Kot w butach
Weronika Łucyk

Kot w butach

Co mówią o właścicielu jego buty? Jak kostium charakteryzuje bohatera? Do czego może doprowadzić ocenianie na podstawie ubioru? Scenariusz to propozycja analizy i interpretacji baśni „Kot w butach”. Rozszerzeniem tematu związanym z budową baśni może być drugi scenariusz „Przepis na baśń”, który może być realizowany także podczas omawiania innych tekstów.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 10-13 lat
  • Rodzaj zajęć język polski
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 45 minut
  • Cel zajęć
    • doskonalenie analizy i interpretacji tekstu literackiego;
    • rozwijanie umiejętności przekładu myśli i obserwacji na znak sceniczny (kostium, rekwizyt);
    • charakteryzowanie bohaterów utworu.
  • Metody pracy rozmowa , inscenizacja, improwizacje ruchowe

Przygotowanie do zajęć

Zadanie dla ucznia

Przed lekcją poproś uczniów, by przynieśli ze sobą jeden but (lub parę). Zaznacz, że mają pełną dowolność – but może być pożyczony (np. od kogoś z rodziny) albo należący do zabawki, ceramiczny etc. Przygotuj też kilka par butów kojarzących się z bohaterami bajki „Kot w butach”. 

Aranżacja przestrzeni

Jedna-dwie ławki na środku sali do umieszczenia butów, pozostałe ławki i krzesła ustawcie w cztery-sześć grup.

Środki dydaktyczne

Zestaw butów (par lub pojedynczych): przygotuj kilka par kojarzących się z bohaterami bajki „Kot w butach” lub poproś uczniów o przyniesienie obuwia. Jeśli masz możliwość stwórz szerszy wachlarz obuwniczy np. damskie eleganckie, męskie eleganckie, dziecięce, nieco sfatygowane męskie, kolorowe, zużyte, sportowe, letnie, zimowe etc.

Przy realizacji wariantu z dodatkową lekcją z przygotowywaniem kostiumów: szary papier, sznurek, klej, taśma klejąca, pisaki, kilka par nożyczek etc.

Przebieg zajęć

1. Co można wyczytać z ubioru? 15 min.

1. Poproś, by uczniowie położyli na wyznaczonych ławkach przyniesione przez siebie buty. Stańcie wokół nich. Powiedz uczniom, że mogą podejść, obejrzeć, a nawet dotknąć butów. Poproś, by mówili o swoich skojarzeniach związanych z butami – do kogo mogą należeć?

Po kilku minutach zaproś ich do wspólnego wybierania butów dla bohaterów bajki „Kot w butach”. Zapytaj, którą parę ze zgromadzonego zestawu uczniowie wybraliby, gdyby byli kotem i dlaczego. Następnie zapytaj, który but może należeć do Jaśka/Młynarczyka, Księżniczki, Króla, Czarodzieja/Olbrzyma, rolnika, czy kucharza (nazewnictwo niektórych postaci różni się w zależności od wersji bajki). Dzieci mogą podawać kilka typów, zachęcaj do uzasadniania wyborów. Zapytaj, czy jakieś buty pasują do kilku postaci?

2. Podziel uczniów na cztery grupy. Niech każda wybierze po jednym bucie/parze butów dla wylosowanego bohatera: Kota, Jaśka/Młynarczyka, Króla i Księżniczki. 

Usiądźcie w ławkach. Zapytaj uczniów, czym się kierowali dobierając buty do postaci. Czemu – ich zdaniem – pasują do bohaterów? Co ubranie może powiedzieć o jego właścicielu? Jak ubiór może świadczyć o zawodzie czy pozycji społecznej – np. kto jest biedniejszy, a kto bogatszy?

2. Możliwości kostiumu 25 min.

1. Pracujcie dalej w grupach z poprzedniego zadania. Poproś, by każda grupa narysowała projekt kostiumu dla (np. poprzez losowanie):

- kota, kiedy mieszka w Młynie;

- kota, gdy zjawia się na dworze u Króla z darami;

- Jaśka, gdy jeszcze mieszka z rodziną we Młynie;

- Jaśka, gdy jako „okradziony” hrabia otrzymuje od króla ubrania.

Jeśli klasa jest duża, to można podzielić uczniów na więcej grup i poprosić, aby uczniowie zaprojektowali kostium króla, księżniczki czy Czarodzieja / Olbrzyma. Daj uczniom 10 minut na przygotowanie rysunków.

