Konspekty zajęć

Scenariusz porusza temat zakazów, nakazów i norm, z którymi uczniowie spotykają się na co dzień w szkole. Daje możliwość przyjrzenia się szkolnym przestrzeniom i wypracowania przez uczestników własnych zakazów i norm, które według nich powinny tam obowiązywać. 

W trakcie tego działania uczniowie przyglądają się sobie nawzajem, poprzez proste działania teatralne skupiają uwagę na drugiej osobie. Następnie podejmują refleksję nad swoimi indywidualnymi prawami i zestawiają je z tymi zapisanymi w powszechnej deklaracji praw człowieka. W drugiej części scenariusza podejmują artystyczna próbę opowiedzenia o wybranych prawach lub jednym prawie z deklaracji.

Podczas dwugodzinnych zajęć uczniowie pracują wokół wiersza Ewy Lipskiej „Egzamin". W pierwszej części ich zadaniem jest zinterpretowanie współczesnego rozumienia słowa „król". W drugim etapie uczniowie analizują tekst utworu i zastanawiają się w tym kontekście nad zjawiskiem zdobywania i przyznawania władzy. 

Pojęcie obywatelstwa, choć dobrze znane, często niewiele młodym ludziom mówi. Co to znaczy, że jestem obywatelem? Co w związku z tym mogę, do czego mam prawo, za co ponoszę odpowiedzialność? Celem warsztatu jest pobudzenie myślenie na temat kategorii obywatelstwa, ale także zachęta do korzystania z przywilejów wynikających z bycia obywatelem. Przede wszystkim jednak udział w zajęciach poszerza myślenie o społeczeństwie obywatelskim i pozwola im na myślenie o kimś innym, odmiennym jako o współobywatelu, współuczestniku tej samej wspólnoty państwowej lub lokalnej – kimś z kim dzieli się przestrzeń, powinności, możliwości i z kim warto się poznawać, komunikować, działać.

Podczas zajęć uczniowie będą szukać zabawowego potencjału najbliższego otoczenia i prostych przedmiotów. Będą wymyślać samodzielnie zabawy, które zaproponują swoim kolegom i koleżankom z klasy. Miejsce przeprowadzenia lekcji może zostać dowolnie wybrane – warto jednak, by działania odbyły się na świeżym powietrzu. Inspiracją do własnej aktywności uczniów jest tu wiersz Danuty Wawiłow "Kałużyści".

W trakcie tego warsztatu uczniowie i uczennice poznają różnorodne ciekawostki związane z obecnością pszczół w przyrodzie i w życiu człowieka na przestrzeni wieków. Korzystając z tej wiedzy, zastanawiają się nad ich znaczeniem w ekosystemie. Podczas zajęć uczniowie dowiadują się o akcjach społecznych poświęconych ratowaniu pszczół i projektują krótkie działanie zachęcające kolegów i koleżanki do zainteresowania się ochroną pszczół. Lekcja przeznaczona dla klas III i IV szkoły podstawowej (można też ją zaadaptować dla późniejszych etapów nauczania).

Podczas zajęć tworzenie muzeum staje się pretekstem do namysłu nad tematem, któremu to miejsce będzie poświęcone. Uczniowie przejmują całkowicie odpowiedzialność za to, jak rozplanowana będzie praca, skąd pozyskają eksponaty, kogo zaproszą do zwiedzania i co powiedzą o świecie odbiorcom swojej wystawy. Sugerujemy wykorzystanie tego scenariusza do pracy wokół zagadnień przyrodniczych – powstał on z inspiracji książką „Pieniek otwiera muzeum”. Możliwe jest także zaadaptowanie tego schematu do innych tematów. Cykl zajęć łączy ze sobą elementy przyrody, języka polskiego, plastyki.

Zajęcia łączą temat tworzenia poezji z integracją grupy: sposobem na lepsze poznanie się uczestników jest pisanie limeryków charakteryzujących członków grupy. Uczniowie zyskują wiedzę o cechach gatunkowych limeryku, a następnie – poprzez rozmowy i działania ruchowe – konstruują poszczególne wersy tej krótkiej formy poetyckiej. Proponowany zestaw ćwiczeń (praca indywidualna, w parach, w grupie) ukierunkowany jest jednocześnie na proces integracji grupy.

Zajęcia służą utrwaleniu wiedzy dotyczącej środków stylistycznych poprzez ich praktyczne wykorzystanie. Uczniowie będą szukać inspiracji w przestrzeni szkoły i tworzyć na tej podstawie środki stylistyczne, które w dalszym etapie zostaną wykorzystane do podejmowania własnych prób poetyckich. W ten sposób stworzą własne utwory wiersze opowiadające o przestrzeni szkolnej.

Zajęcia mają oswoić uczestników z pojęciem konstytucji, a także zachęcić ich do namysłu nad tym, jak chcieliby zmieniać, ulepszać państwo i społeczeństwo, w którym żyją. Rozwój kreatywności idzie tu więc w parze z poczuciem odpowiedzialności i świadomości obywatelskiej, zgodnie z ideą Janusza Korczaka, który jako jeden z pierwszych teoretyków i praktyków pedagogiki pisał o dziecku jako pełnoprawnym obywatelu. Celem warsztatów jest też zainteresowanie dzieci ustrojem, symboliką i dokumentami prawnymi państwa, w którym żyją i zachęcenie ich do aktywnego poznawania tych elementów.

Zaproponowany wariant ma na celu zapoznać uczestników w formie zabawy-debaty z zasadami dyskutowania, konstruowania argumentów  prowadzenia sporów, które stanowią podstawę demokracji. Pozwala też na przygotowanie nietypowych obchodów Święta Konstytucji 3 maja.