Miłość i śmierć w micie
Weronika Łucyk

Miłość i śmierć w micie

W scenariuszu zostają zestawione dwa mity: o Demeter i Korze oraz Orfeuszu i Eurydyce. Uczniowie przyjrzą się motywowi miłości i śmierci w obu tekstach, poszukają podobieństw i różnic. Do uruchomienia refleksji nad stratą uczniowie wykorzystają malarskie przedstawienia mitologicznych bohaterów.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 13-16 lat
  • Rodzaj zajęć język polski
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 90 minut
  • Cel zajęć
    • analiza i interpretacja tekstu literackiego oraz ikonografii;
    • refleksja nad zagadnieniem śmierci i straty;
    • rozwijanie umiejętności pracy z tekstem kultury – twórczego czytania, przetwarzania oraz wykorzystywania jako materiału do improwizacji.
  • Metody pracy rozmowa , mapa myśli, ćwiczenia muzyczne, ćwiczenia dramaturgiczne

Przygotowanie do zajęć

Zadanie dla ucznia

Poproś uczniów o lekturę mitów o Orfeuszu i Eurydyce oraz o Demeter i Korze.

 

Aranżacja przestrzeni

Ustaw stoły w cztery grupy – najwygodniej będzie ustawić stoły w kwadraty. 

Środki dydaktyczne

Cztery duże arkusze papieru, cztery flamastry w kontrastujących barwach, kartki, reprodukcje obrazów (dostępne w internecie):

- „Powrót Persefony” Federica Leightona;

- „Demeter szuka Persefony” Evelyn de Morgan;

- „Orfeusz i Eurydyka” Rubensa;

- „Orfeusz wyprowadzający Eurydykę z podziemi" Jean-Baptiste-Camille’a Corota;

- „Orfeusz opłakujący śmierć Eurydyki” Ary’ego Scheffera.

Przebieg zajęć

1. Palety podobieństw i różnic (30-40 minut) 45 min.

Przed zajęciami poleć uczniom, aby przeczytali dwa mity: o Demeter i Korze oraz Orfeuszu i Eurydyce. Jeśli wolisz przeczytać mity na lekcji, to zacznijcie od wspólnej lektury. 

1. Podziel uczniów na cztery grupy i rozdaj im po jednym dużym arkuszu papieru (arkusze będą stanowić karty postaci). Każdemu zespołowi przydziel po jednym z bohaterów: Demeter, Persefonę/Korę, Orfeusza i Eurydykę (losowo lub pozostaw w przestrzeni kartki z imionami bohaterów i poproś, by uczniowie stanęli przy tej postaci, która jest im bliższa, bardziej im zapadła w pamięć etc.). Jeśli klasa jest liczna, zespołów przypisanych temu samemu bohaterowi może być więcej. Poproś, aby każda grupa zapisała, jakie emocje mogła odczuwać ta postać.

Pytania pomocnicze: kim jest bohater/bohaterka? Co się jej/mu przydarzyło? Czy spodziewa się tego, co się mu/jej przytrafia? Jak się czuje? Co może zrobić w tej sytuacji?

Daj uczniom 5-10 minut.

2. Poproś, by każda grupa stworzyła krótką etiudę dźwiękową (ale bez użycia słów) oddającą emocje, które zdaniem uczniów odczuwa ten bohater/bohaterka. Zaznacz, że w momencie prezentacji odbiorcy będą mieli zamknięte oczy, zatem prezentacje będą miały formę minisłuchowiska. Uczniowie mogą używać do wytworzenia dźwięku przedmiotów obecnych w klasie, mogą też się poruszać (np. biegać, skakać). Na przygotowanie daj uczniom 3-5 minut.

Zaprezentujcie etiudy. Po każdej zapytaj pozostałe grupy (czyli odbiorców), jakie emocje odebrali słuchając utworu. Jakimi środkami zostało to osiągnięte? Co to mówi o przeżyciach przedstawionej postaci? Zapytaj wszystkich uczniów, dlaczego bohater odczuwa te emocje, co za nimi stoi? Jak kończy się jej/jego historia? Czy te emocje zmieniają się wraz z końcem opowieści? Zapiszcie wnioski w kartach postaci.

