Co komu w duszy gra? Adam Mickiewicz, ballada "Lilije”
Weronika Łucyk

Co komu w duszy gra? Adam Mickiewicz, ballada "Lilije”

  • namysł nad rolą dźwięku w budowaniu nastroju i tworzeniu pejzażu emocjonalnego;
  • analiza postaci.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 13-16 lat
  • Rodzaj zajęć język polski, koło teatralne
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 45 minut
  • Cel zajęć

    W trakcie zajęć uczniowie przygotowują etiudy dźwiękowe inspirowane postaciami z ballady „Lilije” Adama Mickiewicza. Od prostych ćwiczeń muzycznych uczniowie przechodzą do wykorzystania dźwięku jako narzędzia do budowania pejzaży emocjonalnych bohaterów literackich.

  • Metody pracy rozmowa kierowana, pokaz, ćwiczenia muzyczne

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Ławki rozsunięte pod ściany.

Środki dydaktyczne

Wydrukowane fragmenty ballady „Lilije” Adama Mickiewicza.

Instrumenty muzyczne oraz przedmioty codziennego użytku, za pomocą których można wydobywać dźwięk, np. miotła, sztućce, garnek z pokrywką, groch, folia spożywcza, folia malarska etc. Ważne, żeby zgromadzić dużo różnorodnych przedmiotów, które pozwolą wydobywać zróżnicowane dźwięki.

Dodatkowy opis

Przed poprowadzeniem zajęć zapoznaj się z filmem „Etiuda dźwiękowa" dostępnym w zakładce Video na portalu.

Przebieg zajęć

1. Rozgrzewka dźwiękowa 10 min.

1. Poproś uczniów, by zajęli wygodne miejsce w sali i zamknęli oczy. Następnie poproś, by wsłuchali się w otoczenie. Możesz w tym czasie zacząć generować nowe dźwięki np. przejść się po sali, otworzyć okno lub drzwi, przestawić przedmioty. Po kilku minutach poproś uczniów o otwarcie oczu. Zapytaj, co słyszeli w trakcie ćwiczenia.

2. Udostępnij uczniom instrumenty muzyczne oraz przygotowane wcześniej rekwizyty. Zaproponuj kilka rund tematycznych, w których zadaniem uczniów będzie korzystanie z określonego rodzaju materiałów do wydobywania dźwięku (z przedmiotów, które uczniowie mają przy sobie):

- papier;

- drewno;

- metal;

- materiały tekstylne;

- własne ciało.

W każdej rundzie zachęcaj uczniów do eksperymentowania z możliwościami danej materii.

Wariant: Możesz też podzielić uczniów na pięć grup i przydzielić każdej jeden rodzaj materiału do eksploracji.

Po skończonym ćwiczeniu zapytaj uczniów o wrażenia z zadania. Jak określiliby rodzaje dźwięków, które można wydobyć z poszczególnych materiałów? Z jakimi emocjami się kojarzyły? Jaki budowały nastrój?

2. Postaci udźwiękowione, czyli co komu w duszy gra 30 min.

1. Zapytaj uczniów o skojarzenia z nastrojem panującym w balladzie „Lilije” Adama Mickiewicza. Poleć, aby wymienili się swomi spostrzeżeniami w grupach.

2. Zapowiedz, że spróbujecie przyjrzeć się pejzażom emocjonalnym bohaterów ballady „Lilije”. W tym celu będziecie pracować w w pięciu grupach. Każda grupa skupi się na innym bohaterze (Pan, Pani, Dzieci, Pustelnik, Bracia męża). Poproś uczniów, by wsłuchali się w postaci i ich losy.

Pytania pomocnicze:

- Czego doświadczają?

- Jak te doświadczenia wpływają na nich? Jakie emocje wywołują?

- Jaki rodzaj dźwięku mógłby być motywem przewodnim dla bohatera? Jakie dźwięki mogą oddać stan emocjonalny tej postaci?

Daj uczniom kilka minut na rozmowę. Następnie poproś, aby uczniowie rozpoczęli eksperymenty z poszukiwaniem dźwięków dla swoich postaci. Poleć, by na koniec postarali się przedstawić wnioski z dyskusji w formie etiudy dźwiękowej o swoim bohaterze, w której zawrą swoją odpowiedź na pytanie: Co i jak gra w duszy tego bohatera?

Zaznacz, że tekst Mickiewicza ma stanowić inspirację do ich własnej interpretacji. Uczniowie mogą też używać dodatkowych źródeł dźwięku czy muzyki (np. za pośrednictwem telefonu), mogą też używać słów (stworzonych przez siebie lub zaczerpniętych z utworu). Zapowiedź również, że w trakcie prezentacji odbiorcy będą mieli zamknięte oczy, by skupić się wyłącznie na dźwiękowym charakterze prezentacji. Daj uczniom 5-10 minut na przygotowanie.

3. Zaproś grupy do prezentacji. Po każdej zapytaj odbiorców o wrażenia. Jak interpretują stan emocjonalny danej postaci?

3. Podsumowanie 5 min.

Zapytaj uczniów o wrażenia z pracy nad przekładaniem emocji postaci na dźwięki.

Zobacz też

O autorach

Weronika Łucyk

Absolwentka teatrologii i kultury współczesnej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Szkoły Pedagogów Teatru organizowanej przez Instytut Teatralny w Warszawie. Jako krytyczka teatralna publikowała m.in. w "Didaskaliach" i Internetowym Magazynie "Teatralia", a także na portalach teatralny.pl i taniecpolska.pl. W Teatrze Wybrzeże pracuje jako pedagożka teatru prowadzi warsztaty oraz spotkania z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Prowadzi zajęcia z podstaw pedagogiki teatru dla studentów wiedzy o teatrze na Uniwersytecie Gdańskim.

Weronika Łucyk

Podobne konspekty