Małgorzata Goliszewska „Ubierz mnie". 
Codziennie podejmujemy wybór – w co się ubrać? Czego tak naprawdę dotyczy ta decyzja i kto ma na nią wpływ? Ubranie jest elementem indywidualnej ekspresji, sposobem na wyrażanie emocji, nosimy je na sobie codzienne, jest zatem ważną częścią naszej kultury. Scenariusz jest zachętą do refleksji nad modą, ubraniem i strojem, daje też szanse na skonfrontowanie się z różnymi, czasem krytycznymi opiniami innych na temat naszego ubioru.
Punktem wyjścia do stworzenia scenariusza jest projekt artystyczny Małgorzaty Goliszewskiej pt. „Ubierz mnie".
Sala z przestrzenią do ruchu.
Kartki A4 - po jednej dla każdej osoby.
1. Poproś uczniów i uczennice, by dobrali się w dwójki i stanęli w nich naprzeciwko siebie. Powiedz, jak wygląda zadanie: jedna osoba z pary opisuje szczegółowo ubiór drugiej. Podkreśl, że chodzi o neutralny opis: bez ocen i interpretacji, odwołując się tylko do faktów. Opis może zacząć się od słów: jesteś ubrana/ubrany w…/ masz na sobie… Jedna osoba słucha, druga opisuje. Daj sygnał do zmiany ról w parze po upływie minuty.
2. Poleć, aby każdy stanął wygodnie w przestrzeni sali (tak, by mieć dla siebie miejsce na długość ramion). Niech każda osoba zamknie na chwilę oczy, wyrówna oddech i skupi się tylko na sobie. Zaproponuj kilka prostych ćwiczeń na rozciągnięcie ciała: wyciągnięcie rąk w górę, skłon i próba dotknięcia całymi dłońmi podłogi.
Teraz zaproś każda osobę, by zastanowiła się nad tym, w co jest dziś ubrana. Jakie elementy garderoby tworzą dziś jej ubiór? Niech każdy wybierze jedną część swojego stroju i przypomni sobie jej historię. Możesz podać uczniom pomocnicze pytania: Jak to się stało, że masz tę rzecz - czy ktoś Ci ją kupił, w jakich okolicznościach, czy wiąże się z nią jakaś historia? Jaka?
Po chwili do namysłu zaproś uczniów i uczennice do stworzenia małych, trzyosobowych grup. Niech każda osoba opowie krótką historię wybranej części swojego dzisiejszego stroju.
3. Po rozmowie w trójkach zaproś wszystkich na krótki, swobodny spacer po sali. Wszystkie osoby spacerują spokojnym, równym tempem, przyglądać się sobie nawzajem. W co są ubrani koleżanki i koledzy? Co ja mam na sobie? Niech to będzie tematem krótkiej obserwacji.
Następnie poproś, by każda osoba odpowiedziała sobie w myślach na kolejne trzy pytania (przeczytaj te pytania powoli w odstępach):
- Co lubisz w swoich ubraniach, jak się w nich czujesz?
- Czy jest Ci wygodnie w tym, co masz na sobie?
- Kto lub co decyduje o tym, w co się ubierasz?
Poproś, aby uczniowie dobrali się w dwójki i wymienili wrażeniami z tego etapu. Szczególnie zachęć do wymiany odpowiedzi na ostatnie trzy pytania.
1. Teraz pora na krótką indywidualną pracę. Niech każdy weźmie kartkę i coś do pisania.
Poproś, by każda osoba zapisała wszystkie komentarze na temat swojego ubioru, które usłyszała bliższych i dalszych osób: rodziców (i innych członków rodziny), rodzeństwa, przyjaciół, znajomych, sąsiadów, nauczycieli... Im więcej komentarzy, tym lepiej. Daj chwilę na zrobienie notatek.
2. Następnie podziel klasę na cztero- lub pięcioosobowe grupy. Poproś, by w zespołach wszyscy wymienili się zapisanymi komentarzami. Niech porozmawiają o tym, jak czują się w sytuacjach, kiedy ktoś komentuje ich ubiór? Kiedy jest to przyjemne? Kiedy trudne?
