Zajęcia są pomyślane jako propozycja wprowadzenia do omówienia „Dżumy" Alberta Camusa. Tematem przewodnim są obrazy pandemii – uczniowie podczas lekcji przyjrzą się dawnym plastycznym przedstawieniom zarazy, jej literackiej wizji w powieści oraz współczesnym fotografiom.
Pomijając powieść Camusa, można też wykorzystać konspekt jako propozycję godziny wychowawczej.
Niech każda osoba zastanowi się nad tym, jakie obrazy związane z pandemią COVID-19 zapadły jej w pamięci i jakie są najbardziej charakterystyczne doświadczenia ludzi w pandemii. Poleć, by każdy wybrał dwa zdjęcia wyszukane w Internecie lub prasie, które odzwierciedlają te zagadnienia i przyniósł je na zajęcia (w zależności od wybranej przez Ciebie w trzecim etapie opcji poproś o przyniesienie wydruków zdjęć lub zapisanie grafik w telefonie).
Tradycyjny układ sali. Zdjęcia zawieszone w miejscach umożlwiających łatwy dostęp do nich.
Wydrukowane obrazy do stworzenia galerii w pierwszym etapie (możesz skorzystać z załącznika lub wybrać inne grafiki). Tablica multimedialna lub klej, nożyczki i brystol (w zależności od wybranego wariantu w trzecim etapie).
1. Powiedz uczniom, że na dzisiejszych zajęciach będziecie się przyglądać dawnym i współczesnym obrazom pandemii. Posłużą Wam do tego dawne obrazy i ryciny, powieść „Dżuma” oraz współczesne fotografie. Zaobserwujecie, jak epidemie chorób zakaźnych (dżuma, cholera, tyfus, ospa etc.) towarzyszyły ludzkości od tysiącleci i jakie pozostawiały ślady w literaturze i sztukach wizualnych (m.in. malarstwo, fotografia).
2. Na początku zaproś uczniów do obejrzenia przygotowanej przez Ciebie klasowej galerii. Przygotuj ją przed zajęciami, korzystając z obrazów i rycin zamieszczonych w załączniku lub wyszukanych samodzielnie.
3. Następnie poproś, aby uczniowie dobrali się w pary i porozmawiali o swoich wrażeniach estetycznych i odczuciach związanych z tym, co zobaczyli. Pomocne mogą być pytania:
- Jaka wizja pandemii wyłania się z obrazów?
- Jakie charakterystyczne motywy lub postaci pojawiają się na tych obrazach?
1. Przejdźcie teraz do „Dżumy” Alberta Camusa z 1947 roku. Wprowadź uczniów w ujęcie, z którego będziecie się przyglądać temu utworowi: przed wybuchem pandemii COVID-19 powieść ta była traktowana głównie jako parabola interpretowana w duchu egzystencjalizmu, natomiast od ubiegłego roku czytelnicy zaczęli zwracać baczniejszą uwagę na realistyczny charakter utworu. Wybuch pandemii doprowadził do wzrostu zainteresowania książkami opisującymi choroby zakaźne. Pod koniec lutego ubiegłego roku „Dżuma” była trzecią najczęściej zamawianą przez Internet książką. Podczas dzisiejszych zajęć przyjrzycie się tekstowi właśnie jako opisowi miasta walczącego z epidemią dżumy.
2. Przyjrzyjcie się teraz powieści Camusa poprzez pryzmat przedstawionych w niej obrazów epidemii. Podziel klasę na pięć grup.
Każdej z nich przydziel do analizy jeden z poniższych tematów:
- obraz miasta ogarniętego dżumą;
- obraz choroby;
- obraz codzienności w czasie epidemii;
- obraz relacji społecznych w czasie epidemii;
- obraz ludzkich postaw w obliczu epidemii.
Zadaniem grupy jest odpowiedź na pytanie: jak dany obszar został ukazany w powieści.