2. Następnie poproś, by każda grupa przygotowała krótką etiudę ruchową, która odzwierciedlałaby sposób zachowania, poruszania się postaci w zaprojektowanym kostiumie (czyli poproś uczniów, by wcielili się w swojego bohatera i wyobrazili sobie, jak by się zachowywał/a i poruszał/a. Jeśli uczniowie mają kilka różnych pomysłów, to mogą je zrealizować – każdy uczeń może zdecydować, jak chce się poruszać, członkowie grupy mogą się decydować na różne rodzaje ruchu. Na przygotowanie daj uczniom trzy minuty.

Po prezentacji każdej etiudy poproś uczniów-widzów, by opowiedzieli o swoich skojarzeniach związanych z tym, co zobaczyli. Następnie obejrzyjcie projekt kostiumu każdej z grup.

W ramach podsumowania poproś uczniów, którzy pracowali nad tą samą postacią (Kot, Jasiek), ale w różnych grupach, by dobrali się w pary. Poleć im, by porównali, jaki wpływ na charakter ich postaci miała zmiana wyglądu, na co wpłynęła. Jeśli grup było więcej i pracowały nad dodatkowymi postaciami, to połącz je w pary/trójki. Poleć, by grupki zastanowiły się nad tym, jaki wpływ na postrzeganie postaci Jaśka i Kota przez innych bohaterów miał ich wygląd i jego przemiana. Daj uczniom kilka minut, następnie poproś chętne ekipy o prezentację wniosków.

Alternatywny wariant scenek, gdy dysponujesz dodatkową lekcją:

1. Poproś, by każda grupa zaprezentowała swoje projekty kostiumów (5 minut).

Następnie zaznacz, że grupy będą przygotowały inscenizację fragmentu baśni, na podstawie którego przygotowywali swój projekt kostiumu. Uczniowie odgrywający pozostałych bohaterów (tych, dla których nie projektowali w grupie kostiumu) mogą, ale nie muszą kierować się pomysłem i projektem tej postaci wypracowanej przez inną grupę. Uczniowie powinni samodzielnie przygotować dla siebie atrybuty czy kostiumy. Mogą też zamiast kostiumu dla siebie przygotować dla swojego bohatera formę lalkową. Na przygotowanie daj uczniom 20-25 minut.

Po prezentacji scen (10 minut) poproś, by uczniowie dobrali się w pary – najlepiej z osobą, która również wcielała się w tą samą postać. Poleć, by przedyskutowali, jaki wpływ na  postrzeganie tych postaci (przez innych bohaterów) ma ich wygląd. Czym różniły się sposoby przedstawienia tej samej postaci i jak to wpłynęło na charakter przedstawianego bohatera? Daj uczniom kilka minut, następnie poproś chętną parę/pary o prezentację wniosków.

 

3. Podsumowanie 5 min.

Zapytaj uczniów, co sprawiło, że Kotu udało się zrealizować plan i zrobić z Jaśka dworskiego Pana?

Pytania pomocnicze: Czy wpuściliby kota do zamku króla gdyby wyglądał biednie? Jakie cechy charakteru ma Kot? Jak dla bohaterów tekstu skończyło się ocenianie innych po wyglądzie?

Zapytaj, jak uczniowie oceniają zachowanie Kota w butach i to, jak postąpił wobec innych bohaterów?

Zobacz też

Charles Perrault, „Kot w butach", Warszawa 2018.

O autorach

Weronika Łucyk

Absolwentka teatrologii i kultury współczesnej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Szkoły Pedagogów Teatru organizowanej przez Instytut Teatralny w Warszawie. Jako krytyczka teatralna publikowała m.in. w "Didaskaliach" i Internetowym Magazynie "Teatralia", a także na portalach teatralny.pl i taniecpolska.pl. W Teatrze Wybrzeże pracuje jako pedagożka teatru prowadzi warsztaty oraz spotkania z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Prowadzi zajęcia z podstaw pedagogiki teatru dla studentów wiedzy o teatrze na Uniwersytecie Gdańskim.

Weronika Łucyk

Podobne konspekty

  • Wiek 4-6 lat

    miniaturka konspektu Zgłębiamy głębię – działania ruchowe inspirowane "Małą syrenką" H. Ch. Andersena

    Alicja Morawska-Rubczak

    Zgłębiamy głębię – działania ruchowe inspirowane "Małą syrenką" H. Ch. Andersena

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Piękna i Bestia - lekcja zmiany

    Monika Lićwinko

    Piękna i Bestia - lekcja zmiany

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Przepis na baśń

    Weronika Łucyk

    Przepis na baśń

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Alternatywny "Kopciuszek"

    Agnieszka Szymańska

    Alternatywny "Kopciuszek"