Powiedz uczniom, że dzisiejszy temat zajęć inspirowany jest projektem Małgorzaty Goliszewskiej „Ubierz mnie". Opowiedz o nim krótko uczniom, możecie też objerzeć go w załości lub fragmentach. Zapytaj uczniów o ich wrażenia z oglądania. Szczegółowe informacje o projekcie i film znajdują się na stronie ninateka.pl, link do nich znajdziesz na dole strony.
1. Poproś uczniów, by zostali w tych samych zespołach, w których rozmawiali o komentarzach ubioru i aby jeszcze raz przyjrzeli się zapiskom, zwracając uwagę na to, w jaki sposób komentują strój różne grupy osób. Co cechuje wypowiedzi rówieśników / ojców / matek / dziadków / nauczycieli oraz innych grup, które pojawiły się w ich wypowiedziach? Jak powinni wyglądać uczestnicy zajęć zdaniem tych osób? Dlaczego te osoby mają takie oczekiwania?
2. Poproś uczniów, aby spróbowali spisać te komentarze w formie instrukcji ubioru, którą mogliby usłyszeć od określonych osób. Pomocne może być pytanie: Jakie zalecenia, wskazówki, rady, nakazy usłyszałbyś / usłyszałabyś, gdyby miała ubrać cię twoja matka / babcia / siostra / nauczycielka, gdyby miał ubrać cię twój ojciec / brat / znajomy / kolega / nauczyciel?
Poproś uczniów, aby pisząć instrukcję, wybrali perspektywę jednej osoby: np. ja ubrany/a przez babcię, ja ubrany/a przez dyrektorkę szkoły itp.
Podkreśl, aby przygotowując instrukcję, uczniowie zwrócili uwagę na język, którym się posługuje dana osoba - jak mogłby brzmieć jej instrukcje związane z wyglądem? W jaki sposób by je przekazała?
3. Poproś, by uczniowie stworzyli na bazie napisanych instrukcji scenę teatralną, w której zamieszczą zebrane perspektywy na ich wygląd. W budowaniu sceny niech uwzględnią, jak przedstawić różnice pojawiające się w komentarzach, a jak podobieństwa, jak oddać emocje towarzyszące komentarzom.
Niech uczniowie zastanowią się nad rozwiązaniami scenicznymi: ile osób wystąpi w scenie? Jak będą wygłaszane instrukcje? Jak zbudować postać / postaci komentującego? Czy w scenie pojawi się postać osoby, której instrukcje dotyczą? Jak pokazać relacje między nimi i wpływ komentarzy? Poproś by scena trwała od 2 do 5 minut.
4. Zaprezentujcie sobie nawzajem przygotowane działania.
5. Usiądźcie w kręgu i porozmawiajcie o zaprezentowanych działaniach. Zacznij od zapytania o pierwsze wrażenia, refleksje po obejrzeniu scen. Potem zaproponuj temat do dyskusji: jakie znaczenie ma ubiór dla rodziców, nauczycieli, rówieśników? Czym się różni ich podejście? Na co zwracają uwagę?
Na koniec ponownie zaproś wszystkie osoby do indywidualnej refleksji. Czy i jak na nasz wygląd wpływają opinie i komentarze innych? Jaką rolę pełni ubiór w życiu społecznym? Daj wszystkim chwilę na zastanowienie się i napisanie kilku najważniejszych myśli na kartkach.
Na koniec poproś, by grupa podzieliła się na pary i krótko każdy wymienił się refleksjami z kolegą lub koleżanką.
Trenerka, performerka, pedagożka teatru, certyfikowana tutorka Szkoły Liderów, prezeska zarządu Stowarzyszenia Pedagogów Teatru. Ukończyła Szkołę Trenerów Organizacji Pozarządowych oraz roczny kurs terapii tańcem i ruchem. Absolwentka Laboratorium Nowych Praktyk na Uniwersytecie SWPS oraz International Summer School on Theatre in Social Context w Archa Theatre w Pradze. Członkini kolektywu Laboratorium Teatralno-Społeczne, z którym od 2016 roku realizuje spektakle i akcje performatywne. Zawodowo zajmuje się też tematyką przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu. Lubi chodzić po lesie i pisać wiersze.
