Zgłębiamy głębię – działania ruchowe inspirowane "Małą syrenką" H. Ch. Andersena
Alicja Morawska-Rubczak

Zgłębiamy głębię – działania ruchowe inspirowane "Małą syrenką" H. Ch. Andersena

Scenariusz zajęć inspirowanych „Małą Syrenką" Hansa Christiana Andersena. Poprzez swobodne i kreatywne zabawy ruchowe dzieci zgłębiają problematykę tekstu, a następnie przechodzą do rozmowy na jego temat i poszerzenia uruchomionych wcześniej kontekstów.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 4-6 lat
  • Rodzaj zajęć język polski, nauczanie zintegrowane
  • Miejsce sala lekcyjna, sala gimnastyczna / duża przestrzeń
  • Czas 50 minut
  • Cel zajęć
    • doskonalenie integracji sensorycznej;
    • ćwiczenie umiejętności manualnych;
    • ćwiczenie myślenia abstrakcyjnego;
    • ćwiczenie wyobraźni;
    • rozwijanie zdolności pracy w grupie;
    • doskonalenie umiejętności komunikacji pozawerbalnej;
    • rozwijanie twórczej ekspresji dzieci;
    • doskonalenie umiejętności aktywnego słuchania muzyki;
    • poznawanie lub doskonalenie wiedzy na temat świata podwodnego.
  • Metody pracy rozmowa kierowana, ćwiczenia ruchowe, ćwiczenia konstruktorskie i manualne

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Przedszkolna sala zabaw, klasa szkolna z ławkami i krzesłami ustawionymi pod ścianą lub sala gimnastyczna.

Środki dydaktyczne

1) Chusty, apaszki, skrawki materiałów w różnych odcieniach niebieskiego, różnej wielkości.

2) Przydatne mogą być obrazki lub filmiki z różnymi podwodnymi istotami, wtedy rozmowę o tych istotach, można przeplatać pokazami (nie jest to konieczne).

3) Odtwarzacz muzyki i nagrania z odgłosami morza (fale, delfiny itp.), których można, ale nie trzeba używać w czasie zajęć.

Przebieg zajęć

1. Powitanie i rozpoznanie głębi 10 min.

1. Stwórz z dziećmi koło, złapcie się za ręce i przekażcie sobie impuls w postaci fali wykonanej ręką w kierunku osoby po prawej stronie. Możesz rozpocząć od siebie lub wybranego dziecka. Kiedy fala powróci do osoby, która rozpoczynała powitanie, rozfalujcie swoje dłonie wszyscy – trzymając się nadal za ręce podnosicie je do góry i opuszczacie w dół, a następnie naprzemiennie falujecie oboma ramionami.

2. Usiądźcie w kole na podłodze. Zapytaj dzieci jakie mają skojarzenia ze słowem GŁĘBIA? Możesz zadawać dodatkowe pytania:

  • Gdzie możemy spotkać głębię?
  • Kto żyje w głębi?
  • Jaki głębia ma kolor?
  • Czy głębia to coś miłego/przyjemnego czy może strasznego?

3. Kiedy wszystkie dzieci lub te, które chcą, wypowiedzą się, rozdaj im niebieskie materiały (chustki, apaszki, szale, skrawki materiałów). Pozwól dzieciom zapoznać się z tymi materiałami. Możesz zachęcić je do eksplorowania materiałów, mówiąc, że to niezwykłe materie wydobyte z głębi. Niech rozpoznają właściwości materiału, badają go – dotykają, miętoszą, podrzucą, sprawdzą czy jest prześwitujący, a nawet wąchają itp. Na końcu niech zaczną poruszać tym materiałem – np. nim machać. Dzieci mogą zacząć podnosić się z miejsc. Jeśli nie są w stanie usiedzieć już na podłodze – pozwól im na to. Niech one ruszają materiałem, a materiał rusza nimi.   

2. Podwodne istoty 15 min.

1. Zaproponuj dzieciom, że mogą teraz ruszać się ze swoimi chustkami po całe przestrzeni. Po chwili tego ruchu powiedz, że zanurzają się pod wodą, są podwodnymi istotami. Poruszaj się razem z nimi. Po chwili zabawy wszystkie dzieci siadają na podłodze – w tych miejscach, w których skończyły swój ruch. Mogą odłożyć materiały na ziemię (gdy wstaną stworzy się na podłodze materiałowe morze o różnych odcieniach błękitu).

2. Porozmawiajcie o podwodnych istotach: Kto żyje pod wodą? Jakie są morskie zwierzęta? A może pod wodą rosną też jakieś rośliny?

3. Dzieci wstają ze swoich miejsc (zostawiają materiały na ziemi) i znowu zaczynają się ruszać, zachęć je do poruszania się kolejno jak wszystkie wymienione przez nie morskie stwory (nawet bardzo abstrakcyjne), np.:

  • Jesteście teraz rybami. Jak poruszają się ryby? Starajcie się ruszać tak, by omijać materiały rozłożone na ziemi.
  • A teraz jesteście ośmiornicami. Pokażcie jak poruszają się ośmiornice.
  • Zatrzymajcie się w miejscu. Jesteście glonami – Wasze nogi przytwierdzone są do ziemi, nie ruszają się, ale za to góra Waszego ciała jest bardzo ruchliwa, tańczy. Całe Wasze ręce i tułów się poruszają.
  • Teraz jesteśmy bardzo wielkimi rybami – wielorybami.
  • Uwaga uwaga – rekiny! Ruszamy się jak rekiny.