Po ostatniej prezentacji zapytaj, czy jakieś emocje pojawiły się w kilku prezentacjach? Jeśli tak, to dlaczego? Podkreślcie je. Zapytaj uczestników, czy zauważyli dużo punktów stycznych między bohaterami. Co ich łączy, a co różni?

2. Malarskie i nasze wejrzenie w mity 35 min.

1. Rozdaj każdej z grup jedną reprodukcję obrazu (ale nie ujawniaj tytułów). Niech uczniowie zaproponują swoje nazwy dla otrzymanych obrazów. Jeśli będą mieli trudność, możesz zadać im pytania pomocnicze: kto jest przedstawiony na obrazie? Który moment mitu malarz uwiecznił? Zaprezentujcie tytuły i obrazy na forum.

2. Poproś każdą grupę, aby wyobraziła sobie, że postaci na obrazie ożywają. Co mogą mówić, myśleć? Czy mówią do siebie, czy prowadzą monolog czy jest to dialog? Poproś, by grupy napisały w imieniu postaci krótkie teksty – ich dialogi lub monologi (mogą być to monologi wewnętrzne) prowadzone w sytuacjach przedstawionych na obrazach.

Przeczytajcie na forum teksty. Jakimi słowami uczniowie oddawali charakter danej sceny i emocje postaci? Na co wpływa zastosowanie w doniesieniu do tego samego obrazu i bohaterów  monologu, a co dialogu? Jakie treści pozwala ujawnić dialog, jakie monolog?

3. Zaproś uczniów do porównania sytuacji bohaterów w obu mitach. Możesz się posłużyć w rozmowie poniższymi pytaniami:

- czym różni się cierpienie Demeter od cierpienia Orfeusza?

- czy ból Demeter i Orfeusza ma wpływ na życie innych ludzi?

- w jaki sposób ze stratą radzi sobie Orfeusz, a jak Demeter? Co robią?

- czym różni się strata Eurydyki od straty Kory?

Odpowiedzi na pytania wpisujcie do kart postaci. Przyczepcie karty do tablicy.

3. Dyskusja wokół straty 10 min.

Zapytaj uczniów, jakby komuś wytłumaczyli, co to jest strata. Z jakimi emocjami wiąże się utrata kogoś bliskiego? W jakich sytuacjach można kogoś stracić i czy to zawsze wiąże się ze śmiercią? W jaki sposób radzą sobie z tym doświadczeniem bohaterowie mitów? Jeśli pojęcie „żałoba” dotąd się nie pojawiło, to zapytaj, czy uczniowie znają to pojęcie. Czy zdaniem uczniów można pomóc osobie, która jest w żałobie. Jeśli tak, to w jaki sposób?

Zobacz też

Jan Parandowski, „Mitologia: wierzenia i podania Greków i Rzymian", Warszawa 1990.

O autorach

Weronika Łucyk

Absolwentka teatrologii i kultury współczesnej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Szkoły Pedagogów Teatru organizowanej przez Instytut Teatralny w Warszawie. Jako krytyczka teatralna publikowała m.in. w "Didaskaliach" i Internetowym Magazynie "Teatralia", a także na portalach teatralny.pl i taniecpolska.pl. W Teatrze Wybrzeże pracuje jako pedagożka teatru prowadzi warsztaty oraz spotkania z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Prowadzi zajęcia z podstaw pedagogiki teatru dla studentów wiedzy o teatrze na Uniwersytecie Gdańskim.

Weronika Łucyk

Podobne konspekty

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Prometeusz – fakty i mity

    Joanna Krukowska-Gulik

    Prometeusz – fakty i mity

  • Wiek 13-16 lat

    miniaturka konspektu Dedal i Ikar

    Aleksandra Drzazga

    Dedal i Ikar

  • Wiek 16-19 lat

    miniaturka konspektu Mitologia współczesna?

    Agata Pietrzyk-Sławińska

    Mitologia współczesna?

  • Wiek 16-19 lat

    miniaturka konspektu Zakochany jest jak… trup? Na podstawie sonetu Jana Andrzeja Morsztyna

    Anna Zalewska-Uberman

    Zakochany jest jak… trup? Na podstawie sonetu Jana Andrzeja Morsztyna