3. Po skończonej pracy przedstawiciel każdej z grup prezentuje efekty pracy swojego zespołu.
1. Zaproś młodzież ponownie do pracy w pięciu grupach. Poproś, aby członkowie zespołów zaprezentowali sobie nawzajem zdjęcia, które przygotowali w domu, a następnie wybrali spośród nich pięć i wspólnie, mając do dyspozycji brystol, nożyczki, klej, flamastry, wykonali kolaż zatytułowany: „Pandemia w pięciu zdjęciach”. Po skończonej pracy zaprezentujcie swoje prace w formie galerii.
Wariant: Możecie też poprowadzić to ćwiczenie z wykorzystaniem telefonów komórkowych z dostępem do Internetu. Poproś, by uczniowie pokazali sobie zdjęcia w telefonach, a kolaż wykonali w aplikacji graficznej (np. Canva – dostęp bezpłatny). Poproś ich o przesłanie gotowych prac do Ciebie i wyświetl je na tablicy multimedialnej.
2. W podsumowaniu zajęć zastanówcie się co łączy i dzieli dawne i współczesne obrazy pandemii.
Wskazówki do poprowadzenia zajęć online:
1. Przed zajęciami uwórz folder z obrazami pandemii na Dysku Google. Na zajęciach udostępnij uczniom link do niego i poproś, aby przejrzeli jego zawartość. Stwórz na potrzeby tych zajęć jam na Jambordzie i poproś uczniów, aby zapisali w nim pierwsze wrażenia i odczucia związane z tym, co zobaczyli (możesz też zaprosić do podawania odpowiedzi na czacie Zooma). Pomocne mogą być pytania:
- Jaka wizja pandemii wyłania się z obrazów?
- Czy odnajdujecie jakiś charakterystyczny motyw lub postać?
Jeśli masz więcej czasu, możesz poprosić uczniów, aby porozmawiali o swoich wrażeniach w pokojach dwuosobowych (na Zoomie opcja Breakout Rooms)
2. Po wprowadzeniu uczniów w kontekst Waszej pracy z powieścią i podaniem polecenia (szczegółowy opis znajdziesz w etapie drugim), podziel uczniów na pięć grup, korzystając z opcji Breakaut Rooms. Wyznacz czas na pracę, a gdy upłynie, poproś reprezentantów grup o prezentację wniosków na forum.
3. Wróćcie do pracy w grupach (mogą to być nowe zespoły). Poproś, aby uczniowie w programie graficznym przygotowali kolaż zatytułowany „Pandemia w pięciu zdjęciach” – w którym pokażą, jak z ich perspektywy wygląda(ła) pandemia COVID-19. Niech użyją do tego znalezionych w Internecie fotografii. Mogą wybrać program sami lub skorzystać ze wskazanego przez Ciebie narzędzia (np. Photo Collage Maker, Canva) Przygotowane obrazy niech udostępnią na czacie. Pobierz je na swój komputer i pokaż całej grupie, korzystając z opcji Share Screen. W podsumowaniu zajęć zastanówcie się, co łączy i dzieli dawne i współczesne obrazy pandemii.
Pedagożka teatru, autorka scenariuszy zajęć dla nauczycieli, teatrolożka i tutorka. Ukończyła Filologię Polską (specjalność: teatrologiczna i edytorska) na Uniwersytecie Gdańskim (2003) i specjalistyczne szkolenie dla pedagogów teatru w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie (TISZ ANEX 2008-2009). Pracuje w Teatrze Miejskim im. Witolda Gombrowicza w Gdyni, gdzie od dwunastu lat łączy bycie specjalistką do spraw edukacji teatralnej i członkinią Komisji Artystycznej Ogólnopolskiego Konkursu o Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną. Współpracuje z Instytutem Teatralnym w Warszawie jako pedagożka teatru i tutorka oraz z Gdańskim Teatrem Szekspirowskim.