4. Teraz niech dzieci połączą się w pary i trójki. Zaproponuj, by w tych mini-grupach stworzyły ze swoich ciał podwodne istoty – były rybami, ośmiornicami, glonami. Mogą poruszać się po całej przestrzeni, ale niech spróbują działać wspólnie – łączyć swoje ciała, być bardzo blisko siebie itp.

3. Ławica 5 min.

1. Zapytaj dzieci, czy wiedzą czym jest ławica. Można pokazać ilustrację obrazującą to zjawisko.

2. Poproś dzieci, by ustawiły się w grupie, wszystkie jak najbliższej siebie, z twarzami zwróconymi w jednym kierunku i złapały za ręce osoby, które są najbliżej nich. Niech teraz powoli zaczną się poruszać. Osoba, która jest najbardziej z przodu nadaje tempo, kierunki i rytm ruchu – można kilkukrotnie zmienić lidera. Teraz niech dzieci puszczą swoje ręce i spróbują powtórzyć to zadanie.

3. Po skończonym ćwiczeniu można porozmawiać z dziećmi o tym jak czuły się w tych działaniach, czego doświadczały, co było w nim trudne/łatwe.

4. Syreny 15 min.

1. Podsumowując to, co mówiły dzieci, możesz powtórzyć wymieniane przez nich podwodne stworzenia. A następnie przejść do rozmowy o syrenach.

2. Część dzieci z pewnością będzie znała baśń o Małej syrence. Możesz poprosić te, które ją znają, by opowiedziały jej treść (możecie sięgnąć do tekstu, przeczytać go dzieciom), a następnie zaproponować poniższe zabawy ruchowe.

3. Wyobraźcie sobie, że jesteście syrenami. W jaki sposób mogą poruszać się syreny? Pokażcie ich ruch w przestrzeni. Następnie dla utrudnienia zadania można podnieść materiały z ziemi i delikatnie związać dzieciom nogi w kostkach i po tym zaproponować im syreni ruch w przestrzeni.

Mieć nogi

Teraz zaproponuj dzieciom zabawę w przechodzenie od syrenki – ruchu ze złączonymi nogami, do stawania się człowiekiem. Syrenka budzi się na plaży i okazuje się, że ma nogi, ale nie potrafi jeszcze chodzić. Zaczyna ruszać najpierw lewą, potem prawą nogą. Stawia pierwszy, bardzo ciężki i powolny krok. Idzie bardzo ostrożnie, bada stopami podłoże, każdy krok stawia niepewne. Powoli uczy się chodzić, idzie jej to coraz sprawniej. Może poruszać się już szybciej i zaczyna skakać! Najpierw na obu nogach. Potem skacze na jednej nodze. A teraz zaczyna biegać.

Na podsumowanie zabawy porównaj z dziećmi doświadczenia z obu ćwiczeń. Ta rozmowa może otworzyć bardzo wiele ciekawych tematów. Np. co to znaczy nie mieć nóg pod wodą, a jak to działa na lądzie? Co to znaczy uczyć się chodzić? Zachęć dzieci do dzielenia się swoimi spostrzeżeniami.

5. Zakończenie – relaks 5 min.

Stań razem z dziećmi w kole: zamknijcie oczy, opuście ręce i wyobraźcie sobie, że jesteście nad morzem. Stoicie na piasku, jest Wam miło w stopy, możecie nimi delikatnie poruszać. Rozluźnijcie dłonie, poruszajcie palcami, a teraz poruszajcie swobodnie głową. Czujecie jak owiewa Was delikatny nadmorski wietrzyk, ta morska bryza powoduje, że zaczynacie krążyć bioderkami, ramionami, całe Wasze ciało faluje (można puścić szum fal, odgłosy znad morza).

Zobacz też

H. Ch. Andersen, „Mała syrenka", Poznań 2010.
Jennifer Berne, il. Eric Puybaret, „Podwodny świat. Opowieść o Jacques'u Cousteau", Warszawa 2010.

O autorach

Alicja Morawska-Rubczak

Reżyserka, pedagożka teatru, specjalizuje się w dziedzinie teatru i tańca dla dzieci do lat 3. Tworzy spektakle dla najnajmłodszych oraz projekty edukacyjne w teatrach w całej Polsce i zagranicą (m.in. Norwegia, Japonia, Niemcy, Rosja). Jej spektakle były prezentowane na najważniejszych festiwalach teatralnych w kraju i na świecie – m.in. w Singapurze, Japonii, Chinach, Norwegii, Rosji, Irlandii, Włoszech i Iranie. Laureatka licznych stypendiów, m.in. Stypendium Funduszu Rodziny Kulczyków, Stypendium MKiDN „Młoda Polska”, Stypendium MKiDN w dziedzinie teatru. Należy do International Theatre for Young Audiences Research Network, Small Size Association oraz współtworzy poznańską Art Fraction Foundation. 

 

Alicja Morawska-Rubczak

Podobne konspekty