Podany czas zajęć jest przybliżony. Proponujemy, aby każdy blok tematyczny składał się z – w zależności od potrzeb – od jednego do trzech spotkań z grupą.

1. Mówcy i aktywiści 15 min.

Pokaż dzieciom fragmenty wystąpień publicznych, np. księdza mówiącego kazanie, polityka na wiecu, manifestantów, komentatora sportowego, reportera, naukowca referującego odkrycie. Sprawdź, czy dzieci wiedzą, czym jest protest, manifest i kim są aktywiści – porozmawiaj z nimi o tym, jak rozumieją te pojęcia, a w razie potrzeby wyjaśnij je na przykładach.

Następnie wróćcie do obejrzanych filmów i zastanówcie się, czym charakteryzują się poszczególne wypowiedzi, czym się wyróżniają. W podsumowaniu rozmowy skup się szczególnie na cechach i zachowaniach właściwych dla mówców.

Następnie poproś dzieci, aby wymyśliły jakieś abstrakcyjne zdanie (np. „Jedzenie lodów jest bardzo dobre dla dzieci, bo od tego szybciej rosną”). Niech każde z nich spróbuje powiedzieć je w wybrany przez siebie sposób (jak naukowiec, jak manifestant).

2. Lektura 15 min.

Przeczytajcie wspólnie wybrane fragmenty książki „Robale". Zastanówcie się, dlaczego ludzie nie lubią robaków? Czy robaki mogą być pożyteczne? Jeśli tak – które i dlaczego?

3. Zabawa tematyczna 45 min.

Zaproponuj dzieciom zabawę tematyczną: grupa naukowców organizuje Tajną Konferencję Robalologów, Robalofanów i Robalolubów. Musi być tajna, bo w mieście działa Stowarzyszenie na Rzecz Wytępienia Wszelkiego Robactwa, które co chwilę organizuje manifestacje przeciw robalom. Zadanie polega na przygotowaniu odczytów na konferencję oraz manifestów i haseł na przemarsz Stowarzyszenia. Inspirując się książką i nawiązując do rozmowy o robalach zdecydujcie, czego będą dotyczyć.

Podzielcie  się na dwie grupy – osoby, które chcą bronić robali i protestować przeciwko nim. W zależności od wieku uczestników, możecie wspólnie przygotować teksty dla zwolenników i  przeciwników albo podzielić dzieci na dwa zespoły i poprosić, aby same przygotowały scenki. Jeśli dzieci początkowo nie będą potrafiły wykonać zadania, wspólnie przejrzyjcie jeszcze raz fragmenty książki i poszukajcie argumentów za i przeciw robalom. W trakcie wyszukiwania argumentów pomóż od razu budować odpowiednią narrację – odczytu naukowego (sprawozdania z odkrycia) i manifestów – odwołując się do obejrzanych przez Was fragmentów. W razie potrzeby zadawaj dzieciom pomocnicze pytania – Jak naukowcy mogliby badać robaki? Czego mogliby chcieć się dowiedzieć?  Czym mogliby się ekscytować? Czego aktywiści ze Stowarzyszenia mogą nie lubić w robakach? Jak mogą wyrażać niechęć?

Zwróć dzieciom uwagę, że nie wszystkie odczyty muszą być takie same (w sposobie prezentowania treści), a naukowcy mogą mieć różny stosunek do wyników swojej pracy (niepewność, entuzjazm, zmartwienie itp.).

4. Burza mózgów 10 min.

Zastanówcie się, jak naukowcy mogą przeprowadzić tajną konferencję – może łączą się ze sobą za pomocą tajnych telenadajników? Kieszonkowych kamer? Specjalistycznych obrazoczułych latarek? Gdzie się chowają przed aktywistami ze stowarzyszenia? 

Spiszcie wszystkie pomysły. Zastanówcie się, w jaki sposób włączyć je do pokazu.

5. Improwizacje 45 min.

Wprowadzenie

Powiedz dzieciom, że teraz wszystkie zamieniają się w naukowców i aktywistów. Jak mogą wyglądać? Jak mówią? Jak się poruszają? Powymyślajcie nawzajem swoje postacie – przypomnij uczniom, aby starali  się zróżnicować bohaterów. Jedna osoba może bardzo cicho mówić, inna może się popisywać, ktoś może być nudziarzem, inny mądralą.

Jedno zdanie

Ustawcie się w kole, poproś dzieci, aby każde z nich wypowiedziało jedno „naukowe” zdanie tak, jak jego/jej postać by to powiedziała. Możecie wspólnie wymyślić to zdanie lub korzystać z wybranych przez Was argumentów za i przeciw robalom.

Poproś dzieci, żeby na zmianę improwizowały (tak, jak pamiętają) role naukowców i aktywistów. Zaaranżujcie do tego przestrzeń – naukowcy mogą relacjonować swoje odkrycia schowani (pod krzesłem, pod stołem, w ciemności - oświetleni tylko latarką), aktywiści mają do dyspozycji całą przestrzeń. Niech naukowcy wypowiadają się pojedynczo, nadając komunikat, aktywiści mogą zawsze występować w tłumie.

Możesz podzielić uczniów na grupy albo pozwolić każdemu odgrywać obie role.

