Przygody Anaruka w krainie śniegu
Joanna Sarnecka

Przygody Anaruka w krainie śniegu

Scenariusz to propozycja pogłębienia lektury książki Czesława Centkiewicza „Anaruk, chłopiec z Grenlandii”. Odbywać się będzie metodą projektu – uczniowie tworzą zespoły naukowe badające Grenlandię i opracowujące publikację na jej temat. Celem pracy jest uświadomienie klasie odmiennych warunków życia dzieci w innych miejscach świata, a także zwrócenie uwagi na naukowy sposób oglądu rzeczywistości.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 6-10 lat
  • Rodzaj zajęć nauczanie zintegrowane
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 80 minut
  • Cel zajęć
    • poznanie przyrody na Grenlandii, kultury Innuitów;
    • nauka samodzielnego poszukiwania informacji i współpracy w zespole;
    • zwrócenie uwagi na elementy naukowego oglądu rzeczywistości.
  • Metody pracy pokaz, praca z tekstem, praca z użyciem programów komputerowych, rozmowa , dyskusja, ćwiczenia plastyczne, burza mózgów

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Dobrze jest usiąść w kręgu, żeby wszystkich włączyć w pracę, następnie dostosowywać układ sali do potrzeb prac.

Środki dydaktyczne

Tablica. Narzędzia plastyczne: kartki, kredki świecowe, tusz, pędzle, blok techniczny. Komputery/tablety/telefony z dostępem do internetu.

Przebieg zajęć

1. LEKCJA I – Pytania badawcze 10 min.

1. Porozmawiaj z uczniami o tym, czego dowiedzieli się z książki o świecie Anaruka. Zapytaj ich o miejsce, kulturę, język, zwyczaje. Określ, co uczniowie chcieliby jeszcze wiedzieć: poproś, żeby podali propozycje tematów do zgłębienia, do przeprowadzenia wywiadu z mieszkańcami wyspy. (Gdyby były trudności z określeniem, zadaj pytania, które mogą pomóc: np. co to jest w zasadzie zorza polarna? Jakie jeszcze zwierzęta mieszkają na Grenlandii? Jakie rosną rośliny? Ile ludzi tam żyje? Czym się odżywiają? Czy słyszeli o kulturze Innuitów?).

2. Zapowiedz uczniom, że podczas zajęć zmienią się w badaczy świata Innuitów, do którego należy Anaruk. Wprowadź krótko informacje o tej kulturze, np.: Innuit znaczy człowiek, tak siebie określa lud, który my nazywamy Eskimosami. Żyjąc w szczególnym krajobrazie, Innuici wykształcili około siedem określeń na śnieg – widać, jak warunki życia – rzeczywistość wpływają na język. Możecie się wspólnie zastanowić, jakie grupy słów dobrze znam znanych nie mogą zaistnieć w języku Innuitów.

2. LEKCJA I – Poszukiwanie informacji 15 min.

1. Kiedy ustalisz już, co dzieci chcą wiedzieć, utwórzcie zespoły trzy-czteroosobowe. Podziel między nie tematy do zgłębienia. Grupy mogą reprezentować różne dziedziny wiedzy: np. zespół etnologiczny, zespół przyrodniczy, geograficzny, zespół językowy, zespół kulinarny. Jeśli zdecydujesz się na ten wariant, zadbaj, aby dzieci wiedziały, czym zajmuje się ich zespół, jakiego rodzaju informacji poszukują.

2. Poinformuj grupy, że ich zadaniem jest przygotowanie wystąpienia na konferencję naukową (możesz dowiedzieć się, jak uczniowie rozumieją to zadanie i porozmawiać o tym, jak wygląda konfenracja naukowa i co cechuje takie wystąpienia). Tematem łączącym wszystkie prezentacje niech będzie dziecko – młody mieszkaniec Grenlandii: co obserwuje, jakie zwierzęta go otaczają, jakie zjawiska geograficzne, kulturowe. Każda grupa powinna mieć podczas pracy dostęp do komputera z internetem, możesz też pozwolić na wykorzystanie tabletów lub telefonów. Daj zespołom piętnaście minut na zgromadzenie informacji na te tematy. W razie potrzeby bądź dla każdej z grup wsparciem, ale dawaj dzieciom swobodę wyboru informacji ważnych.

