? Zapiszcie te wyobrażenia i wróćcie do nich po obejrzanym spektaklu.
Trenerka, tutorka, koordynatorka w programach rozwojowych Fundacji Szkoła Liderów. Absolwentka Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Podyplomowego Studium Menedżerów Kultury Szkoły Głównej Handlowej, Szkoły Pedagogów Teatru Instytutu Teatralnego. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2016 roku. Autorka projektów społecznych i materiałów edukacyjnych dla animatorów kultury, pedagogów teatru, nauczycieli i młodzieży. Od ponad 10 lat związana z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego i Teatrem 21. Prowadzi szkolenia i warsztaty z obszaru budowania zespołów, projektowania działań społecznych i edukacyjnych oraz komunikacji. Certyfikowana nauczycielka jogi.
Wiek 6-10 lat
Wiek 13-16 lat
Wiek 6-10 lat
Wiek 6-10 lat