Ćwiczenia rytmiczne dla dzieci
Magdalena Sokołowska

Ćwiczenia rytmiczne dla dzieci

Ćwiczenia rytmiczne dla dzieci to scenariusz, który bazuje na wykorzystaniu prostych przedmiotów i własnych ciał. Uczestnicy zajęć będą poszukiwać rytmów związanych z otaczającym nas światem. Sprawdzą też, czy rytm może mieć związek z emocjami.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 4-6 lat
  • Rodzaj zajęć nauczanie zintegrowane, muzyka
  • Miejsce sala lekcyjna, sala gimnastyczna / duża przestrzeń
  • Czas 65 minut
  • Cel zajęć
    • rozwój relacji interpersonalnych – komunikacji niewerbalnej;
    • zbudowanie rytmicznej etiudy teatralnej;
    • umiejętne wykonywanie ćwiczeń rytmiczno-muzycznych;
    • wyrażanie uczuć poprzez ruch, gest, mimikę twarzy.
  • Metody pracy pokaz, improwizacje ruchowe, gry i zabawy teatralne, ćwiczenia muzyczne

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Przestrzeń do ćwiczeń pozwalająca dzieciom na swobodę ruchu.

Środki dydaktyczne

Nagrane różnorodne dźwięki, magnetofon, dyktafon, duże arkusze papieru, farby, worek, eko przedmioty (plastikowe butelki, pokrywki, patyki, rurki metalowe, tuby papierowe), ilustracje dotyczące emocji, ilustracje pojazdów.

Przebieg zajęć

1. Rozgrzewka 15 min.

  1. MÓJ NASTRÓJ

Poproś dzieci, aby stanęły w kręgu. Ich zadaniem jest kolejno wytupać swój nastrój. Grupa stara się odtworzyć rytm i grupowo go powtórzyć. 

  1. ROZGRZEWKA RYTMICZNA

Pozostań z dziećmi w kole, zaproponuj im prosty rytm (np. dwa uderzenia w uda, jedno w dłonie, jak z utworu The Queen We will rock you).

Następnie, utrzymując rytm, spróbuj „wyrapować” swoje imię, poproś, aby wszyscy powtórzyli. Niech każda osoba rytmicznie wypowie swoje imię, a grupa powtórzy je. Przy kolejnych uczniach zmieniamy tempo, głos, głośność (można groźnie szeptać lub krzyczeć). 

  1. RYTMICZNE CHODZENIE W PRZESTRZENI

Zaproś uczestników do spaceru w przestrzeni: cała grupa chodzi w jednakowym tempie i rytmie. Kiedy jedna z osób zatrzymuje się – wszyscy się zatrzymują, gdy osoba rusza – wszyscy ruszają. Ten, kto rozpoczyna ponownie ruch, proponuje nowy sposób poruszania się powiązany z wystukiwaniem rytmu (można rytmicznie tupać, skakać, klaskać). Zaznacz, że kolejną zmianę ruchu i rytmu można zaproponować dopiero, kiedy cała grupa opanuje poprzednią propozycję. 

  1. DŹWIĘK – RUCH

Poproś dzieci, aby zdecydowały, jaki ruch będzie odpowiadał poszczególnym dźwiękom (np. szuranie nogami po ziemi, podskoki obunóż, czołganie po ziemi, cofanie się…):

  • GWIZDANIE
  • KLASKANIE
  • PSTRYKANIE PALCAMI
  • TUPANIE

Kiedy przypiszecie ruch do wszystkich dźwięków, poproś dzieci o ruch dostosowany do wykonywanych przez Ciebie dźwięków. Kiedy dzieci poczują się swobodnie, możecie spróbować pobawić się w to ćwiczenie z zamkniętymi oczami.

2. Budowle 5 min.

Podziel grupę na kilkuosobowe zespoły. Każda grupa losuje fotografię. Wspólnie mają skonstruować, poprzez przybranie charakterystycznych pozycji, określoną w zadaniu budowlę (samolot, statek, rakieta, samochód wyścigowy, hamak, huśtawka). Następnie z wykorzystaniem posiadanych rekwizytów próbują zaaranżować odgłos i ruch danej maszyny. Poproś uczesników, by ożywili swoje budowle poprzez ruch. Zbudowane struktury nie mogą upaść. 