6. Scenografia i ruch sceniczny 90 min.

Zastanówcie się jak można zainscenizować opowieści naukowców. Działania sceniczne nie muszą być wierną ilustracją opowieści, ale mogą ją dopełniać. Możecie przygotować choreografie, które będą ilustracją referatów – taniec wszy, skoki pcheł, niewiarygodną podróż tasiemca itp. – wszystko zależy od wyobraźni dzieci.

Możesz podzielić uczniów na zespoły, które zgodnie z zainteresowaniami zajmują się wybranym elementem przedstawienia (np. ruchem, rekwizytami itd.)

Wskazówka 1: Do prezentacji osiągnieć/umiejętności robali możecie wykorzystać lalki telewizyjne – proste, płaskie lalki wycięte z kartonu.  Poproś dzieci, aby stworzyły projekty robali. Inspiracją mogą być ilustracje z książki. Zastanówcie się, czy jakieś elementy lalek powinny być ruchome (jednak nie więcej niż dwa). Następnie przerysujcie projekty na tekturę (dobrze, jeśli lalki byłyby wielkości kartki A3), przy czym ruchome elementy należy narysować oddzielnie. Jeśli głowa jest ruchoma, to wówczas osobno narysujcie korpus, osobno głowę i jeszcze osobno szyję, a potem wytnijcie je i pomalujcie. Aby połączyć poszczególne elementy, zróbcie w nich małe dziurki i połączcie za pomocą sznurka albo śrubek.

Wskazówka 2: Możecie przygotować transparenty dla manifestantów i dziwne kostiumy dla naukowców.

7. Ćwiczenia wprowadzające do rytmów 45 min.

Jeżeli uczniowie lubią muzyczne zabawy, warto wzbogacić zajęcia o blok ćwiczeń rytmicznych, które można też wykorzystać do tworzenia pokazu.

Wprowadzenie

Podziel dzieci na cztery grupy. Najpierw wyklaszczcie wspólnie rytm czwórkowy. Powtórzcie to kilka razy. Następnie każdej grupie przydziel wartość - od 1 do 4. Jedynki wyklaskują raz, dwójki – dwa i tak dalej. Zapętlcie rytm. Po chwili, kiedy dzieci oswoją się z zadaniem powiedz, że teraz będziesz dyrygentem i czasem będziesz „wyłączać” wybrane grupy. Wówczas określona wartość nie jest wyklaskiwana, natomiast jest liczona (np. dzieci klaszczą 1-2- - 4, nie wyklaskują trójki, ale czwórka jest w odpowiednim miejscu; albo 1- - 3 - - 1, czyli wyłączone są dwójki i czwórki).

Gamelan (15 min)

Nazwa ćwiczenia pochodzi od tradycyjnego, jawajskiego stylu muzycznego, który grany jest przez niezliczoną ilość instrumentów perkusyjnych (głównie bębnów i gongów).

Podziel dzieci na trzy, czteroosobowe grupy i każdej „rozdaj” dowolne, melodyjne zbitki sylabowe: np. tamtamtam taaam, taaaktakatak! Mamemimo mamemimo muuuu itp. Najpierw każda grupa osobno śpiewa swoją zbitkę (melodię), powtarzając ją tak długo, jak dyrygujesz. Najlepiej, jeśli melodie będą miały ten sam rytm. Kiedy wszystkie dzieci zapamiętają swoje melodie, spróbuj zestroić „instrumenty”. Jedna grupa śpiewa, na nią nakładasz drugą. Dyrygujesz orkiestrą: jeden „instrument” włączasz, inny wyciszasz. Czasem wszyscy śpiewają bardzo głośno, po chwili bardzo cicho, czasem zostaje tylko jeden instrument. Umówcie się, jak wyglądają znaki, które dyrygent przekazuje grupom (głośniej, ciszej, stop itp.).

Orkiestra FUJ (30 min)

Podziel dzieci na grupy; poproś, aby każda wybrała sobie odgłos związany z wyrażaniem wstrętu, obrzydzenia, lęku przed robactwem (fuuj, ohyda!, ble!, brrr, eeee, itp)  lub okrzyk (robak! Mam cię! A masz) – nawiązujcie  do przygotowanych przez Was scenek. Spróbujcie zaśpiewać te okrzyki, onomatopeje (każdą osobno, melodia powinna być bardzo rytmiczna). Teraz wyznacz prosty rytm (1-2-3-4),  i w ten rytm spróbuj wpisać poszczególne odgłosy-melodie.

Na przykład: Fuuj zaczyna na raz, powtarza odgłos cztery razy, potem na cztery robi przerwę i znowu cztery razy śpiewa.

Mam cię! Wchodzi na dwa, w pauzie fuuuj i przeciąga aaa na dwa-trzy.

Ble wykrzykuje krótko, tylko na raz, tez w pauzie fuuj.

 

1	2	3	4	1	2	3	4	1	2	3	4
fuuj	fuuj	Fuuj	Fuuj					Fuuj	fuuj	fuuj	fuuj
					Maa	aam cię!
				ble			Ble

Kiedy dzieci nabiorą wprawy, spróbuj nałożyć na te śpiewy emocje – obrzydzenie, wstręt, panikę, agresję. Możecie dodać gesty (deptanie, drapanie po głowie, klaśnięcia).

Gdy wszyscy będą już zupełnie pewni melodii i gestów, spróbuj na raz ucinać melodię i po chwili ją wznawiać. Pogłaśniać orkiestrę na jeden takt i znowu ściszać.