3. LEKCJA I – Konferencja naukowa 10 min.

Każda z grup wybiera swojego reprezentanta, który przedstawić na konferencji wyniki poszukiwań – mogą też wystąpić jako zespół badawczy i podzielić się informacjami. Prezentacja może zawierać multimedia, rysunki. Jeśli w wypowiedzi dzieci pojawiają się informacje, które szczególnie warto wypunktować – zapiszcie to na tablicy. Na koniec podsumujcie, co udało się wam ustalić, co już wiecie o Grenlandii i kulturze Innuitów, a co chcielibyście wiedzieć. Niech to będzie zadanie domowe dla wszystkich.

4. LEKCJA I – Podsumowanie 5 min.

Zaproponuj, by każde dziecko przygotowało opowieść o tym, czego się dowiedziało, dla swoich domowników. W tym celu każde dziecko na kartce może stworzyć na własny użytek mapę myśli lub plan takiej wypowiedzi, żeby niczego ważnego nie pominąć.

5. LEKCJA II – Wstęp 5 min.

Przypomnij postawione przez grupę na początku pierwszych zajęć pytania badawcze – porozmawiajcie o wynikach poszukiwań informacji.

6. LEKCJA II – Zorza polarna 10 min.

Przypomnijcie sobie, czego udało Wam się dowiedzieć o zorzy polarnej. Co to za zjawisko? Rozdaj dzieciom kartki z bloku technicznego kolory: granat i czerń oraz kredki suche pastele zachęć do narysowania zorzy polarnej, szukajcie różnych sposobów użycia kredek (rozcieranie, rysowanie całą powierzchnią). W czasie rysowania możesz puścić dzieciom muzykę Innuitów.

Gotowych obrazków użyjcie jako ilustracji do publikacji, którą przygotujecie na następnym etapie.

7. LEKCJA II – Życie na Grenlandii z perspektywy dziecka – publikacja pokonferencyjna 20 min.

Poproś dzieci, aby wróciły do zespołów, w których na poprzedniej lekcji prowadziły poszukiwania. W grupach niech opracują swój temat tak, by przygotować go do wspólnej „publikacji pokonferencyjnej”, czyli książki. Ustalcie najpierw format, układ książki, tak by wszystkie przygotowane strony dało się np. zszyć.

Postarajcie się o obrazki, wykresy, infografiki wszystko, co czytelnikowi może przybliżyć życie dzieci na Grenlandii. Możesz dostarczyć również książki naukowe do przejrzenia na miejscu, tak by dzieci miały okazję zapoznać się z formą i elementami książek naukowych.

8. LEKCJA II – List do Anaruka 5 min.

Siądźcie w kole i zastanówcie się, co chcielibyście przekazać Anarukowi w liście o miejscu, gdzie żyjecie, przyrodzie, geografii, kulturze. Weźcie dużą kartkę i stwórzcie wspólny rysunek przedstawiający waszą miejscowość, okolicę. Możesz też poprosić dzieci, aby każde napisało w domu własny list do Anaruka o swoim miejscu życia i opowiedziało mu o rzeczach, które mogłyby go zaskoczyć, zainteresować lub są dla danego ucznia ważne i chciałby je Anarukowi zaprezentować.

Zobacz też

Czesław Centkiewicz, „Anaruk chłopiec z Grenlandii”, Warszawa 2007.
Marian Adamus, „Eskimosi: kultura, język, folklor”, Warszawa 1989.

O autorach

Joanna Sarnecka

Antropolożka kultury, opowiadaczka i performerka. Tańczy taniec butoh. Działa także jako opowiadaczka w założonej przez siebie w 2009 roku grupie Opowieści z Walizki. Prowadzi Fundację na Rzecz Kultury Walizka, w ramach której inicjuje i koordynuje projekty na styku sztuki, dziedzictwa i działań ze społecznościami. Ciekawi ją pamięć miejsca, a także pamięć osadzona w przedmiotach, krajobrazie, tym, co nie-ludzkie. Interesuje się wielokulturowym dziedzictwem i ideą wielogatunkowej wspólnoty. Współtworzy kolektyw WMA – Wirtualnego Muzeum Antropocenu www.wma.museum, Dwukrotna stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.Autorka tekstów literackich i krytycznych.

Joanna Sarnecka

Podobne konspekty

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Krajobrazy Polski

    Agnieszka Szymańska

    Krajobrazy Polski

  • Wiek 6-10 lat

    miniaturka konspektu Drzewa w mieście

    Karolina Pluta

    Drzewa w mieście

  • Wiek 6-10 lat

    miniaturka konspektu Otwieramy klasowe muzeum

    Katarzyna Kotarska

    Otwieramy klasowe muzeum

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Powrót z pałacu Królowej Śniegu

    Dorota Lesiak

    Powrót z pałacu Królowej Śniegu