3. Rytmy i przedmioty 10 min.

Rozlosuj między dzieci przedmioty (plastikowe butelki, pokrywki, patyki, rurki metalowe, tuby papierowe). Zaproponuj jakiś znany wszystkim tekst, np. „siała baba mak". Wspólnie skandujcie, wyraźnie rozdzielając i akcentując poszczególne sylaby. Zasadą ćwiczenia jest rytmiczne, równoczesne ze skandowaniem, przesuwanie przedmiotów po podłodze w ustalonym kierunku - zgodnie lub przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Każdej sylabie odpowiada jeden ruch - przesunięcie przedmiotu do sąsiada. Kiedy uczniowie opanują tę czynność wprowadź następny element – na umówione sylaby, np. „nie", „tak", ła" ćwiczący, zamiast przesunąć przedmiot, uderzają nim w podłogę. Kolejnym utrudnieniem ćwiczenia będzie dopasowanie do słowa odpowiedniej mimiki twarzy, np.: zamiast słowa „siała” uczestnicy okazują radość itp.  Na zakończenie wierszyka można wprowadzić jakiś dodatkowy akcent, np. klaśnięcie, który będzie sygnałem do powtórzenia całej operacji z przesuwaniem przedmiotów w przeciwnym kierunku.

Bardzo trudnym wariantem ćwiczenia jest próba wykonania go z zamkniętymi oczami bądź wykonania ćwiczenia, trwając w jakiejś emocji, np. złości.

4. Rytmiczne marionetki 5 min.

Połącz uczniów w pary. Niech jedna osoba w parze jest marionetką, którą drugi uczeń-lalkarz animuje za pomocą rytmów wydobywanych z wybranego w poprzednim ćwiczeniu przedmiotu. Później duety zamieniają się rolami.

5. Muzyczne nastroje 30 min.

Poproś uczestników, aby połączyli się ponownie w kilkuosobowe zespoły. Niech za pomocą przedmiotów skomponują mini-utwór, który odda nastrój wylosowanego wyrazu np. noc, poranek, łąka, deszcz. Możesz wspierać zespoły, zadając im pomocnicze pytania, dotyczącego tego, jakie dźwięki kojarzą im się z wylosowaną ilustracją.

Po skończonej pracy urządźcie koncert złożony z tych kompozycji.

W trakcie słuchania występu każdego zespołu, pozostałe grupy próbują odzwierciedlić plastycznie wysłuchany utwór, tworząc rysunek na arkuszu papieru - tak, by pasował do odsłuchanej kompozycji. Mogą wystukiwać i kreślą dowolne znaki, rysunki skojarzone, dobierać barwy do nastroju. W tym celu wykorzystują własne ręce i farbę. Następnie grupa konfrontuje swój rysunek z hasłem-inspiracją dla grupy grającej.

Zobacz też

Mégrier D., „Zabawy teatralne w przedszkolu: 100 [sto] propozycji", Warszawa 2000.
Janus-Sitarz A., „Oswoić z teatrem, czyli uczeń w roli aktywnego odbiorcy i współtwórcy sztuki teatralnej", w: „Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury", Kraków 2004.
Fürl E., „Teatr w przedszkolu i świetlicy: od pierwszego pomysłu do przedstawienia", Kielce 2004.
Ławrowska R., „Muzyka i ruch", Warszawa 1991.
Rojewska J., „Grupa bawi się i pracuje", cz. I i II, Wrocław 2000.
Fastyn B., „Teatr w pracy z dziećmi", Warszawa 2010.
Stadnicka J., „Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową", Warszawa 1998.
Bochenek M., „Integracja grupy w zabawach rytmiczno-tanecznych", [w:] „Lider" 2001, nr 4, s. 30.

O autorach

Magdalena Sokołowska

Magdalena Sokołowska

Podobne konspekty