Jak rzecz? Tadeusz Różewicz, "Koncert życzeń".  Analiza wiersza
Malina Barcikowska

Jak rzecz? Tadeusz Różewicz, "Koncert życzeń". Analiza wiersza

Konspekt zawiera propozycję pracy z utworem „Koncert życzeń” Tadeusza Różewicza. Uczniowie przyjrzą się sytuacji podmiotu lirycznego, sięgając do związków frazeologicznych.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 10-13 lat
  • Rodzaj zajęć język polski
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 45 minut
  • Cel zajęć
    • refleksja nad różnicą postrzegania w kulturze przedmiotów i ludzi;
    • namysł nad problemem urzeczowienia człowieka (podmiotowe i przedmiotowe traktowanie);
    • rozbudzenie empatii wobec osób starszych.
  • Metody pracy rozmowa , improwizacje słowne

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Przestrzeń do pracy w grupach i kręgu.

Środki dydaktyczne

Kartki A4:

- w pierwszym etapie:po dwie kartki dla pary;

- w drugim etapie: po jednej kartce dla pary.

Przybory do pisania i rysowania.

Przebieg zajęć

1. Wprowadzenie 15 min.

1. Poproś uczestników zajęć, żeby dobrali się w pary. Niech każda z nich ma do dyspozycji kartkę oraz przybory do pisania. Powstałe duety podziel na dwie grupy, które będą odpowiadać na różne pytania:

- Co sprawia, że człowiek jest człowiekiem?

- Co sprawia, że rzecz jest rzeczą?

Ważne, żeby pary nie znały nawzajem swoich tematów. Daj 5 minut na rozmowę i zanotowanie głównych wniosków z dyskusji. Podkreśl, że nie ma złych i dobrych odpowiedzi, chodzi o to, jak uczniowie postrzegają tę kwestię.

2. Następnie poproś uczestników, żeby spotkali się w czteroosobowych zespołach łączących po jednej parze z każdej grupy. Ich zadaniem będzie teraz próba odpowiedzi na pytanie o różnicę między człowiekiem a rzeczą przez porównanie obu stworzonych charakterystyk.

3. Na zakończenie tej części zajęć usiądźcie w kręgu i porozmawiajcie o frazeologizmach: „czuć się jak rzecz”, „być traktowanym jak przedmiot” lub „być czyjąś własność”. Co one znaczą, kiedy są wypowiadane w odniesieniu do osób? Zastanówcie się, kiedy mają w życiu miejsce takie sytuacje? Poproś grupę o przykłady użycia tych sformułowań.

2. Praca z wierszem 25 min.

1. Wyświetl wiersz za pomocą rzutnika lub rozdaj wydruki: ważne, żeby uczestnicy zajęć mieli go przed sobą przez resztę zajęć. Poproś o samodzielne przeczytanie tekstu i odnalezienie w tekście przedmiotów, które wymienia podmiot liryczny –  babcia.

2. Zapytaj uczniów, co ich zdaniem sprawia, że Babcia mówi o sobie jako o salopce / miotełce / krześle / szafie? Czy mają one pozytywny czy negatywny wydźwięk? Pomoże Wam w tym tabela załączona na końcu konspektu. Po tej analizie przywołajcie jeszcze raz frazeologizmy i pomyślcie wspólnie nad tym, czy opisują one sytuację bohaterki utworu Różewicza. Dlaczego tak / nie?

3. Zastanówcie się nad uzasadnieniem tytułu utworu. Przeczytajcie życzenia skierowne do babci w ostatnim fragmencie utworu: jak Wy je odbieracie? Czy są szczere? Czy są osobiste? Dlaczego? Jak mogły zostać odebrane przez Babcię?

4. Poproś, żeby uczniowie dobrali się w pary. Niech zadaniem każdej z nich będzie zastanowienie się nad tym, czego Babcia potrzebowałaby od domowników. Wnioski niech przedstawią w formie rysunku.

3. Podsumowanie 5 min.

1. Spróbujcie wspólnie odpowiedzieć na pytanie, jak w wierszu przedstawiona jest starość.

2. Nawiązując do już wykonanych ćwiczeń scharakteryzujcie, czym według Was różni się przedmiotowe traktowanie osób od ich podmiotowego traktowania.

Materiały do pobrania

Zobacz też

Tadeusz Różewicz, „Koncert życzeń", [w:] tegoż, „Rozmowy z księciem", Warszawa 1960.

O autorach

Malina Barcikowska

Absolwentka filozofii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika i Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Krytyczka sztuki. Absolwentka Kursu Pisania Scenariusza i Dramatu Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Jej sztuka znalazła się w Półfinale Gdańskiej Nagrody Dramaturgicznej. Publikuje teksty o sztuce oraz opowiadania. Czynnie zajmuje się edukacją filozoficzną.

Malina Barcikowska

Podobne konspekty